INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Edgar Aleksander Norwerth     

Edgar Aleksander Norwerth  

 
 
1884-04-07 - 1950-09-19
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Norwerth Edgar Aleksander (1884–1950), architekt. Ur. 7 IV w Genewie, był synem Jana i Otylii z Kosteckich. Studia odbył w Rosji; ukończył Instytut Inżynierów Komunikacji w Moskwie oraz Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, gdzie następnie wykładał w l. 1917–24. W Moskwie był profesorem Szkoły Malarstwa, Rzeźby i Architektury. Już wtedy brał udział w konkursach architektonicznych, uzyskując pierwsze nagrody w konkursie na projekt gmachu Banku Narodowego w Moskwie, Instytutu Bakteriologicznego w Smoleńsku, szkoły zawodowej im. L. Tołstoja w Jasnej Polanie, domów robotniczych w Moskwie. W czasie pobytu w Rosji uprawiał twórczość ekslibrisową, wykonując księgoznaki w akwafortach i drzeworytach. M. in. zrobił ekslibrisy dla Aleksego Bachulskiego, Edwarda Chwalewika, Pawła Ettingera, Kazimierza Piekarskiego, własne, a także Marii Norweth (swojej żony?). Ekslibrisy N-a były pokazane na różnych wystawach, np. w Moskwie 1922, Petersburgu 1922, Leningradzie 1925, Zagrzebiu 1929, Lwowie 1930 i Krakowie (na Wystawie Polski Ekslibris w Moskwie) w r. 1939. Po powrocie do Polski był w l. 1926–30 wykładowcą w Politechnice Warszawskiej. Brał udział w życiu artystycznym Warszawy. Wiele projektował, uczestniczył w różnych konkursach architektonicznych. W r. 1925 uzyskał pierwszą nagrodę w konkursie na projekt «regulacji Lublina». W r. n. brał udział w konkursie na projekt zabudowy mieszkaniowej placu przy ul. Filtrowej w Warszawie (IV nagroda). W r. 1927 stanął do konkursu na projekt ukształtowania placu Saskiego w Warszawie jako Pomnika Bojowników o Wolność Ojczyzny i uzyskał III nagrodę. W r. 1927 wystawiał w pierwszym Salonie Dorocznym Stowarzyszenia Architektów Polskich (SAP) w Salach Redutowych w Warszawie. Wg projektu N-a został wybudowany w l. 1927–31 budynek dworca kolejowego w Będzinie (-Miasto), w l. 1928–30 gmach Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (CIWF) (obecnie Akademia Wychowania Fizycznego) na Bielanach w Warszawie.

W r. 1929 N. wraz ze stowarzyszeniem architektów polskich «Architektura» brał udział w Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, gdzie wystawił projekt ogródka dziecięcego w Alejach Ujazdowskich w Warszawie. W r. 1930 wszedł do utworzonej wówczas pierwszej Rady Instytutu Propagandy Sztuki (IPS), wkrótce został zaproszony do zamkniętego konkursu na projekt prowizorycznego pawilonu wystawowego IPS. W l. 1931–3 wg projektu N-a wybudowano kasyno przy oficerskich domach wypoczynkowych w Cetniewie. W r. 1932 N. sporządził aksonometryczny plan zabudowy gruntów Funduszu Kwaterunku Wojskowego (FKW) przy cytadeli na Żoliborzu w Warszawie (niezrealizowany); w kwietniu t. r wziął udział z ramienia Tow. Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych (TOSSPO) w XVIII Biennale w Wenecji, w lipcu pokazał projekty obiektów sportowych na międzynarodowej wystawie sztuki na tematy sportowe w Los Angeles, zorganizowanej w związku z X Olimpiadą. W r. 1933 został zaproszony do konkursu zamkniętego FKW na projekt domu przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, w t. r. zaprojektował dom wypoczynkowy w Truskawcu. W r. 1935 powstało wg planów N-a sanatorium wojskowe w Otwocku, w t. r. N. został zaproszony do zamkniętego konkursu na projekt gmachu Min. Pracy i Opieki Społecznej. Do innych zrealizowanych prac N-a należą: dom kultury w Kielcach, pawilon Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych przy al. Szucha 14 (obecnie al. Pierwszej Armii Wojska Polskiego) w Warszawie, budynek spółdzielni mieszkaniowej «Proporzec» przy al. Szucha 16, odbudowa domu Tow. Naukowego Warszawskiego przy ul. Śniadeckich 8, w l. 1935–7 dom mieszkalny FKW przy ul. Krajewskiego 2 a na Żoliborzu w Warszawie. N. uprawiał też działalność publicystyczną. W l. 1918–33 w czasopiśmie „Architektura i Budownictwo” ogłaszał artykuły dyskusyjne na temat współczesnej architektury (np. O drogach bojowych i drogach wstecznictwa trochę polemiki, 1935, Dokoła nowego klasycyzmu, 1927. Domy mieszkalne Funduszu Kwaterunku Wojskowego, 1931), a także artykuły poruszające problemy architektury rosyjskiej (Edukacja architektoniczna w Rosji dzisiejszej, 1926, Architektura w ZSRR, 1933). N. współpracował też (od r. 1935) z miesięcznikiem „Arkady”.

