INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bronisław Szczepankiewicz     

Bronisław Szczepankiewicz  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczepankiewicz Bronisław (1843–1922), księgarz, drukarz, nakładca, działacz społeczny.

Ur. w Wielkopolsce w rodzinie ziemiańskiej.

Po odbyciu służby wojskowej w armii pruskiej, przybył S. ok. r. 1869 do Kalisza, gdzie zatrudnił się jako nauczyciel gimnastyki i otworzył przy ul. Szklarskiej (potem przy ul. Sukienniczej) szkołę tańców salonowych wraz ze stancją dla studentów. Był współorganizatorem i opiekunem powstałej w r. 1873 Niedzielnej Szkoły Handlowej. W r. 1877 założył i prowadził amatorskie kółko muzyczne (działało do r. 1879), które następnie reaktywował 6 VI 1881 p.n. Orfeon. Równocześnie od 1 V 1878 posiadał przy ul. Warszawskiej 61 księgarnię ze składem nut, materiałów piśmiennych, akcesoriów i instrumentów muzycznych, a także dewocjonaliów, oleodruków, rycin, atlasów i map. Kupił od Napoleona Wartskiego czytelnię, która w r. 1880 oferowała ok. 1700 dzieł polskich (w tym 120 tomów dla dzieci), 1600 francuskich (nabytych od Kazimierza Asnyka) i 800 niemieckich, a ponadto 5 tys. arkuszy nut. Działał na rzecz upowszechnienia czytelnictwa, wprowadzając tzw. abonamenty premierowe, a w r. 1880 uruchomił trzy kioski dla prenumeraty prasy. Organizował w księgarni wystawy sztuk pięknych. Będąc komisjonerem Tow. Kopalni Marmurów Kieleckich na gub. kaliską, prowadził przy księgarni od r. 1879 skład wyrobów z marmuru chęcińskiego. Handlował także wyrobami tytoniowymi oraz posiadał wyłączność na sprzedaż wyrobów pozłotniczo-rzeźbiarskich i sztukatorskich pracowni Floriana Harnisza. Dn. 23 XII 1880 wraz z Hermanem Hübnerem otworzył przy ul. Mariańskiej drukarnię, litografię i introligatornię (w r. 1882 przeniósł je do budynku księgarni i czytelni przy ul. Warszawskiej). Opublikował m.in. Katalog czytelni polskiej, francuskiej i niemieckiej w księgarni B. Szczepankiewicza w Kaliszu (Kalisz 1883) oraz Album Kalisza. Na pamiątkę poświęcenia ratusza w Kaliszu w dniu 2/14 lipca 1889 r. (Kalisz 1889). Wydawał też druki muzyczne, kalendarze, książki religijne oraz prace z historii miasta, m.in. Alfonsa Parczewskiego „Szpitale i zakłady dobroczynne wobec projektu samorządu miejskiego na tle stosunków guberni kaliskiej” (Kalisz 1911).

S. był współorganizatorem i pierwszym prezesem (3 VIII 1882 – 25 II 1883), a potem kilkakrotnie skarbnikiem Kaliskiego Tow. Muzycznego; od r. 1884 wchodził w skład jego komisji dramatycznej. Był też wicegospodarzem chóru męskiego i gospodarzem lokalu Towarzystwa oraz ufundował obrazy dla wybudowanej w r. 1902 jego nowej siedziby. Działał w kaliskim Tow. Dobroczynności. Był podstarszym, a następnie starszym Zgromadzenia Kupców M. Kalisza. Wchodził w skład rady Pierwszego Tow. Pożyczkowo-Oszczędnościowego oraz Zarządu Popierania Przemysłu i Handlu w Kaliszu. Dn. 1 VII 1895 sprzedał zakład drukarsko-introligatorski Jakubowi Kohnowi. Od r. 1896 prowadził przy księgarni agenturę Tow. Ubezpieczeń «Rossya». Na łamach „Kaliszanina” i „Gazety Kaliskiej” publikował artykuły poświęcone gimnastyce, szkolnictwu zawodowemu w Kaliszu oraz tamtejszemu Tow. Dobroczynności; w r. 1905 przyczynił się do założenia „Kuriera Kaliskiego”. W sierpniu 1907 reprezentował swą firmę w Warszawie na I Zjeździe Księgarzy Prowincjonalnych Król. Pol. Był organizatorem oraz prezesem powstałego w Kaliszu w r. 1909 Tow. Esperantystów.

