Paderewski (Padarewski, Paderowski) Franciszek (ok. 1767–1819), malarz i restaurator obrazów. Wyszkolony w Warszawie w malarni zamkowej Marcello Bacciarellego, jakoby już od r. 1779 pozostawał na służbie króla, co najmniej od r. 1781 pobierał pensję, ale wedle najniższej stawki – 2 czerwone złote miesięcznie. W r. 1795 wciąż nazywany jest jeszcze «młodym uczniem, który wiele korzysta i od 14 lat służy pracowni». W r. 1796 Stanisław August napisał, że P. «to jest jednak prawie najlepszy uczeń pracowni». Pozostał jej wierny także po wyjeździe króla. Mieszkał i pracował na zamku aż do śmierci; w r. 1798 już sam jeden pomagał Bacciarellemu, który w r. 1802 – próbując od władz pruskich wyjednać zgodę na utworzenie Akademii Sztuk Pięknych – wymienił P-ego wśród siedmiu innych malarzy, jako tych, którzy nadal przebywali w Warszawie i mogliby w tej uczelni być wykorzystani. P. pobierał wciąż stałą pensję jako zatrudniony przy byłej królewskiej galerii obrazów, następnie płacił mu ją ks. Józef Poniatowski (którego zbiorami P. także się zajmował), wreszcie aż do śmierci otrzymywał po 36 zł miesięcznie od Marii Teresy z Poniatowskich Tyszkiewiczowej zawsze jako kustosz zbiorów rodziny Poniatowskich. Jako konserwator – także i pasteli – zatrudniany bywał i przez innych, np. w r. 1805 przez Stanisława Kostkę Potockiego. P. zmarł w Warszawie 22 V 1819, pochowany został na koszt M. T. Tyszkiewiczowej. Niespełna dwa miesięce po jego śmierci w malarni na zamku królewskim sprzedawana była jego spuścizna – «różne obrazy» oraz «książki malarskie i architektoniczne». Jedyną pozycją wymienianą w ogłoszeniach była wykonana w l. 1795–6 dla króla, a na zlecenie Bacciarellego, kopia Elekcji Stanisława Augusta Bernarda Bellotta Canaletta.
P. był raczej doskonałym fachowcem niż twórczym artystą. Wg Rastawieckiego «miał wielką sprawność do odnawiania i naprawy» obrazów. Malował bodaj wyłącznie portrety, posiłkując się do tego obcymi wzorami. U Tomasza Zielińskiego w Kielcach były jego ręki wizerunki Stanisława Augusta i Hugona Kołłątaja, w zbiorach prywatnych w Związku Radzieckim zachował się bardzo dobry portret W. Zubowa, malowany w Warszawie w r. 1795 (fot. u piszącego), w Muzeum Narodowym w Warszawie – doskonały, wzorcowy portret ks. Józefa Poniatowskiego z r. 1814, częściowo oparty (jak i studium akwarelowe w Muz. Narod. w Krakowie, Oddział im. Czapskich) na obrazie Bacciarellego.
Rastawiecki, Słown. malarzów, II; Drezno i Warszawa w twórczości Bernarda Bellotta Canaletta. Katalog, W. 1964 s. 77 (S. Kozakiewicz); Sztuka warsz. Katalog; – Chyczewska A., Malarnia na zamku królewskim 1766–1818, „Roczn. Warsz.” T. 6: 1967; Jakimowicz I., Tomasz Zieliński kolekcjoner i mecenas, Wr. 1973; Ryszkiewicz A., Warszawskie środowisko malarzy 1795–1864, w: Warszawa XIX w., Z. 1, W. 1970 s. 45; Zielińska T., Archiwum prywatne S. K. Potockiego jako źródło informacji o jego mecenacie kulturalno-artystycznym, „Biul. Hist. Sztuki” R. 34: 1972 s. 119, 120; – „Gaz. Koresp. Warsz. i Zagran.” oraz „Gaz. Warsz.” 1819 nr 57 dod.; – AGAD: Arch. Publiczne Potockich nr 271 k. 81, 83, Jabłonna nr A. 714 (wydatki z lat 1816–19), korespondencja Stanisława Augusta wyłączona ze zbiorów Jabłonny nr 5a, k. 317, 339; Arch. PAN w W.: Zbiory Batowskiego teka 1q; B. Narod.: rkp. 3291/2 k. 69–70, 164, 169, 240; WAP w W. P: Akta Urzędu Stanu Cywilnego I cyrkułu, 27 II 1809 (występujący jako świadek P. ma wówczas lat 41).
Andrzej Ryszkiewicz