INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Adam Piotrowski      Adam Piotrowski, fot. Biblioteka Sejmowa/https://bs.sejm.gov.pl
Biogram został opublikowany w 1981 r. w XXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piotrowski Adam, pseud. Alf, Kolec (1875–1937), dziennikarz, działacz ruchu zawodowego, Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Demokracji, poseł na sejm RP. Ur. 30 XI w Poznaniu, był synem Józefa, robotnika, i Marii z Arletów. W rodzinnym mieście skończył 8-klasową szkołę ludową i wieczorową szkołę przemysłową, po czym pracował jako malarz dekoracyjny do r. 1905. W l. 1897–9 odbywał służbę wojskową w niemieckiej artylerii polnej. Drogą samokształcenia zdobył wiedzę ogólną. Już w młodzieńczych latach zaczął pisywać drobne utwory poetyckie i artykuły z historii i literatury polskiej, które drukował na łamach „Dziennika Berlińskiego”. Początkowo należał do niemieckich socjaldemokratycznych związków zawodowych, potem zainteresował się ideami polskiego ruchu społecznego opartego na zasadach solidaryzmu klasowego i stojącego na stanowisku narodowym. Był jednym z inspiratorów powołania do życia tego rodzaju organizacji zawodowej wśród robotników w Poznańskiem. W powstałym 16 III 1902 przy jego współudziale Polskim Związku Zawodowym (PZZ) z siedzibą w Poznaniu został sekretarzem generalnym Zarządu Głównego i sprawował tę funkcję od 29 XI 1903 do 14 IX 1908. W l. 1903–5 przewodniczył komisji agitacyjnej PZZ, z której pomocą doprowadził do rozkrzewienia wpływów PZZ w Poznańskiem oraz przyczynił się do utworzenia oddziałów PZZ na Pomorzu Gdańskim i terenie Niemiec. W l. 1905–7 był współredaktorem, a w l. 1907–8 redaktorem naczelnym organu PZZ p. n. „Siła”. W r. 1906 pomagał przy zakładaniu «polskich związków zawodowych» w Warszawie i Lublinie. W rozbitym ruchu związkowym reprezentował stanowisko konieczności scalenia wszystkich narodowo-chrześcijańskich organizacji robotniczych w jedną. Przyczynił się do zawarcia porozumienia między władzami poznańskiego PZZ, bytomskiego Związku Wzajemnej Pomocy (ZWP) oraz bochumskiego Zjednoczenia Zawodowego Polskiego (ZZP). Działania te były zarazem związane z dążeniem ośrodka poznańskiego, w którym już wówczas główną rolę odgrywała endecja, do podporządkowania sobie całego polskiego ruchu narodowego w granicach Niemiec. Du. 6 V 1909 z trzech oddzielnych związków powstała skonsolidowana organizacja robotników polskich pod nazwą Zjednoczenia Zawodowego Polskiego. Od r. 1909 P. był sekretarzem obwodowym ZZP w Berlinie, redaktorem tygodnika „Robotnik Polski na Obczyźnie” i redaktorem pisma „Polak na Obczyźnie”. Ogłosił w r. 1910 pracę Powstanie i rozwój Polskich Związków Zawodowych pod zaborem pruskim (P.). W r. 1911 przeniósł się na Górny Śląsk, gdzie objął redakcję „Kuriera Polskiego”. W marcu 1913 wrócił z Zabrza do Poznania. Zamieszkał przy ul. Ogrodowej 12 i był redaktorem ,,Orędownika”, organu Narodowej Demokracji. Podczas pierwszej wojny światowej, powołany do armii niemieckiej (30 VIII 1914), pełnił funkcję tłumacza w służbie garnizonowej.

W dniach niemieckiej rewolucji listopadowej 1918 r. P. został 9 XI sekretarzem Rady Żołnierzy, utworzonej w Cytadeli poznańskiej, a 11 XI wybrany przez wojskowych Polaków na delegata do Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, objął w Wydziale Wykonawczym tej Rady funkcję sekretarza. Przemawiał publicznie tego dnia na wiecu ludności Poznania zgromadzonej na placu Wolności. Był też delegatem z Wielkopolski na Kongres Rad Robotników i Żołnierzy w Berlinie (16 XII 1918). Uczestniczył jako jeden z przedstawicieli polskich w rozmowach z delegacją niemiecką w końcu grudnia 1918 w Poznaniu i na początku stycznia 1919 w Gnieźnie. Ogłosił na podstawie własnych notatek i protokołów pracę pt. 50 dni rządów Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu (P. 1919). Wchodził w skład komitetu redakcyjnego tygodnika dla żołnierzy „Druh” wychodzącego w l. 1918–19 w Poznaniu. W dniach wybuchu powstania wielkopolskiego 27 XII 1918 brał udział w walkach ulicznych toczących się na terenie Poznania.

