Morawski Aleksander (1877–1930), prawnik, wojewoda stanisławowski. Ur. 27 II w Stasiowej Woli w pow. rohatyńskim, był synem Maksymiliana Celestyna, właściciela ziemskiego, i Julii z Dobrowolskich. Uczył się w gimnazjum w Stanisławowie, maturę zdał w lwowskim Gimnazjum im. Stefana Batorego. W l. 1895–1900 studiował na Wydziale Prawnym Uniw. Lwow. W r. 1899 wstąpił do służby sądowej na terenie Apelacji lwowskiej. W dn. 29 X 1901 złożył egzamin sędziowski i w grudniu t. r. został adiunktem w sądzie powiatowym w Przemyślanach. W kwietniu 1908 wystąpił ze służby sądowej. Dn. 3 VI t. r. uzyskał doktorat praw na Uniw. Lwow. W tym czasie otworzył kancelarię adwokacką i praktykował jako obrońca w sprawach karnych w Przemyślanach, potem we Lwowie. Powołany 21 VIII 1915 do armii austriackiej walczył na froncie, później służył jako porucznik-audytor. Od grudnia 1918 służył w WP w korpusie sądowym, awansował do stopnia podpułkownika (ze starszeństwem od 1 VI 1919). W okresie od maja 1921 do marca 1922 był radcą prawnym Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu. Po powrocie ponownie pozostawał w korpusie sądowym WP, w początkach 1923 r. otrzymał urlop, a 31 VII t. r. przeszedł do rezerwy. Od lipca 1923 pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Kielcach, w lutym 1924 awansował na naczelnika wydziału. W listopadzie 1925 został przeniesiony do służby w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) w Warszawie. W dn. 20 XI 1926 otrzymał nominację na wicewojewodę krakowskiego i naczelnika wydziału w V stopniu służbowym. Działalność polityczną M. rozwijał w ramach Stronnictwa Prawicy Narodowej, z którym związał się w czasie pobytu w Krakowie. Na konferencji grup konserwatywnych w Dzikowie 14–16 IX 1927 był jednym z przedstawicieli Stronnictwa. Dn. 28 X t. r. M. został (po Władysławie Korsaku) wojewodą stanisławowskim w IV stopniu służbowym i objął to stanowisko 21 XI. Działalność M-ego jako wojewody zmierzała do pobudzenia aktywności ekonomicznej woj. stanisławowskiego, usprawnienia administracji państwowej, wspomożenia poczynań obozu rządzącego oraz zachowania formalnej równości między Polakami, Ukraińcami i Żydami – przy faktycznym podbudowaniu pozycji gospodarczej i politycznej ludności polskiej. M. zabiegał o uruchomienie kredytów przez banki państwowe, niezbędnych dla odbudowy gospodarczej zniszczonej działaniami wojennymi tej części kraju, dla eksploatacji złóż ropy naftowej i in., poprawy gospodarki komunalnej, komunikacji, uregulowania rzek itd.

Dn. 14 IV 1928 M. jako pierwszy wojewoda w Polsce powołał Wojewódzki Komitet Ekonomiczny (zwany potem Regionalnym Komitetem woj. Stanisławowskiego), do którego wchodzili przedstawiciele wszystkich trzech narodowości, a 18 t. m. zainaugurował prace Wydziału Wojewódzkiego. Był również inicjatorem utworzenia w Stanisławowie pierwszego Polskiego Instytutu Łowieckiego i spółki hodowlanej zwierzyny łownej i psów myśliwskich. Stanął też na czele komitetu odbudowy teatru w Stanisławowie. Z oczekiwanych i zapowiadanych kredytów jednakże jedynie Bank Gospodarstwa Krajowego przyznał 1 mln zł na rozbudowę miasta Stanisławowa. W kampanii wyborczej poprzedzającej wybory parlamentarne w r. 1928 M. oficjalnie nie brał udziału, zakulisowo natomiast podejmował wysiłki stworzenia jednej wspólnej listy polskiej (dla zrównoważenia szans ugrupowań polskich i ukraińskich), które jednak nie powiodły się. W ostatnich miesiącach urzędowania M-ego w r. 1928 nastąpiło (w ramach akcji prowadzonej przez MSW) rozwiązanie przez stanisławowski Urząd Wojewódzki kilkunastu oddziałów ukraińskiego stowarzyszenia młodzieżowego «Łuh» i jednej czytelni «Proswity». W dn. 26 X 1928 Rada Ministrów przyjęła wniosek podsekretarza stanu w MSW dr. Maurycego Zdzisława Jaroszyńskiego, postulujący zwolnienie M-ego ze «względu na dobro służby». Prezydent RP przeniósł M-ego w stan nieczynny i mianował 30 X wojewodą stanisławowskim dra Bronisława Nakoniecznikow-Klukowskiego, któremu M. 3 XI t. r. przekazał urzędowanie. Mianowany notariuszem w Zamościu M. wyjechał tam 20 XI t. r. M. był wiceprezesem powiatowej grupy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w Zamościu. Zmarł na atak serca 13 XII 1930 w Zamościu i tam został pochowany. Z małżeństwa z Zofią z Youngów miał córkę Ewę (ur. 1904).

Rocznik oficerski, W. 1923, 1934; – Księga pamiątkowa I Gimnazjum Państwowego im. Mieczysława Romanowskiego w Stanisławowie, Stanisławów 1929 s. 207, 212, 213, (fot.), 214, 221; – „Dzien. Urzędowy Województwa Kieleckiego” 1923 nr 6, 1924 nr 1, 10, 1925 nr 2, 6, 9–10, 1926 nr 2; „Dzien. Urzędowy Województwa Krakowskiego” 1927 nr 1–5, 7–9; „Dzien. Urzędowy Województwa Stanisławowskiego” 1927 nr 13, 14, 1928 nr 3, 7–8, 10–11; „Monitor Pol.” 1927 nr 255; Protokół konferencji grup konserwatywnych z udziałem przedstawicieli Marszałka Piłsudskiego w Dzikowie w dniach 14–16 września 1927 r., w: Najnowsze Dzieje Polski… 1914–1939, W. 1959 II 199, 204, 214–15; – „Czas” 1930 nr 288; „Głos Stanisławowski” 1927 nr 5, 7, 1928 nr 31; „Kur. Stanisławowski” 1927 nr 384, 1928 nr 392, 395, 397, 400, 404–5, 407, 408, 411, 413–15, 428–9, 434 (fot.); „Przegl. Notarialny” 1930 s. 317; „Ziemia Lub.” 1930 nr 338–9; „Ziemia Stanisławowska” 1928 nr 2, 6–10, 12, 14–15, 17, 19, 21–2, 24, 28–9, 33, 36–7, 41–2, 44, 56; – AAN: Prezydium Rady Ministrów, Prot. Posiedzeń t. 39 k. 571v. (prot. 21 pos. z 17 X 1927 pkt 2), t. 43 k. 244 (prot. 21 pos. z 26 X 1928 pkt 38) i 322 (zał. 29 do pkt 38), Rekt. 3, t. 4 poz. 4, t. 8 k. 274, 280; CAW: Akta personalne, sygn. 6071; WAP w Kielcach: Urząd Wojewódzki Kielecki, sygn. 1282.

Andrzej Piber