Twórczość N-a jest zaliczana do «funkcjonalizmu umiarkowanego» (A. K. Olszewski). Charakterystyczne dla niej były rozwiązania kompleksowe, troska o całość układu przestrzennego i elementy krajobrazowe, a także dążenie do wykorzystania walorów terenów i istniejącego drzewostanu (np. ciągi widokowe od Alei Zjednoczenia do masywu Lasku Bielańskiego na terenie CIWF). Konstruktywista, potępiał architekturę zbyt racjonalistyczną, wywodzącą się z kręgu P. Behrensa, nazywając ją «romantyzmem fabrycznym». Krytykował też pewne przykłady stylu dworkowego spośród realizacji na Żoliborzu jako zbyt powierzchowne i tradycjonalistyczne.

N. mieszkał stale w Warszawie, tam też zmarł 19 IX 1950; został pochowany na cmentarzu na Powązkach.

 

Klemensiewicz Z., Bibliografia ekslibrisu polskiego, Wr. 1952; Enc. Powsz. PWN, III; W. Enc. Powsz. (PWN); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; tenże, Architekci, s. 214–15; Katalog Działu Sztuki Powszechnej Wystawy Krajowej, P. 1929; – Heyman Ł., Nowy Żoliborz 1918–1939, Studia z Hist. Sztuki, Wr. 1976 XXV; Krassowski W., Z zagadnień architektury warszawskiej dwudziestolecia międzywojennego, w: Sztuka XX w. Materiały z Sesji Historyków Sztuki, W. 1971 s. 49; Olszewski A. K., Nowa forma w architekturze polskiej 1900–1925, Wr. 1967; Pol. życie artyst. w l. 1915–39; Szwankowski E., Ulice i place Warszawy, W. 1970 s. 121, 158; Wisłocka I., Awangardowa architektura polska 1918–1939, W. 1968; – „Sztuki Piękne” (Kr.) R. 3: 1927 nr 10–11 s. 413, R. 5: 1929 nr 10 s. 405, R. 9: 1933 nr 3 s. 113–16; „Świat” 1931 nr 20 s. 7; – Arch. SAP w W.: Dział I, str. prawa, nr 2318; IS PAN: Materiały do Słownika Artystów Polskich.

Paweł Fruba

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Janusz Głowacki

1938-09-13 - 2017-08-19
dramatopisarz
 

Stanisław Dębicki

1866-12-04 - 1924-08-12
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zygmunt Lewakowski

1865-11-15 - 1941-03-05
polityk
 

Zygmunt Markowski

1872-04-28 - 1951-09-13
lekarz weterynarii
 

Abdon Stefan Stryszak

1908-12-30 - 1995-11-27
lekarz weterynarii
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.