INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Dorota Seydenmann (z domu Berlinerblau)     

Dorota Seydenmann (z domu Berlinerblau)  

 
 
1898-08-01 - 1943
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Seydenmann z Berlinerblauów Dorota (1898–1943), malarka. Ur. 1 VIII w Warszawie (podawany jest też inny rok i miejsce ur.) w rodzinie inteligenckiej żydowskiego pochodzenia. Miała starszą siostrę Anielę (zob. Steinsberg Aniela) oraz młodszych braci z wykształceniem architektów Adolfa i Tadeusza (absolwenta ASP w Krakowie).

Ukończyła 6 klas pensji Antoniny Walickiej w Warszawie. Na wybór studiów artystycznych duży wpływ miała atmosfera rodzinnego domu, w którym bywali literaci, muzycy i malarze, m. in. Józef Pankiewicz. W l. 1916–20 studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (SSP). Kontynuowała naukę jako studentka nadzwycz. w ASP w Krakowie w pracowniach Wojciecha Weissa (1920–23), Pankiewicza (1923–4) oraz Felicjana Szczęsnego Kowarskiego (1926–7). W l. 1924–31 przebywała (zapewne z przerwami) w Paryżu, gdzie uzupełniała studia w prowadzonym przez Pankiewicza oddziale paryskim krakowskiej ASP. W tym zapewne okresie wyszła za mąż za Mieczysława Seydenmanna, inżyniera dróg i mostów; na studia w Warszawie i Krakowie była zapisana pod panieńskim nazwiskiem, wystawiała swe obrazy i jako artystka używała nazwiska swego męża. Po powrocie do Polski S. zamieszkała w Warszawie przy ul. Karłowicza 11 (na Mokotowie). Dom Seydenmannów był miejscem spotkań artystów. Została członkiem zarządu Związku Polskich Artystów Plastyków. Ze względu na zalety charakteru i talent stała się osobą popularną w środowisku artystycznym.

W Paryżu S. związała się z grupą «Komitetu Paryskiego» (Kapistów) i uczestniczyła w jej wystawach w r. 1930 w Galerie Zak w Paryżu, w r. 1931 w Musée Rath w Genewie oraz w Polskim Klubie Artystycznym w Warszawie, w r. 1934 w Instytucie Propagandy Sztuki (IPS) w Warszawie, a także wraz z kilkoma członkami grupy w r. 1935 w tzw. Ruchomej Wystawie Sztuki, i w r. 1938 w Salonie 35 w Poznaniu. Brała udział w wielu wystawach IPS w Wilnie: w r. 1931, III Salonie Zimowym 1932/33, przeniesionym do Łodzi w r. 1933, IV Salonie Zimowym, II Międzynarodowej Wystawie Plastyczek w r. 1934, V Salonie Zimowym w r. 1935, Salonie Plastyków w r. 1936, Salonie Wiosennym w r. 1937, Salonie Malarskim 1937/38, X Salonie w r. 1938, w wystawie «Martwa Natura» w r. 1938 oraz w wystawie poświęconej kompozycji figuralnej w r. 1939, a także w r. 1933 w wystawie otwierającej Instytut Krzewienia Sztuki w Poznaniu oraz w r. 1937 w Salonie Wiosennym Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie.

Tworzyła S. pejzaże, m. in. z Pieskowej Skały, Rudek, warszawskiego Mokotowa, Trembowli (Kościółek w Poznańskiem, a także Lato, Okno, Szary dzień), wnętrza i kompozycje figuralne (Kobieta pod oknem, Dziewczyna w oknie, W pracowni), martwe natury i kwiaty (np. Garnki, Żółte kwiaty i owoce). Miała duży talent kolorystyczny i wysoką kulturę malarską, ukształtowaną, podobnie jak inni przedstawiciele «Komitetu Paryskiego», przez Pankiewicza pod wpływem sztuki francuskiej (H. Matisse’a i P. Bonnarda). Malowała intymne obrazy o intensywnym kolorycie, stosując w końcu l. trzydziestych technikę malarską bliską pointylizmowi (Martwa natura, 1937, w zbiorach Muz. Narodowego w Warszawie).

We wrześniu 1939 S. przeniosła się do Krakowa, a następnie ukrywała się w Rabce. Przyjazd do Rabki jej dalekiej krewnej, malarki Maryli Spät-Oppenheim spowodował dekonspirację i uwięzienie S. przez Gestapo w Nowym Sączu; tam przypuszczalnie została zamordowana jesienią 1943 (wg J. Sandla w r. 1942).

Twórczość S. zaginęła w czasie drugiej wojny światowej. W r. 1945 na «Wystawie Pośmiertnej Polskich Artystów Plastyków, zamordowanych przez Niemców» w Krakowie eksponowano Pejzaż z wodą i Pejzaż.

 

Portret S., przez Tytusa Czyżewskiego (ok. 1930, zaginiony?); Fot. z r. 1920 (z grupą studentów SSP w Warszawie, reprod. w: Pol. życie artyst. w l. 1915–39); – Vollmer, Künstler Lexikon; – Pinkes Warsze, Buenos Aires 1955 s. 1161–2; Piwocki, Hist. ASP (pod: Berlinerblau); Pol. życie artyst. w l. 1915–39; Pollakówna J., Rudzińska W., Malarstwo polskie między wojnami, W. 1982; Potworowski T., Dorota Seydenmann, w: Straty kultury pol. 1939–44; Rutowska M., Serwański E., Losy polskich środowisk artystycznych w latach 1939–1945, P. 1987; Sandel J., Umgekumene jidisze kinstler in Pojln, W. 1957 I 153–6 (tu rok ur. 1900); Wallis M., Sztuka polska dwudziestolecia, W. 1959; Wystawa Dzieł Żydowskich Artystów–Plastyków, męczenników niemieckiej okupacji 1939–1945, W. 1948; – Mater. do dziej. Akad. Sztuk Pięknych (jako Berlinerblau; tu, że ur. w Wiedniu); Sosnowska J., Listy Stanisława Szczepańskiego do Kazimierza Mitery i jego rodziny, „Twórczość” 1995 nr 9 s. 63–89; – „Droga” 1935 nr 1, 1936 s. 94–5; „Przegl. Artyst.” 1937 z. 4/5, 1948 z. 6/7; „Wiad. Liter.” 1931 s. 416–17; IS PAN: Mater. do Słown. Artystów Pol.

Jerzy Malinowski

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.  

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Hieronim Retinger

1888-04-17 - 1960-06-12
polityk
 

Kazimierz Wichniarz

1915-01-18 - 1995-06-26
aktor filmowy
 

Zygmunt Józef Jasiński

1860-05-02 - po 1 września 1939
inżynier budownictwa
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Tadeusz Józef Starzewski

1860-02-07 - 1931-02-10
notariusz
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.