INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Feliks Kucharzewski      Feliks Kucharzewski, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kucharzewski Feliks, pseud. W. Nosta (1849–1935), inżynier budownictwa lądowo-wodnego, pisarz, historyk techniki. Ur. w Warszawie, był synem Wawrzyńca. W r. 1865 ukończył miejscowe gimnazjum (IV). Już jako uczeń opublikował Gawędy naukowe w przedmiocie astronomii („Przyjaciel Dzieci” 1864). W l. 1865–7 ukończył dwa kursy oddziału matematycznego Szkoły Głównej Warszawskiej. Jednocześnie od r. 1866 zaczął pisywać artykuły do „Gazety Warszawskiej”. W r. 1867 udał się do Paryża, gdzie uzupełniał wykształcenie w szkole polskiej Montparnasse oraz prywatnie pod kierunkiem prof. G. H. Niewęgłowskiego, a w r. 1868 zdał egzamin wstępny do paryskiej Szkoły Dróg i Mostów, którą ukończył w r. 1872. Podczas pobytu za granicą utrzymywał kontakty z prasą warszawską, drukując korespondencje na łamach „Wędrowca” (1869) i „Niwy” (1871) oraz publikując pierwszy większy artykuł z dziedziny historii techniki O żegludze parowej… w „Bibliotece Warszawskiej” (1871). W okresie tym K. poważnie zajął się problematyką naukową w zakresie zarówno nauk technicznych, jak i historii nauki i techniki. W r. 1871 został członkiem polskiego Tow. Nauk Ścisłych w Paryżu. W „Pamiętniku” tego towarzystwa ogłosił w r. 1872 obszerną rozprawę O astronomii w Polsce, materiały do dziejów tej nauki w naszym kraju oraz pracę Teoria biegu prostolinijnego cieczy i jej zastosowanie do biegu wody w rurach wodociągowych… Ponadto wespół z W. Klugerem wydał książkę Wykład hydrauliki wraz z teorią machin wodnych (Paryż 1873).

Po powrocie do kraju K. pracował jako inżynier w wydziale technicznym Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i Brzeskiej (1873–4) oraz przy budowie Kolei Nadwiślańskiej (1874–6). W r. 1874 ubiegał się bezskutecznie o katedrę budownictwa wodnego i drogowego lwowskiej Akademii Technicznej. W okresie tym nadal pisywał do „Gazety Warszawskiej” (1873–6), a w l. 1874–6 był członkiem redakcji tygodnika warszawskiego „Przyroda i Przemysł”. Z okresu tego pochodzi zbiorek nowel Serca niewieście (W. 1876) wydany pod pseud. W. Nosta. W tym samym roku w „Encyklopedii Rolnictwa” ukazał się artykuł K-ego, pt. Mechanika. W r. 1876 K. zajął się handlem (członkiem Zgromadzenia Kupców został 2 I 1885 r.), nie przerywając jednak swej działalności technicznej, naukowej i autorskiej. Przyczynił się do wznowienia w r. 1875 wydawania „Przeglądu Technicznego”. Od początku 1878 r. do wiosny 1884 kierował redakcją i administracją tego czasopisma, a przez ponad 50 lat zamieszczał w nim liczne artykuły techniczne i naukowe, a przede wszystkim prace z dziedziny głównych swych zainteresowań: historii techniki i dziejów piśmiennictwa technicznego w Polsce, m. in. Nasza najdawniejsza książka o miernictwie (1895), Planimetry polskie i ich wynalazcy (1903), Dyoptra Herona i próba jej odtworzenia (1903), Czasopiśmiennictwo techniczne polskie przed rokiem 1875 (1904). Ponadto przez długie lata należał do koła popierania „Przeglądu Technicznego”, którego członkowie pokrywali częste niedobory tego czasopisma, borykającego się w niesprzyjających warunkach z ciągłymi trudnościami finansowymi. Przyszedł mu też wydatnie z pomocą w bardzo trudnym okresie w l. 1914–20. Właśnie na łamach „Przeglądu Technicznego” poddał m. in. K. szczegółowej, rzeczowej krytyce projekt warszawskich wodociągów i kanalizacji inż. W. Lindleya (1879). Ważniejsze punkty uwag K-ego uwzględniono następnie podczas budowy wspomnianych urządzeń. W l. 1881–1915 K. był członkiem komitetu budowy kanalizacji i wodociągów Warszawy, a następnie do r. 1923 członkiem Delegacji Wodociągów i Kanalizacji.

