Sokołow Dymitr (1926–1972), ekonomista, profesor Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. Ur. 22 IX w Rembertowie (pow. warszawski) w rodzinie prawosławnej, był synem Jerzego (zob.) i Klaudii z Tomaszewskich.

 

S. od r. 1932 mieszkał w Warszawie i tam ukończył w r. 1939 szkołę powszechną. W czasie okupacji niemieckiej przerobił w domu kurs szkoły średniej. W r. 1944, po powstaniu warszawskim, wraz z rodzicami został wywieziony do obozu pracy przymusowej w Zittau (Saksonia). Do Warszawy powrócił pod koniec maja 1945. We wrześniu t.r. zdał egzamin przed Państwową Komisją Weryfikacyjno-Kwalifikacyjną, uprawniający do podjęcia studiów wyższych i wstąpił na Wydz. Prawa Uniw. Warsz. Po zaliczeniu pierwszego roku przeniósł się do Szkoły Głównej Handlowej (SGH). Jeszcze jako student, w r. akad. 1947/8 został młodszym asystentem w katedrze gospodarki planowej. W r. 1948 ukończył studia trzyletnie i wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (potem do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej – PZPR). Dn. 18 VI 1949 uzyskał stopień magistra nauk ekonomiczno-handlowych. W r. akad. 1949/50 prowadził na tejże uczelni (noszącej od t.r. nazwę Szkoły Głównej Planowania i Statystyki – SGPiS) wykład w języku rosyjskim pt. Zagadnienia gospodarcze ZSRR. Jednocześnie był starszym asystentem w Akad. Nauk Politycznych u Aleksego Wakara. W r. akad. 1950/1 wykładał ekonomię polityczną na Uniw. im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i na Uniw. Warsz. (tam do r. 1954). W r. 1951 powrócił do SGPiS jako kontraktowy zastępca profesora w Katedrze Ekonomii Politycznej I. W r. 1952 otrzymał nagrodę ministra szkolnictwa wyższego, a we wrześniu t.r. uzyskał status samodzielnego pracownika naukowego i został prodziekanem Wydz. Planowania Handlu. W listopadzie t.r. Min. Szkolnictwa Wyższego powierzyło mu prowadzenie Zakładu Ekonomii Politycznej Kapitalizmu na Studium Zaocznym SGPiS. W kwietniu 1954 toż ministerstwo odmówiło jednak prośbie rektora SGPiS o mianowanie S-a kierownikiem Katedry Ekonomii Politycznej Imperializmu, zaś we wrześniu t.r. S. został odwołany z funkcji prodziekana. W tym okresie opublikował kilka skryptów oraz rozpraw z zakresu ekonomii krajów kapitalistycznych na łamach „Ekonomisty”, „Nowych Dróg”, a także artykuły w „Trybunie Ludu” i „Życiu Gospodarczym”.

 