Na przełomie maja i czerwca 1912 sprzedał S. księgarnię z czytelnią córce, Felicji Lubinkowskiej (prowadziła ją do sierpnia 1914). W r. 1913 został właścicielem, wydawcą i redaktorem odpowiedzialnym „Kuriera Kaliskiego”. Po zniszczeniu Kalisza w pierwszej wojnie światowej napisał wspomnienia, opublikowane pośmiertnie przez Emilę Bohowiczową, 14 miesięcy w ruinach Kalisza czyli Kalisz w płomieniach, wśród bomb i granatów („Głos Kaliski” 1929, 1930, pt. Kalisz wśród bomb, granatów i ognia w dniach sierpniowych 1914 r.: z osobistych wspomnień, „Gawędy Kaliskie” 1937–9, osobno W. 1939). Od sierpnia 1914 do października 1915 opiekował się zniszczonym gmachem Kaliskiego Tow. Muzycznego; po wojnie zorganizował w nim czytelnię i salę bilardową. Ok. r. 1920 przeniósł się do rodziny w Warszawie. Zmarł 31 X 1922 w Warszawie, został pochowany 7 XI w Kaliszu w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Górnośląskiej.

W małżeństwie z Genowefą z Dąbkowskich (1850? – 1913) miał S. syna Mariusza, księgarza (zm. przed 1912), prowadzącego od r. 1909 w Kaliszu filię księgarni S-a, oraz cztery córki: Felicję, 1.v. Szewczykowską, 2.v. Lubinkowską, która w r. 1913 reprezentowała firmę «B. Szczepankiewicz» na Pierwszej Kaliskiej Wystawie Rolniczej, Janinę, zamężną Mauer, żonę inżyniera zatrudnionego w Japonii, Stanisławę (1869–1952), aktorkę i śpiewaczkę scen krakowskich, lwowskich i warszawskich, występującą pod pseud.: S. Dzirytówna (na scenie dramatycznej) i S. Doliwa (na scenie operowej), zamężną z Adamem Dobrowolskim (zob.), oraz Jowitę (zm. 1901 w wieku 13 lat).

 

Andrysiak E. i in., Druki kaliskie XIX i I połowy XX w. (1800–1945). Bibliografia, Kalisz 2003; Bibliografia historii Kalisza, Kalisz 2002–7 I–IV; Słown. Pracowników Książki Pol.; Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej (ziemi kaliskiej), Kalisz 1998 I; Steczek-Czerniawska E., Kalendarze kaliskie. Bibliografia, Kalisz 1994; Wańka D., Kalisz i ziemia kaliska na łamach „Gazety Kaliskiej” w latach 1893–1914. Bibliografia, Kalisz 1998; Wpol. Słown. Biogr.; – Cichecki J., Pięćdziesięciolecie Towarzystwa Muzycznego w Kaliszu (Kronika historyczna), Kalisz 1933 s. 9–15; Polanowski E., W dawnym Kaliszu. Szkice z życia miasta 1850–1914, P. 1979; tenże, Życie literackie Kalisza, W. 1987; Saganowska E., Działalność społeczno-kulturalna Bronisława Szczepankiewicza, „Zesz. Kaliskiego Tow. Przyjaciół Nauk” 1998 nr 5 s. 81–90; Walczak K., Czasopisma kaliskie XIX i początków XX w. Studium bibliologiczne, Kalisz 2005; Wańka D., Świat kaliskiej książki pod zaborem rosyjskim (1815–1914), Kalisz 2002; – „Gawędy Kaliskie” 1937 nr 6; „Gaz. Kaliska” 1894 nr 1, 19, 51, 53, 1895 nr 53, 92, 99, 1896 nr 14, 21, 23, 26, 64, 77, 1897 nr 100, 1901 nr 184, 199, 200, 205, 1903 nr 271, 1904 nr 212, 235, 244, 343, 1905 nr 2, 12, 14, 257, 263, 1906 nr 31, 346, 1909 nr 243, 246, 1912 nr 126, 1913 nr 38, 66, 198, 1922 nr 250, 252 (nekrolog); „Gaz. Lwow.” 1913 nr 66 (nekrolog żony), „Goniec Kaliski” 1922 nr 51 (nekrolog, M. Kraucki); Kalendarz Ilustr. na r. 1902, Kalisz 1901 s. 78, 79 (fot.), s. 80–1; Kalendarz Kaliski na r. 1913, Kalisz 1912 s. 91; Kalendarz na Szkołę Rzemiosł w Kaliszu na r. 1908, Kalisz 1907 s. 9; „Kaliszanin” 1871 nr 4 s. 13, nr 77 s. 308, 1872 nr 53, 1873 nr 77 s. 321, 1878 nr 26 s. 110, nr 35 s. 143, nr 44 s. 186, 1879 nr 4 s. 14, nr 6 s. 22, nr 11 s. 44, nr 12 s. 48, nr 17 s. 74, nr 18 s. 72, nr 30 s. 126, nr 39 s. 163, nr 44 s. 182, nr 45 s. 185, nr 76 s. 316, nr 94 s. 389, nr 95 s. 395; 1880 nr 10 s. 37, nr 29 s. 113, 1882 nr 57 s. 243, nr 90 s. 374, nr 98 s. 411, 1884 nr 3–4, 33, 55, 93, 96–7, 101, 1888 nr 17, 98, 1889 nr 72, 1892 nr 19; „Przew. Bibliogr.” 1878 s. 14 s. 209, 1885 s. 98, 1890 s. 209.

Krzysztof Walczak i Danuta Wańka

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.