INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Kalinowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1964-1965 w XI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 
Kalinowski Antoni h. Kalinowa (ok. 1690–1760), pułkownik, podkomorzy inflancki, założyciel m. Turki, protektor handlu, rzemiosła i ludności żydowskiej. Syn Walentego, rotmistrza królewskiego i cześnika halickiego, oraz Eufrozyny z Bydłowskich. K. przed r. 1730 został cześnikiem halickim. Dn. 10 III 1733 r. konfederacja halicka delegowała go jako przedstawiciela swej ziemi na generał wiszeński. Sejmik halicki przedsejmowy 16 VI 1750 r. zalecał K-ego protekcji królewskiej. K. został wkrótce podstolim tarnawskim, a później podkomorzym inflanckim. Był również pułkownikiem wojsk saskich królewicza Ksawerego. Posiadał w woj. ruskim majątki: Beniowę, Bukowiec, Kamionkę Wielką, Obertyn, Krempszczyznę i in.
 
W r. 1729 K. nabył wieś Turkę w ziemi przemyskiej od cząstkowych właścicieli Tureckich i ich krewnych, po czym, w r. n. postarał się o przywilej na założenie tam miasta. Rozesłał do kancelarii grodzkich i ziemskich komunikaty zachęcające ludzi wszelkiego stanu, kondycji i religii, a zwłaszcza kupców i różnych rzemieślników do osiedlenia się w Turce, zapewniając wszystkim szerokie swobody i ułatwienia. Pierwszymi osadnikami byli głównie Żydzi i drobna, zubożała szlachta. K. ustanowił dziesięć dwudniowych jarmarków w roku oraz cotygodniowe targi. Własnym sumptem pobudował ratusz, wiele domów, dom misyjny (1730), a następnie kościół parafialny (1743), budynki na plebanię, organistówkę, później cerkiew (1750) i wreszcie, kasując cmentarze przykościelne, założył cmentarz wspólny dla zmarłych Polaków i Rusinów. Szczególną jednak opieką otoczył K. ludność żydowską. Już w r. 1730 zbudował swym kosztem synagogę, przytułek dla starców, szkołę, odstąpił im domy w rynku i pomagał w budowie domów w całym mieście. Wreszcie własnym kosztem założył drukarnię żydowską, uzyskując na nią przywilej królewski 13 II 1739 r.; tłoczono w niej w języku hebrajskim, a niewątpliwie i w żydowskim, książki religijne, stojące na wysokim poziomie graficznym. Mylna jest wiadomość (I. Ohijenko), jakoby drukarnia zaczęła funkcjonować dopiero w r. 1764, bowiem w zbiorach prywatnych znajduje się księga hebrajska tłoczona w Turce w r. 1753. Turka, położona przy ważnym szlaku komunikacyjnym Przemyśl–Munkacz, stała się wkrótce ważnym ośrodkiem rzemieślniczym, a zwłaszcza handlowym, polskiej, jak i węgierskiej części Podkarpacia. Rozwijał się zwłaszcza handel bydłem i wyrobami miejscowej ludności, jak przędzą, wełną i in. K. ożeniony był z Ludwiką Gierowską (Niesiecki, a za nim inni podają N. Gidzińską). Zmarł bezpotomnie w r. 1760.
 
 
Słow. Geogr., XII 640–1; Boniecki; Niesiecki; Uruski; – Kawecka-Gryczowa A., Korotajowa K. i Krajewski W., Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII w. Z. 6: Małopolska – Ziemie ruskie, Wr.–Kr. 1960; Ohijenko I., Istorija ukrainskoho drukarstva, Lw. 1925 I 380; Pulnarowicz W., U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru, Turka 1929 s. 48 i in.; Pułaski K., Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, Brody 1911; – Akta grodz. i ziem., XXIII, XXV; – „Rozmaitości” 1834 s. 25; – AGAD: Sigillata 26 k. 90v.
 
 
Wacław Szczygielski
 
 
 
 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.