INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Antoni Lange      Frag. "Portretu Antoniego Lange" pędzla Jana Kantego Maszkowskiego.

Antoni Lange  

 
 
1774 - 1842-11-30
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lange (Lang) Antoni (1774–1842), malarz pejzażysta, dekorator teatru we Lwowie. (Dotychczas podawane lata jego życia – 1779–1844 – są niezgodne z nekrologiem, który przynosi dokładną i pełną datę śmierci, stwierdzając, że L. umarł w 68 roku życia). Ur. w r. 1774 w Wiedniu, był synem artysty dramatycznego tamtejszego nadwornego teatru. Studia malarskie przeszedł u miejscowego pejzażysty L. Schönbergera. Zatrudnienie ojca wpłynęło wyraźnie na kierunek jego zainteresowań. W r. 1810 przybył do Lwowa, gdzie osiadł na stałe, zaangażowany na dekoratora w teatrze. W tym charakterze służył wytrwale scenie J. N. Kamińskiego do r. 1840, podnosząc na wysoki poziom dekorację teatralną, czym zyskał uznanie współczesnych. Dał oprawę plastyczną m. in. sztukom: „Wiśliczanki” L. A. Dmuszewskiego, „Marnotrawca” F. Raimunda, „Powitanie” J. N. Kamińskiego.

Obok pracy dla teatru L. malował krajobrazy wielu miejscowości Wołynia, Podola i Małopolski, dotarł także do Wilanowa i Rogalina. Z rysunków tych powstały komplety litografowanych rycin odbite u J. Pillera we Lwowie: Zbiór najpiękniejszych okolic w Galicji (1823) i Zbiór widoków celniejszych ogrodów w Polszcze (1825–7). W r. 1831 bawił wraz z A. Laubem u Pawlikowskich w Medyce. Od r. 1832 był członkiem Towarzystwa Naukowego Ossolineum. Utrzymując kontakty z ziemiaństwem przebywał między r. 1831 a 1840 zapewne i koło Krakowa. W r. 1837 wystawił we Lwowie siedem krajobrazów, w tym dwa z okolic podkrakowskich. Pod koniec życia dotknięty ułomnością nie ruszał się ze Lwowa, malując liczne widoki na podstawie wcześniejszych szkiców i z przypomnienia. L. próbował także sił w konserwatorstwie, poddając restauracji w r. 1835 obraz M. Altomonte: Św. Roch uzdrawiający zapowietrzonego. Zmarł L. 30 XI 1842 r. we Lwowie, pozostawił żonę (wymienioną w wykazie wybitniejszych zmarłych cmentarza Stryjskiego jako Maria Lang, 1784–1859). L. miał kilku uczniów, wśród których wyróżniał się Ludwik Białoskórski, a w malarni teatralnej współpracował z nim ok. r. 1813 Teodor Pawłowski.

Do najczęściej chwalonych pejzaży L-go należały: Widok zamku Oleska i Widok Tyńca (dawniej w Galerii Mielżyńskich w Poznaniu, zaginiony). Wartość krajobrazów podnosili E. Rastawiecki, W. Zawadzki, W. Pol i J. I. Kraszewski, którzy utrzymywali, że L. potrafił oddać atmosferę i piękno Galicji. Wedle innych były one komponowane w duchu niemieckiego akademizmu i w kolorycie słabym i szarym (J. Mycielski, M. Olszewski). Wiele pejzaży L-go znajduje się w rękach prywatnych. Dziesięć było w r. 1944 w Lwowskiej Galerii Obrazów. Muzeum śląskie we Wrocławiu posiada: Widok zamku w Janowcu (1838), Górę Bronisławy i Kopiec Kościuszki (1839), Bielany pod Krakowem (1839), Krajobraz (1841), Biblioteka Ossolineum: Krajobraz romantyczny (1834) oraz gwasze, akwarele i litografie, Muzeum w Toruniu: Pejzaż podgórski (1838), Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie: Pejzaż górski, Muzeum Narodowe w Krakowie: akwarele Odjazd rekrutów ze wsi i Scena z polowania, oraz duży zbiór litografii, Biblioteka Kórnicka: 35 litografii, wreszcie 18 rysunków przechowuje Muzeum Narodowe w Warszawie. Przed wojną w Gabinecie Rycin Uniw. Warsz. znajdowało się 28 gwaszów L-go (zaginione). Klasycystyczno-romantyczne krajobrazy L-go (najczęściej z motywem gór, lasów, historycznych ruin i zabytkowych budowli), uzupełnione sztafażem, cechuje nastrojowość i nierzadko dowolność w odtworzeniu natury.

 

Rastawiecki, Słownik malarzów; Thieme–Beker, Lexikon d. Künstler; Antoniewicz Bołoz J., Katalog wystawy sztuki polskiej, Lw. 1894; Blumówna H., Motyw rodzajowy w polskim rysunku XIX w., W. 1957; Grońska M., Ochońska M., Zbiory Pawlikowskich, Wr. 1960; Güttler J., Sto lat malarstwa lwowskiego, Lw. 1937; Muzeum Śląskie, Malarstwo Polskie, Katalog zbiorów, Wr. 1967; Suchodolska M., Jakimowicz I., Jaworska J., Rysunki z kolekcji J. I. Kraszewskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie, W. 1961; Zarewicz S., Katalog wystawy starych mistrzów lwowskich, Lw. 1924 (lata ramowe życia: 1774–1842); – Chołodecki-Białynia J., Cmentarz Stryjski we Lwowie, Lw. 1913 s. 80 (Maria Lang – wdowa po malarzu); Kopera, Dzieje malarstwa; Lasocka B., Teatr lwowski w latach 1800–1842, W. 1967; Mycielski J., Sto lat dziejów malarstwa w Polsce, Kr. 1896 s. 152–3; Olszewski M., Rozwój polskiego malarstwa, Kr. 1907 (nazwisko: Lang); Opałek M., Litografia lwowska, Wr. 1958; tenże, Zapomniane palety, Lw. 1932 s. 10, 11; – Prek K. F., Czasy i ludzie, Wr. 1959; Zawadzki W., Pamiętniki życia literackiego w Galicji, Kr. 1961; – „Bibl. Ossol.” T. 2: 1847 s. 221; „Gaz. Lwow.” 1842 nr 111 s. 724, nr 143 s. 936 (nekrolog, mylne imię – Jan); B. Nauk. Ukraińskiej Akademii Nauk w Lw. Arch. Zakł. Narod. im. Ossol. (Akta 1832 poz. 82 – tu nazwisko: Lang); – Güttler J., Spisy obrazów i rzeźb Lwowskiej Galerii Obrazów, Lw. 1944 (mszp.); – Informacje Gabinetu Rycin B. Uniw. Warsz., Muz. Narod. w P. i prof. Zbigniewa Hornunga.

Michał Domański

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.