W l. 1957–9 S. współredagował dział ekonomiczny czasopisma „Świat i Polska”, a potem współpracował z „Polityką”, z którą zostało ono połączone. W tym czasie był stałym uczestnikiem delegacji Min. Handlu Zagranicznego na narady ekonomiczne przedstawicieli naukowo-badawczych instytucji handlu zagranicznego państw-członków Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W r. 1960 objął dodatkowo etat w Wyższej Szkole Nauk Społecznych (WSNS) przy Komitecie Centralnym (KC) PZPR. Dn. 21 V t.r. Rada Wydz. Ekonomii Politycznej Uniw. Warsz. nadała mu tytuł doktora nauk ekonomicznych na podstawie napisanej pod kierunkiem Józefa Zawadzkiego rozprawy, która ukazała się pt. Dysproporcje produkcji kapitalistycznej (W. 1961). W r. 1961 uzyskał docenturę na Wydz. Handlu Zagranicznego SGPiS, przy czym dysertację na ten stopień wydał drukiem dopiero w r. 1964 pt. Deformacja światowego cyklu koniunkturalnego (W.). Był redaktorem i współautorem używanego przez wiele uczelni w Polsce podręcznika „Ekonomia polityczna kapitalizmu” (W. 1962, 1966, 1967). W tym okresie prowadził też szeroką działalność pozauczelnianą. Od r. 1962 wykładał dodatkowo ekonomię polityczną na Uniw. im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zrezygnował natomiast z pracy w WSNS. W kadencji 1962–7 był członkiem Centralnej Rady Związków Zawodowych, a od r. 1963 zasiadał w radach naukowych Zakładu Badania Koniunktur i Cen przy Min. Handlu Zagranicznego i Inst. Finansów przy Min. Finansów. W l. 1963–4 pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego Polskiego Tow. Nauk Politycznych; działał też w Polskim Tow. Ekonomicznym. Od r. 1964 S. kierował Zakładem Koniunktur przy Katedrze Ekonomii Politycznej. Wyjeżdżał w celach naukowych za granicę, m.in. do Włoch i Francji (stypendium UNESCO). Nadal współpracował, jako lektor KC, z systemem kształcenia ideologicznego PZPR (kursy Wydz. Propagandy i Agitacji KC PZPR, Wieczorowy Uniw. Marksizmu-Leninizmu).

 

W kwietniu 1968, w związku z reorganizacją przeprowadzoną na uczelni, S. został przeniesiony do powstałej z jego inicjatywy Katedry Analizy Rynków Zagranicznych, której kierownictwo objął w następnym miesiącu. Jesienią t.r. został dziekanem Wydz. Handlu Zagranicznego, a w grudniu Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwycz. W r. 1969 został członkiem Komisji Ideologicznej KC PZPR (był nim do r. 1971), przewodniczącym Rady Naukowej Inst. Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego i kierownikiem Podyplomowego Studium Analizy Rynku i Marketingu przy swym wydziale (do r. 1971). W r. 1970 wydał podręcznik Koniunktura gospodarcza (W. 1975 Wyd. 2), który uzyskał nagrodę I st. Min. Szkolnictwa Wyższego. S. był także członkiem Zespołu Rozwoju i Organizacji Studiów Ekonomicznych przy Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego, Rady Naukowej Inst. Gospodarki Krajów Rozwijających się przy SGPiS i Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN. Przewodniczył Radzie Programowej miesięcznika „Polish Foreign Trade”, wchodził w skład takiejże rady „Rynków Zagranicznych” i Rady Wydawniczej Polskiego Wydawnictwa Ekonomicznego. Należał do Związku Nauczycielstwa Polskiego. S. zmarł po dłuższej chorobie nowotworowej 3 IV 1972 w Warszawie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Prawosławnym (kw. 58–III–17). Był odznaczony Medalem 10-lecia PRL (1954) i Złotym Krzyżem Zasługi (1969).

 

S. był od 6 XI 1966 żonaty z Heleną Petersilge (ur. 7 VII 1912 w Łodzi), graficzką, wnuczką Jana Petersilge (zob.), córką Dymitra i Anny Woroszyłowowej, wdową po profesorze SGPiS, Aleksym Wakarze (1898 – 25 VIII 1966). Z małżeństwa tego dzieci nie miał.

 

 

 

Informator nauki polskiej 1969–1971, W.; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959–1961, W. 1962 s. 101; – Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969, P. 1972; Skórkowska B., Przedmowa, w: Sokołow D., Koniuktura gospodarcza, W. 1975 s. 5–8; Sołdaczuk J., Polska nauka o handlu zagranicznym (z doświadczeń SGH), W. 1994 s. 43, 58; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1972: „Handel Zagraniczny” nr 5/6 (fot.), „Tryb. Ludu” nr 95, 99, „Życie Gospodarcze” nr 16 (fot.), „Życie Warszawy” nr 82; – Arch. Szkoły Głównej Handlowej w W.: sygn. 12698 (akta studenckie S-a), sygn. S–208 (akta pracownicze S-a); – Informacje Józefa Sołdaczuka z W. oraz kancelarii prawosławnej parafii św. Jana Klimaka w W.

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.