K. zajmował się również pracą społeczną, m. in. w dziedzinie organizowania tzw. kół samopomocy. Wygłaszał liczne odczyty, głównie z zakresu historii techniki, drukowane później na łamach „Przeglądu Technicznego”, „Ateneum”, „Wszechświata”, a niekiedy także w wersji francuskiej w „Revue scientifique”. Do ważniejszych później opublikowanych prac z historii techniki należą: Z dziejów techniki (W. 1900), Statyka Kochańskiego („Sprawozdanie z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz.”, 1910), oraz Zegarmistrzostwo Kochańskiego (tamże 1911). Jako kupiec był K. członkiem sądu handlowego (1890–3), a w l. 1894–1915 członkiem komitetu dyskontowego warszawskiego oddziału kantoru Banku Państwa. W l. 1893–4 piastował stanowisko wiceprezesa Sekcji Technicznej warszawskiego oddziału Tow. Popierania Przemysłu i Handlu. W l. 1899–1902 współpracował przy budowie Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. K. był jednym z założycieli Stowarzyszenia Techników w Warszawie (1898) i długoletnim przewodniczącym wydziału słownictwa technicznego tego stowarzyszenia (w „Przeglądzie Technicznym” w r. 1900 ogłosił artykuł: W sprawie słownictwa technicznego). Wykazawszy potrzebę polskiej bibliografii technicznej (artykuł O początkach piśmiennictwa technicznego w Polsce, „Przegl. Techn.” 1889), podjął sam to zadanie, w wyniku czego wydał Bibliografię polską techniczno-przemysłową (W. 1894), obejmującą polskie piśmiennictwo techniczne do r. 1874. W r. 1895 został członkiem Komitetu Kasy im. Mianowskiego, początkowo jedynej, a później najważniejszej organizacji wspomagającej polską działalność naukową w Królestwie. W l. 1896–1914 pełnił funkcją sekretarza tego komitetu, w l. 1914–5 – wiceprezesa, w l. 1915–20 – prezesa. Działalności w Kasie im. Mianowskiego poświęcił K. wiele sił, konsekwentnie dążąc do przekształcenia jej w nowoczesną organizację naukową. Zabiegał o roztoczenie opieki nad wszystkimi poważniejszymi polskimi pracownikami nauki, szczególnie o objęcie nią młodych naukowców. Popierał akcje i publikacje o charakterze narodowym. W uznaniu ogromnej, bezinteresownej pracy K-ego Kasa im. Mianowskiego nadała mu w r. 1931 (z okazji swego 50-lecia) najwyższą godność: członkostwo zasłużone honoris causa. Od r. 1900 K. był członkiem komisji bibliograficznej Akademii Umiejętności, jednym z członków założycieli Tow. Naukowego Warszawskiego (1907) i członkiem jego zarządu w l. 1908–24 (skarbnikiem w l. 1908–19), członkiem korespondentem Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu od r. 1907 oraz członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Technicznych od momentu jej powstania (1920).