W Polsce niepodległej P. jako jeden z głównych działaczy Narodowego Stronnictwa Robotników (NSR) został wybrany do Sejmu Ustawodawczego w r. 1919 w poznańskim okręgu wyborczym I ze wspólnej listy Zjednoczonych Stronnictw Narodowych. W Sejmie był zastępcą sekretarza Narodowo-Chrześcijańskiego Klubu Robotniczego, członkiem Komisji Konstytucyjnej, Oświatowej i Morskiej. W początkach 1920 r. przeszedł z NSR do Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy. W grudniu 1921 należał do grupy działaczy chadeckich w ZZP, która powołała do życia Chrześcijańskie Zjednoczenie Zawodowe Poznań-Pomorze. Opublikował broszurę O stosunku Chrz[eścijańsko] Nar[odowego] Str[onnictwa] Pracy do Zjednocz[enia] Zaw[odowego] Polskiego (P. 1921). P. był również posłem w Sejmie I kadencji (1922–7), wybrany w okręgu wyborczym 34: Poznań z listy nr 8 Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej. Wchodził do Komisji Konstytucyjnej, a w końcu 1925 r. został jednym z dwu sekretarzy Klubu Chrześcijańskiej Demokracji. Po przewrocie majowym 1926 r. należał do Związku Ludowo-Narodowego, następnie do Stronnictwa Narodowego. Wrócił w r. 1926 na stanowisko redaktora „Orędownika”, na którym pozostał do śmierci. Działał w l. 1926–37 w organizacjach przemysłowo-rzemieślniczych: był członkiem zarządu od r. 1927 i prezesem w l. 1932–7 Tow. Młodych Przemysłowców, honorowym członkiem Tow. Przemysłowego «Sobieski» i wiceprezesem Związku Towarzystw Przemysłowych w Poznaniu (skupiającego większe warsztaty przemysłowe). Był także członkiem komisji rewizyjnej Syndykatu Dziennikarzy Wielkopolskich. Oprócz wymienionych prac ogłosił kilka broszur i wiele artykułów z problematyki polskiego chrześcijańskiego ruchu zawodowego. Zmarł 1 VII 1937 w Poznaniu i pochowany został na dawnym cmentarzu Świętomarcińskim przy ul. Bukowskiej.

W małżeństwie (od r. 1900) z Franciszką z Kucharskich P. miał czworo dzieci: Tadeusza (ur. 1904), Bogdana (ur. 1908), Witolda (ur. 1910) i córkę.

 

Mościcki – Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27, (fot.); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 248 (fot.), 250, 464, 471; Rzepecki, Sejm 1919, s. 234 (fot), 236, 288; – Czubiński A., Powstanie wielkopolskie 1918–1919, P. 1978; Demel C., Krawulski J., Rzepa K., Działalność NSR i NPR w Wielkopolsce w latach 1917–1937, W.–P. 1980; Filipiak T., Dzieje związków zawodowych w Wielkopolsce do roku 1919, P. 1969; Grot L., Pawłowski I., Pirko M., Wielkopolska w walce o niepodległość 1918–1919, W. 1968; Grzegorczyk P., Diariusz kultury polskiej 1937, W. 1938; Krzywobłocka B., Chadecja 1918–1937, W. 1974; Kubiak S., Łozowski F., Rady Robotniczo-Żołnierskie w Wielkopolsce 1918–1919, P. 1959 s. 24, 25, 137, 139, 158, 176, 178, 182, 198, 201, 215, 217, 218, 220, 221, 235; Marczewski J., Narodowa Demokracja w Poznańskiem (1900–1914, W. 1967; Monasterska T., Narodowy Związek Robotniczy 1905–1920, W. 1973; Murzynowska K., Polskie wychodźstwo zarobkowe w Zagłębiu Ruhry w latach 1880–1914, Wr. 1972; Powstanie Wielkopolskie 1918–1919, Praca zbiorowa pod red. Z. Grota, P. 1968 (fot); Przybylski H., Chrześcijańska Demokracja i Narodowa Polska Robotnicza w latach 1926–1937, W. 1980; – Hulewicz B., U progu nowej epoki, w: Poznańskie wspominki z lat 1918–1939, P. 1973 s. 39–42, 44; – „Dzien. Pozn.” 1937 nr 150 s. 11; „Kur. Pozn.” 1937 nr 294 s. 3 (fot.), 13, 14, nr 206 s. 21, nr 298 s. 5; „Orędownik” 1937 nr 150 (fot.), 153; „Powstanie Wpol.” 1937 nr 13; „Warsz. Dzien. Narod.” 1937 nr 179 B s. 1.

Marian Olszewski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.