Obulec Bartosz z Gór (także z Bronowic i Stogniewic) h. Odrowąż (zm. 1453), sędzia ziemski krakowski. Pochodził z linii mikołowskiej małopolskiego rodu Odrowążów. Był synem Mściszka z Gór (występującego w l. 1389–1419) i jego drugiej żony Małgorzaty, córki Jakusza z Młynów i Szańca, stolnika krakowskiego. Starszymi braćmi przyrodnimi O-a byli: Jakub, w r. 1400 student Akad. Krak., pleban w Stopnicy, i Iwo, wojski sandomierski w l. 1436–45. Pierwsza wiadomość o O-u pochodzi z r. 1419; przebywał już wówczas na dworze Władysława Jagiełły jako jeden z jego pokojowców (cubicularius). Pełnił m. in. funkcję posłańca między dokonującym objazdów królem a Krakowem, przewożąc listy i rzeczy królewskie. W r. 1426 uczestniczył w roczkach sanockich, a w r. 1429 uzyskał za wierną służbę zapis 45 grzywien na wsiach królewskich Bystra i Mszanka w pow. bieckim. W r. 1433 był poborcą podatkowym woj. krakowskiego, a w połowie r. n. został wielkorządcą krakowskim. Konfederację korczyńską Spytka z Melsztyna z 3 V 1439 podpisał samym nazwiskiem (8 VI t. r. wielkorządy sprawował Mikołaj Probołowski z Chełmu). Rychło jednak spotykamy O-a znów na dworze królewskim (w październiku t. r. towarzyszył królowi na łowach w puszczy jedleńskiej), pełnił wówczas urząd sędziego dworu, wydając m. in. 20 X 1439 wyrok w sporze między mieszczanami Lublina a mieszczanami Radomia, Opoczna i Iłży o wysokość cła opłacanego w Lublinie. W styczniu 1440 brał udział w sejmie krakowskim, a w sierpniu t. r. objął urząd sędziego ziemskiego krakowskiego, który piastował do końca życia. Przez jakiś czas był także burgrabią zamku krakowskiego, gdyż z tym tytułem wystąpił w r. 1448.
Po nominacji na sędziego ziemskiego krakowskiego O., oprócz obowiązków związanych z pełnieniem tego urzędu, brał czynny udział w życiu politycznym kraju. Przebywał często w otoczeniu Kazimierza Jagiellończyka, uczestniczył w wiecach i objazdach królewskich, świadkował na licznych dokumentach króla. W r. 1448 towarzyszył królowi w podróży na Ruś, w r. n. został wysłany do Oświęcimia jako jeden z arbitrów w sporze króla z Bolkiem, ks. cieszyńskim. W r. 1450 na sejmie piotrkowskim przywiesił pieczęć do odnowionych statutów solnych. W r. n. przebywał z królem w Samborze, skąd został wysłany do rady królewskiej w Krakowie w związku ze sprawą ziemi łuckiej, aby nakłonić radę do odłożenia jej do sejmu parczewskiego (parczowskiego). W r. 1453 uczestniczył w sejmie piotrkowskim, sygnując m. in. dokumenty Kazimierza w sprawie zachowania przywilejów szlacheckich i potwierdzenia zapisów i przywilejów królowej Zofii.
Wg rozporządzenia Mściszka z r. 1414 dobra miały być niepodzielne, jednakże po jego śmierci synowie podzielili się w r. 1419 odziedziczonym majątkiem. O. wziął Stogniewice z obowiązkiem wyposażenia siostry Agnieszki. Później jednak O. z bratem Iwonem, dziedzicem Góry i Zawady, gospodarowali wspólnie, poręczają razem nawet za dług 100 grzywien w r. 1434 uzyskaną przez O-a tenutą (Bystra i Mszanka), a Jakub zrzekł się na ich rzecz Miłkowic, Poskwitowa i Przestańska. W r. 1426 O. Z Iwonem i bratem stryjecznym Jakubem Pieniążkiem z Iwanowic zrzekli się praw do Kocmyrzowa, t. r. zaspokoili pretensje posagowe babki Jadwigi (ze strony matki), wdowy po stolniku krakowskim Jakuszu. Przed r. 1427 O. nabył Bilczów w pow. wiślickim, a w r. 1448 kupił za 200 grzywien od Iwona z Obiechowa część w Stogniewicach. Po bezpotomnej śmierci brata żony Marcisza, jedynego syna Jury z Bronocic, O. wszedł w posiadanie Bronocic, Dziekanowic i Klęczan. Miał jednak ciągłe poważne kłopoty pieniężne i zaciągał liczne pożyczki. Np. w samym r. 1450 pożyczył 100 grzywien od mieszczanina krakowskiego Kunczy, 110 grzywien od Andrzeja z Sędziszowa, i wreszcie sprzedał z prawem wykupu za 300 grzywien klasztorowi Bożego Ciała na Kazimierzu Mikołowice i część Przestańska. Wsi tych już nie odzyskał, gdyż wykupił je r. n. prawem bliższości Jakub Pieniążek z Iwanowic. O. dostał też od króla w tenutę wieś Pieczenogi, którą w r. 1453 zastawił za 110 grzywien. O. zmarł krótko przed 2 XI 1453.
O. ożeniony był z Małgorzatą, córką burgrabiego krakowskiego Jury z Bronocic, której w r. 1430 wyznaczył posag i wiano na części swego majątku. Synami O-a byli: Bartosz Obulec, występujący w źródłach do r. 1484, Jakub Obulec, podczaszy krakowski (zob.), Jan, poświadczony w l. 1463–71, Mikołaj, kanonik wiślicki, występujący w źródłach do r. 1481, Stanisław, student Akad. Krak. w r. 1448, poświadczony do r. 1468. O. miał też dwie córki: Katarzynę (zm. po r. 1493), żonę Zbigniewa Służowskiego ze Służowa, i Magdalenę, żonę Stanisława Stadnickiego z Kamyszowa.
Boniecki, VI 279–80; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy, s. 60–1, 148, 247 (błędnie Ogulecz); – Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Roczn. Tow. Herald.” T. 8: 1926/7 s. 45–6, 100; – Akta grodz. i ziem., V, VI, VII, IX, XI, s. 25; Arch. Sanguszków, II; Cod. epist. saec. XV; Cod. Pol., III, IV; Długosz, Historia, V; Dokumenty sądu ziemskiego krakowskiego 1302–1453, Wr. 1971; Kod. mogilski; Kod. Mpol., IV; Kod. tyniecki; Monumenta iuris, Vol. 2: Knigi pol’skoj metriki XV stoletija, W. 1914 I; Podwody kazimierskie 1407–1432, Wyd. S. Krzyżanowski, Arch. Kom. Hist., Kr. 1909–13 XI; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 1616, 1921–2, 2587, 2599, 2601–2, 2689, 2714, 3014, 3115 s. 551, nr 3265, 3770 s. 559, nr 3296, 3323 s. 573, nr 3343, 3346 s. 581–2, 594, nr 3426, 3486, 3491, 3494 s. 625, 629; Vol. leg., I 170; Zbiór dok. mpol., II nr 544, 585, III nr 704, 792–3, 807, 846, V nr 1389, VIII nr 2513; – Arch. Państw. w Kr.: Terr. Crac. t. 11 s. 165, 281, 428, 433, 524, 537, 573–574, t. 13 s. 95, 240, 245, 289, 314, 361, 406, 424, t. 14 s. 8, 27, 70, 100, 137, t. 15 s. 196–197, 403, 412–413, t. 150 s. 277, 340, t. 151 s. 1, 6, 159.
Franciszek Sikora