Rotwand Andrzej (1878–1951), inżynier, bankowiec, przemysłowiec, kolekcjoner. Ur. 2 IV w Warszawie, był synem Stanisława (zob.) i Marii z Wawelbergów.
W r. 1897 R. ukończył gimnazjum w Warszawie, a w r. 1904 Instytut Inżynierów Komunikacji w Petersburgu. Następnie pracował prawdopodobnie przy eksploatacji linii kolejowej warszawsko-kaliskiej. Wprowadzony przez ojca do Banku Zachodniego S.A. i przedsiębiorstw należących do rodziny, przejmował stopniowo od niego kierownicze funkcje. W Banku Zachodnim był od r. 1915 członkiem Rady i prezesem Zarządu. Przyczynił się do rozwoju tej placówki. W latach I wojny światowej był skarbnikiem Polskiego Komitetu Pomocy Sanitarnej. Od r. 1910 był zastępcą członka Rady Zarządzającej Tow. Przemysłowego Zakładów Mechanicznych «Lilpop, Rau i Loewenstein», po śmierci ojca w r. 1916 został członkiem Rady, a w okresie międzywojennym był jej prezesem. W r. 1927 R. przebywał w USA, gdzie prowadził uwieńczone sukcesem pertraktacje z Andrewem Mellonem w sprawie kredytu dla Zakładów «Lilpop, Rau i Loewenstein». Był współinicjatorem podpisania przez Zakłady Lilpopa w r. 1936 umowy z General Motors International na licencyjną produkcję, montaż i sprzedaż na terenie Polski samochodów osobowych i ciężarowych. W związku z tą umową firma kierowana przez R-a rozpoczęła budowę fabryki w Lublinie, przerwaną wybuchem drugiej wojny światowej. R. był również członkiem dyrekcji Warszawskiego Tow. Ubezpieczeń i Tow. Ubezpieczeń «Przezorność». Wchodził do zarządów cukrowni «Cielce» w pow. tureckim, «Krasiniec» w pow. przasnyskim, «Czersk» koło Warszawy i «Młodzieszyn Fabryczny» koło Sochaczewa. W l. 1934–6 wchodził z wyboru w skład Rady Banku Polskiego w Warszawie; należał do Rady Giełdy Pieniężnej w Warszawie, a także był członkiem Rady Naczelnej (1927–31) i członkiem Zarządu (1932–9) Związku Banków w Polsce. Był również członkiem Rady (1927–9), a następnie członkiem prezydium Rady (1930–1) Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. Był człowiekiem bardzo zamożnym, właścicielem wielu akcji wymienionych wyżej przedsiębiorstw i towarzystw oraz kilku warszawskich nieruchomości.
R. objął po ojcu obowiązki społeczne, a zwłaszcza opiekę organizacyjną i materialną nad Szkołą Mechaniczno-Techniczną H. Wawelberga i S. Rotwanda. W maju 1928 miał ciężki wypadek samochodowy, w którym zginęli jego przyjaciele Józef i Antonina Balińscy. Utworzył fundację ich imienia, dzięki której powstała średnia szkoła zawodowa w Reginowie w pow. baranowskim, prowadzona przez salezjanów. Pozostałą część funduszu przekazano na wykończenie szkoły żeńskiej w Nowogródku, prowadzonej przez nazaretanki. R. współpracował z Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie, jako przewodniczący w l. 1934–39 komisji finansowej Komitetu Budowy Muzeum. Był członkiem Stowarzyszenia Ekonomistów Polskich. Pisał artykuły dotyczące problemów bankowości.
W okresie drugiej wojny od jesieni 1940 ukrywał się pod Warszawą pod przybranym nazwiskiem Lewandowski. Po powstaniu 1944, które spędził w Śródmieściu, został wywieziony do Charsznicy koło Miechowa. Następnie przebywał kolejno w Krakowie, Chabówce i – po zakończeniu walk – w Poznaniu, a w czerwcu 1945 wrócił do Warszawy. Zajmował się wówczas głównie sprawami Zakładów «Lilpop, Rau i Loewenstein», pełniąc nadal funkcję prezesa Rady Nadzorczej i czyniąc starania o reprywatyzację zakładów.
R. posiadał znakomity zbiór malarstwa polskiego, liczący ok. 150 płócien, w tym „Trąbki” A. Gierymskiego, „Chmielnicki pod Lwowem” J. Matejki, 3 obrazy J. Brandta, po 5 dzieł J. Chełmońskiego i J. Malczewskiego, kilkanaście prac J. Fałata i wielu innych znanych malarzy. Część tych zbiorów została w czasie wojny zrabowana przez Niemców, część po wojnie sprzedana, bądź darowana Muzeum Narodowemu w Warszawie. R. zmarł w Warszawie 1 IV 1951 i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Ożeniony był z Marią Potworowską-Kruszewską, plastyczką (ślub 23 IV 1932). Dzieci nie miał.
Portret R-a malowany przez żonę i w jej posiadaniu; – Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (Uzupełnienia); Reychman K., Szkice genealogiczne, S. I, W. 1936 s. 174; Chwalewik, Zbiory pol., II 421; Katalog obrazów wywiezionych z Polski przez okupantów niemieckich w latach 1939–1945, W. 1951 poz. 56, 76, 101, 136, 137, 221; – Warszawskie Towarzystwo Ubezpieczeń. Książka pamiątkowa wydana z powodu 50-letniego istnienia instytucji. 1870–1920, W. 1921 s. 75; – Baliński I., Wspomnienia o Warszawie, Edinburg 1946; Bank Zachodni w Warszawie. Sprawozdanie za r. 1915; toż za l. 1916–17, 1923–4; Ivánka A., Wspomnienia skarbowca 1927–1945, W. 1964; Kalendarzyk polityczno-historyczny 1916; [Peretz A.] Ignotus, Finansjera warszawska (1870–1925), W. 1926 s. 114; Rocznik informacyjny o spółkach akcyjnych w Polsce, W. 1929 poz. nr 51, 240, 598, 609; Rocznik polskiego przemysłu i handlu, W. 1938 poz. nr 145, 525 552, 1796, 6110; Sprawozdanie Banku Polskiego za jedenasty rok działalności 1934, W. 1935 s. 4; toż za l. 1935–6; Sprawozdanie Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów z działalności w r. 1927, W. 1928; toż za l. 1928–31; Sprawozdanie Zarządu Tow. Przemysłowego Zakładów Lilpop, Rau i Loewenstein za r. 1910; toż za l. 1912, 1913/14, 1936; Sprawozdanie Związku Banków w Polsce za r. 1925, W. 1926; toż za l. 1926–38; – „Biul. Muz. Techn. i Przemysłu” 1934 nr 1 s. 15, 37, 1935–9 nr 2–7; „Życie Warszawy” 1951 nr 92 s. 5; – Materiały w posiadaniu żony Marii Rotwand i jej informacje.
Stanisław Konarski