INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Feliks Sobecki     

Feliks Sobecki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobecki Feliks (1755 – po 1796), podpułkownik, zesłaniec. Pochodził z rodziny szlacheckiej, osiadłej w woj. ruskim.

W l. 1767–74 S. był wychowankiem Korpusu Kadetów. Dn. 28 VIII 1774 wstąpił do regimentu pieszego gwardii lit., szefostwa ks. Adama Kazimierza Czartoryskiego, w stopniu kadeta, a następnego dnia uzyskał patent na chorążego. Stacjonował w garnizonie warszawskim. Awans na porucznika otrzymał 27 IV 1779, jednakże objął związane z nim obowiązki dopiero na mocy kolejnego patentu z 3 II 1780. Motywy tej zwłoki są niejasne. Po r. 1780 związał się z wolnomularstwem, wstąpił do loży «Świątynia Izis». W r. 1783 poprosił o dymisję z wojska, motywując ją zobowiązaniami rodzinnymi, ale po kilku tygodniach wycofał ją za zgodą króla Stanisława Augusta. Podczas okresowych przeglądów oficerów w październiku 1783 i październiku 1786 został dobrze oceniony. W dobie Sejmu Czteroletniego przy rozbudowie armii przeniesiono go do nowo tworzonego 7. regimentu pieszego lit., szefostwa Kazimierza Nestora Sapiehy; w regimencie tym, zapewne dzięki protekcji szefa, uzyskał 24 III 1790 awans na sztabskapitana i dowódcę kompanii, a 25 V t.r. patent na majora. Aktywnie uczestniczył w pracach organizacyjnych, werbunkowych i szkoleniowych prowadzonych w Trokach, Wilnie i Smorgoniach. Wiosną 1792 przebywał ze swym pułkiem jako częścią 2. dyw. lit. w Wilnie.

Po wybuchu wojny polsko-rosyjskiej 1792 S. wysłany został 5 VI z częścią regimentu na pomoc grupie kawalerii płk. Antoniego Chlewińskiego; prowadził działania opóźniające w rejonie Słucka i Mira. Prawdopodobnie wraz z pułkiem uczestniczył w potyczkach pod Izabelinem 6 VII i w bitwie pod Brześciem 23 VII. Po zwycięstwie konfederacji targowickiej pozostał w wojsku, powrócił wraz z regimentem na Litwę. Objął dowództwo dwóch kompanii, tworzących garnizon Wilna. W czerwcu 1793 S. przyłączył się, wraz z młodszymi oficerami, do tajnego sprzysiężenia Jakuba Jasińskiego i brał udział w opracowaniu planu powstania na Litwie. Zarazem cieszył się zaufaniem hetmana Szymona Kossakowskiego; na jego polecenie został 15 III 1794 wezwany przez Komisję Wojskową Lit. do złożenia przysięgi posłuszeństwa, jako jeden z trzech reprezentantów wojska. S. odegrał kluczową rolę w początkowym okresie insurekcji wileńskiej. Jako najstarszy rangą oficer po Jasińskim kierował nocą z 22 na 23 IV głównym atakiem powstańców w Wilnie na ratusz i odwach, gdzie zdobyto dwa działa i wzięto 300 jeńców. Następnie obsadził i przygotował do obrony mury miejskie. Po zwycięstwie powstania uczestniczył zapewne z 7. regimentem w walkach pod Polanami 7 V i Lipniszkami 27 V w charakterze zastępcy dowódcy pułku. Dn. 29 VI uzyskał awans na podpułkownika. Wraz z kilkoma młodszymi oficerami został przeniesiony do 7. regimentu pieszego kor., zdominowanego dotychczas przez targowiczan, i jako stronnik insurekcji był tu zastępcą dowódcy. Zapewne wraz z pułkiem przydzielono go we wrześniu do korpusu gen. Karola Sierakowskiego, który to korpus 10 X w bitwie pod Maciejowicami dostał się do niewoli.

Po upadku powstania S. przewieziony został przez władze rosyjskie do Smoleńska, gdzie stanął przed specjalną komisją śledczą. Wyrokiem z 1 VII 1795 skazano go jako «wroga swojej ojczyzny, uczestnika buntu, sprzyjającego zasadom wyrzutków francuskich» na zesłanie w rejon miasta Unża w pow. makariewskim gub. kostromskiej. Na mocy ukazu cara Pawła I z 10 XII 1796 uzyskał wraz z innymi Polakami amnestię. Dalsze jego losy nie są znane.

S. żonaty był z Zofią (ur. po r. 1774) z Laskarysów, córką Teodora (zm. 1785), i Anny z Zabiełłów, łowczanki lit. O potomstwie brak wiadomości.

 

Boniecki (Laskarysowie); Żychliński, XXIX; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; – Bauer K., Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego, W. 1981 s. 137–8; Herbst S., Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 r., W. 1983 s. 118; Korzon, Wewnętrzne dzieje, VI (błędnie kpt. Solecki); Mościcki H., Dzieje porozbiorowe Litwy i Rusi, Wil. 1913 I; Mrozowska K., Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego, Wr. 1961; Powstanie kościuszkowskie 1794. Dzieje militarne, Pod red. T. Rawskiego, W. 1994 I 223, 226–7; Sułek Z., Sprzysiężenie Jasińskiego, W. 1982; [Twardowski B.], Historia Powstania Kościuszki 1794, P. 1896 s. 142; Wolański A., Wojna polsko-rosyjska 1792, W. 1996; Żytkowicz L., Litwa i Korona w 1794, „Ateneum Wil.” R. 12: 1937 s. 520; – [Kitowicz J.], Pamiętniki…, Lw. 1882 III 267; – AP w Kr.: Arch. Młynowskie, sygn. AMCh 1180, 1181 (raporty miesięczne, ranglisty, koresp.), 1226; B. Jag.: rkp. 6095.

Michał Baczkowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.