K. żywo interesował się problematyką szkolnictwa technicznego, wygłaszał na ten temat odczyty, publikował artykuły. Np. w jednym z nich pt. Politechniki Polskie wśród rozwoju tych szkół na Zachodzie („Przegl. Techn.” 1916), stanowiącym też temat odczytu w Stowarzyszeniu Techników, stawiał za przykład rozwój wielu politechnik zagranicznych, zmierzający w kierunku przekształcania ich na «wszechnice techniczne», których zadanie polega nie tylko na kształceniu inżynierów, ale również na prowadzeniu badań naukowych. Znalazł się też K. w gronie przedstawicieli nauki i przemysłu, zaproszonych w r. 1915 do współpracy w Sekcji Politechnicznej Tow. Kursów Naukowych, która przygotowała utworzenie Politechniki Warszawskiej. Na jednym z posiedzeń ogólnych zapoznał członków tej sekcji z zarysem historii szkolnictwa technicznego w Polsce. W r. 1919 sędziwy już K. został powołany do pierwszego składu profesorów Politechniki Warszawskiej jako profesor honorowy mechaniki technicznej i jej historii. W r. 1920 wszedł do Rady Wydziału Inżynierii Lądowej. Konkretnym wkładem K-ego do wyższego szkolnictwa technicznego był jego podręcznik Hydraulika. Kurs Szkoły Politechnicznej dla inżynierów i mechaników (W. 1918). Wykłady, które wygłosił na Politechnice Warszawskiej w lutym i marcu 1921 r., zostały wydane pt. Mechanika w swym rozwoju historycznym (W. 1924). W r. 1925 Politechnika Lwowska nadała K-emu tytuł doktora nauk technicznych honoris causa. Najpoważniejszym z późniejszych dzieł K-ego była jego wielotomowa praca Piśmiennictwo Techniczne Polskie. Tom I (obejmujący architekturę i inżynierię wraz z miernictwem) ukazał się w r. 1911, tom II (mechanika z technologią mechaniczną i elektrotechniką oraz technologia chemiczna) w r. 1921, tom III (górnictwo i hutnictwo) w r. 1922.

K. był pierwszym wybitnym polskim specjalistą w dziedzinie historii techniki, w jego dorobku znajduje się kilkadziesiąt prac z tej dziedziny, głównie dotyczących zagadnień polskich. Był ponadto jednym z pierwszych techników umiejących pisać w sposób nie tylko poprawny, ale i interesujący; cieszył się ogólną sympatią. K. zmarł w Warszawie 12 VI 1935 r.

K. był żonaty od r. 1876 z Michaliną Rosenblum (1856–1931).

 

W. Enc. Ilustr.; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Akademia Nauk Technicznych 1920–1932, W. 1932 s. 21–3 (życiorys i bibliogr. do r. 1930); Dianni J., Wachułka A., Tysiąc lat polskiej myśli matematycznej, W. 1963; Księga pamiątkowa Zjazdu b. wychowańców b. Szkoły Głównej Warszawskiej w 40-tą rocznicę jej założenia, W. 1905; Księga pamiątkowa Zjazdu b. wychowańców b. Szkoły Głównej Warszawskiej w 50-ą rocznicę jej założenia (25 XI 1912), W. 1914 s. 121–3; Politechnika Warszawska 1915–1925, W. 1925 s. 178–81 (podob., bibliogr.); Politechnika Warszawska 1915–1965, W. 1965; Reychman K., Szkice genealogiczne, S. I., W. 1936 s. 172; Szweykowski Z., Zarys historyczny Kasy im. Mianowskiego, „Nauka Pol.” T. 15: 1932; – Sprawozdanie pięćdziesiąte czwarte z działalności Kasy im. Mianowskiego… w 1935 r., W. 1936 s. 73–4 (podob.); – „Czas. Techn.” 1935 s. 253–4; „Przegl. Mechaniczny” 1935 nr 13/4; „Przegl. Mierniczy” 1935 s. 134–5; „Przegl. Techn.” T. 74: 1935 nr 13 s. 245–6; „Zesz. Problemowe Przegl. Techn.” 1967 nr 3; – Arch. PAN w W.: Protokoły Zebrań Ogólnych TNW 1917–1924, Mater. S. Majewskiego, sygn. III–15 poz. 328 (list z r. 1920); B. Publ. w W.: dział rkp. (listy do Z. Wolskiego 1894–1899); B. Uniw. Warsz.: rkp. 530 (Korespondencja K-ego z S. Dicksteinem 1875–1935).

Bolesław Orłowski

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Adamski

1875-04-12 - 1967-11-12
biskup katowicki
 

Ludwik Gdyk

1874-08-25 - 1940-02-15
wicemarszałek Sejmu II RP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wacław Lipiński

1896-09-28 - 1949-04-04
historyk
 

Jerzy Mycielski

1856-05-30 - 1928-09-26
historyk
 

Stanisław Korbel

1882-06-05 - 1956-04-10
stenolog
 

Alfred Reszkiewicz

1920-04-19 - 1973-08-21
filolog angielski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.