INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Dominik Jasiński  

 
 
ok. 1764 - 1794-07-26
 
Biogram został opublikowany w latach 1964-1965 w XI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Jasiński (Jasieński) Dominik (ok. 1764–1794), uczestnik rewolucyjnych wypadków czerwcowych w Warszawie w r. 1794, handlarz sianem. Ur. w Regnowie w ówczesnym woj. rawskim. Wykształcenia żadnego nie posiadał, podpisywał się krzyżykami. Początkowo służył w «różnych miejscach», a od ok. 20 roku życia handlował sianem i prawdopodobnie żywnością. W r. 1794 mieszkał z rodziną w Warszawie w dworku Osękowskiego przy ul. Mokotowskiej. W walkach insurekcji warszawskiej 17 i 18 IV 1794 r. J. dzielnie stawał obok starego ojca, który pierwszego dnia został ranny. Dn. 17 IV J. już ok. godz. 10 rano pobrał broń z cekhauzu. Następnego dnia zabił oficera carskiego. Zapewne brał również udział w następnych wystąpieniach ludu, już po wyparciu wojsk rosyjskich z Warszawy. Źródła informują o zachowaniu się J-ego dopiero w dniach rewolty ludowej 27 i 28 VI, kiedy to inspirowany przez jakobinów lud warszawski wystąpił przeciwko prawicowej większości w Radzie Najwyższej Narodowej i innych magistraturach powstańczych, domagając się głównie ukarania targowiczan i przeprowadzając samosąd na tych spośród więźniów, których uznał za zdrajców. J. nie należał do inicjatorów i organizatorów czerwcowego samosądu, ale w samych wydarzeniach był bardzo czynny. Wyraźnie rysuje się jego udział w egzekucji księcia Antoniego Czetwertyńskiego. Według jednego ze źródeł J. «do powieszenia i obdzierania Czetwertyńskiego był dowódcą». Chociaż w śledztwie J. twierdził, że na miejsce egzekucji udał się tylko w celu obejrzenia szubienic, to jednak wziął z sobą pistolet. Rzekomo zmuszony przez lud – przystawił do szubienicy drabinę, wszedł na nią i własną chustką zdjętą z szyi sztukował za krótki postronek, na którym «bezwzględnie na prośby o przewłokę nieosądzonego powiesił… Zdjął z niego szlafrok». W toku represji przeciwko uczestnikom wieszań czerwcowych J. został 3 VII aresztowany przez Moszyńskiego z polecenia kierującego policją miejską prezydenta Warszawy I. W. Zakrzewskiego. Osadzony w Koszarach Policji, 4 i 5 t. m. stanął przed Deputacją Indagacyjną, a 6 został przekazany sądowi. W śledztwie zeznawał, iż Czetwertyńskiego nie znał i nie wiedział, kim jest. Dn. 21 VII Sąd Najwyższy Kryminalny Koronny skazał J-ego wraz z 6 innymi oskarżonymi na «karę śmierci haniebnej» na szubienicy, «jako ludzi w społeczności szkodliwych». Wyrok wykonano 26 VII 1794 r.

 

Leśnodorski B., Polscy jakobini, Karta z dziejów insurekcji 1794, W. 1960; Smoleński W., Kuźnica Kolłątajowska, W. 1949 s. 167, 169; Tokarz W., Warszawa przed wybuchem powstania 17 IV 1794 r., Kr. 1911; – „Gaz. Rządowa” 1794 nr 26 i 27 z 26 i 28 VII s. 102–4 i 106–8; – AGAD: Metryka Lit. VII – 180, VII – 178, VII – 190, BOZ IXa – 11; B. PAN w Kr.: rkp. 675, 676.

Jerzy Kowecki

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.