INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Andrzej Różycki  h. Rola      Frag. portretu ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego.

Andrzej Różycki h. Rola  

 
 
ok. 1682 - 1749-12-09
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Różycki (Rożycki) Andrzej h. Rola (ok. 1682–1749), generał major, działacz ewangelicki. Ur. ok. 1682 r. w rodzinie wyznania ewangelicko-reformowanego, której gniazdem były Różyce Trojanowe w woj. łęczyckim, a której przedstawiciele osiedli już w końcu XVI w. w woj. sandomierskim. Był synem Andrzeja, starosty żytomierskiego, i Anny z Chrząstowskich, podstarościanki sądeckiej. Miał co najmniej 4 braci: Aleksandra, Michała, Bogusława i Stefana.

Wzorem wielu swych szlacheckich współwyznawców w tej epoce karierę swą związał R. z wojskiem cudzoziemskiego autoramentu. W r. 1710 był majorem regimentu arkabuzjerów szefostwa Jerzego Dominika Lubomirskiego, podkomorzego kor. W r. 1715 występował jako podpułkownik tegoż regimentu. Będąc wyższym oficerem odegrał znaczną rolę w formowaniu się związku wojska kor. w r. 1715 i obrany komisarzem związkowym uczestniczył w rokowaniach przedstawicieli konfederacji tarnogrodzkiej z wysłannikami królewskimi w Lublinie od 13 VI do 31 VII 1716. Dn. 16 IX t.r. przybył do Kazimierza nad Wisłą i przedstawił stronie królewskiej memoriał generalności tarnogrodzkiej, następnie uczestniczył w toczonych tam pertraktacjach. Po przeniesieniu rokowań do Warszawy R. brał w nich udział od 26 IX do 3 XI. Dał się wtedy poznać jako obrońca praw dysydentów, które w przygotowanym traktacie zamierzano ograniczyć. W r. 1717, po reorganizacji komputu kor., został pułkownikiem regimentu dragonów im. królowej. W r. 1740 był mianowany generałem majorem, a w r. n. występował jako szef regimentu dragonów im. królowej i tytułował się generałem-szefem jazdy.

R. był aktywnym działaczem kalwińskiej Jednoty małopolskiej. W r. 1711 ustanowił fundusz na utrzymanie duchownego przy zborze w Sieczkowie w wysokości 50 złp. oraz 11 korców różnych zbóż rocznie. W l. 1728–47 jako senior świecki Jednoty nadzorował jej finanse. W r. 1719 na sejmie grodzieńskim kontynuował zabiegi, rozpoczęte w r. 1716, o złagodzenie antydysydenckiego ustawodawstwa i praktyki sądowej. W r. 1735 ponownie był delegatem ewangelików na sejm, gdzie bezskutecznie starał się o zniesienie postanowień sejmu konwokacyjnego z 1733 r. dyskryminujących szlachtę niekatolicką. W związku ze swą działalnością zborową popadał R. w konflikty z duchowieństwem katolickim. Dn. 2 IX 1735 zapadł przeciwko niemu, jego żonie i ministrowi Sieczkowskiemu Janowi Aramowi wyrok sądu oficjała krakowskiego Michała Wodzickiego. R-ego uznano winnym nielegalnego remontu zboru w Sieczkowie i wystawienia tam dzwonnicy. R. procesował się także ze swymi katolickimi powinowatymi, którzy zarzucali mu bezprawne wychowywanie bratanka w wyznaniu ewangelicko-reformowanym. Spór ten zakończył się arbitrażem Stanisława Rupniewskiego kaszt. małogoskiego. Po objęciu w r. 1736 dóbr karwickich R. stał się głównym patronem zboru w Sieczkowie oraz przywódcą małopolskiej szlachty ewangelickiej. Wg tradycji rodzinnej miał być członkiem masonerii.

Prowadził R. skomplikowane transakcje majątkowe, ciągle powiększając swą własność. W r. 1710 uzyskał od stryjów zrzeczenie się ich praw do dziedziczonych wraz z braćmi dóbr po zmarłym w r. 1709 ojcu. W r. 1712 występował jako dziedzic Karwowa, a w r. 1713 jako właściciel części Bossowic w pow. wiślickim. W r. 1715 dokonał działów rodzinnych z braćmi i zrzekając się praw do innych majątków uzyskał wyłączne prawa do całości Bossowic, Woli Bossowskiej oraz Dąbrówki. Żona wniosła mu Kostki Wielkie i Małe w pow. wiślickim, a w r. 1736, wraz z siostrami, zrzekła się na rzecz R-ego praw do majątków zmarłego bezpotomnie brata Jana Stanisława Karwickiego: Sieczkowa, Grzymały i Żernik w pow. wiślickim. R. dzierżawił też wieś Żurawniki, a w r. 1748 wziął w zastaw wieś Kotlice. Ze sprawami majątkowymi R-ego wiązały się też liczne transakcje gotówkowe, w których dysponował on znacznymi kapitałami. R. zmarł 9 XII 1749 i pochowany został 15 XII t. r. w Sieczkowie.

Z małżeństwa (ślub w Sieczkowie 16 VI 1711) z Aleksandrą Ludwiką z Duninów Karwickich (zm. 13 IV 1782), córką pisarza politycznego Stanisława (zob.) R. nie pozostawił potomstwa.

Dobra R-ego odziedziczyli potomkowie jego braci, spośród których na głównego spadkobiercę przeznaczony był Aleksander Różycki, syn Stefana. Opiekował się też i wyposażył R. wnuczkę swej siostry Elżbietę z Malickich zamężną za Janem Wielowieyskim.

 

Portrety R-ego i żony były po r. 1917 własnością Antoniego Potockiego z Korzeniowa; – Konarski Sz., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936 s. 260; – Feldman J., Sprawa dysydencka za Augusta II, „Reform. w Pol.” R. 3: 1924 nr 9–10 s. 92–6; Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w Litwie, P. 1842 I 390; Prochaska A., Konfederacja tarnogrodzka, „Przew. Nauk. i Liter.” T. 43: 1917 (Lw.); Taylor E., Rolicze z Trojanowych Rożyc Rożyccy, P. 1936 s. 77–84; – Dziennik konfederacji tarnogrodzkiej, w: Obraz Polski i Polaków, P. 1841 XIV 106, 181–7; Otwinowski E., Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II, Kr. 1849 s. 290; – B. Uniw. Warsz.: Synod Ewangelicko-Reformowany rkp. 585, 596, 618, 628, 634.

Wojciech Kriegseisen

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.