Strzelichowski Franciszek, w zakonie Kornel (1824–1892), ksiądz reformat, pamiętnikarz.
Ur. 7 X w Paczółtowicach pod Krakowem, był najstarszym synem spośród siedmiorga dzieci Jana Kantego (1797–1876), rolnika, i Katarzyny Mitkówny (Mitkowskiej, 1800–1851). Miał m.in. brata Wojciecha, w zakonie Norberta (1840–1902), reformata, po sekularyzacji w r. 1879 wikariusza w Tenczynku i Morawicy, od r. 1882 proboszcza w Giebułtowie (pow. krakowski). Był ciotecznym bratem matki Piotra Strzelichowskiego (zob.).
S. wychowywany był w duchu religijnym i patriotycznym; w r. 1831 jego rodzice udzielali schronienia rannym powstańcom listopadowym. Ukończył szkołę parafialną w Paczółtowicach. W młodości często pielgrzymował do Kalwarii Zebrzydowskiej; poznał tam zakon braci mniejszych obserwantów (zwanych bernardynami), których klasztory odwiedzał także w Alwerni i Krakowie. Już w maju 1843 chciał zostać bernardynem, ostatecznie jednak wstąpił 14 VIII 1844 w Krakowie do Prowincji Reformatów p. wezw. Matki Bożej Anielskiej. Dn. 12 IX 1844 rozpoczął nowicjat, przyjmując imię Kornel, a 12 IX 1845 na ręce o. Jana Kantego Kaczorkiewicza, gwardiana klasztoru, złożył śluby czasowe. Ukończył wewnętrzną edukację zakonną: dwuletnią szkołę średnią oraz studia filozoficzne (1847–9) i teologiczne (1849–53) pod kierunkiem oo. Augustyna Łypaczewskiego i Romana Szajkowskiego. Dn. 16 IX 1850 złożył profesję uroczystą, 21 XII t.r. otrzymał niższe święcenia z rąk bp. pomocniczego Ludwika Łętowskiego, a w r. 1852 święcenia wyższe: subdiakonatu (2 II), diakonatu (29 II) oraz kapłaństwa (28 III). W r. 1853 został zastępcą magistra nowicjatu o. Mansweta Aulicha (tzw. instruktorem) i pełnił tę funkcję z krótką przerwą do r. 1857. Równocześnie był S. wikariuszem klasztoru (1854–7), a następnie magistrem nowicjatu (1860–2) oraz ponownie wikariuszem (1862–3). Po śmierci Aulicha zaopiekował się jego spuścizną rękopiśmienną.
Na początku r. 1863, S. wraz z gwardianem Stanisławem Cybulskim i kaznodzieją Alojzym Chojnackim, zaangażował się w pomoc powstańcom styczniowym. Po bitwie pod Miechowem (17 II) zakonnicy ci ukrywali w klasztorze m.in. Apolinarego Kurowskiego z grupą powstańców oraz księży Michała Wincentego Barzyńskiego i Kacpra Kotkowskiego. Dn. 26 II t.r. odwiedził S. obóz powstańczy w Goszczy (pow. miechowski). Po aresztowaniu Chojnackiego, Cybulskiego i Kotkowskiego kierował klasztorem. W sprawie uwięzionych był dwukrotnie przesłuchiwany (20 V i 15 VI). Dn. 21 I 1864 na prośbę Rządu Narodowego przewiózł do Pilicy koło Olkusza tajne pismo, a w drodze powrotnej, 23 I t.r., został przez Rosjan poddany osobistej rewizji na granicy; dobrze ukrytej odpowiedzi na pismo nie znaleziono.
Po kasacji w listopadzie 1864 przez cara Aleksandra II zakonów w Król. Pol. klasztor krakowski pozostał jedyny w Prowincji p. wezw. Matki Bożej Anielskiej. Kiedy 25 VIII 1865 został wcielony do Prowincji p. wezw. Matki Bożej Bolesnej w Galicji, S. na własną prośbę przeniósł się 25 IX t.r. do klasztoru w Wieliczce. Aby przyspieszyć integrację domu krakowskiego z nową prowincją, na obradach kapit. zakonnej 20 VI 1866 w Jarosławiu wybrano S-ego do jej zarządu. Równocześnie został on gwardianem w Krakowie, gdzie przeprowadził remont klasztoru i kościoła. Od sierpnia 1868 był gwardianem w Bieczu, gdzie również przeprowadził remont kościoła i klasztoru oraz zamówił u Jana Nepomucena Tabińskiego obrazy do kaplic Drogi Krzyżowej na placu przykościelnym. Dn. 7 VIII 1872 został wikariuszem w Kętach. Od stycznia 1873 przebywał w Zakliczynie nad Dunajcem, gdzie zajmował się sadownictwem. W sierpniu 1874 wrócił jako wikariusz do Kęt, następnie 5 X 1876 wyjechał do Przemyśla, skąd w lipcu 1877 przeniesiono go do Wieliczki na urząd magistra nowicjatu. Dn. 24 VII 1878 został zwolniony z tego stanowiska, lecz w Wieliczce pozostał do r. 1882, pełniąc funkcję kaznodziei. Podczas tygodniowych misji odprawianych w kościołach swego zakonu w l. 1876, 1879, 1882 i 1888 wygłaszał cykle kazań. Od r. 1882 należąc do ekipy misyjnej, był misjonarzem ludowym. Po ponownym pobycie w Zakliczynie (1882–4) wrócił do Wieliczki. W l. 1884–8 na zaproszenie hrabiny O. Stadnickiej wyjeżdżał na okres Świąt Bożego Narodzenia do Białej Niżnej (pow. grybowski), gdzie zwykle do lutego duszpasterzował w kaplicy dworskiej oraz w kościele parafialnym w Grybowie. Od września 1885 był wikariuszem domu zakonnego w Rawie Ruskiej. W sierpniu 1888 przeniesiono go do klasztoru w Przemyślu, gdzie pełnił obowiązki wikariusza i magistra kleryków. Wszędzie, gdzie przebywał, wyjeżdżał do okolicznych parafii, spiesząc z doraźną pomocą duszpasterską z racji obchodzonych uroczystości; dłużej zatrzymywał się z powodu chorób proboszczów. Przy tych okazjach propagował III Zakon św. Franciszka dla świeckich oraz zakładał stacje Drogi Krzyżowej.
Prawdopodobnie pod wpływem Aulicha prowadził S. przez całe życie zapiski kronikarskie, które zatytułował Variae notationes ab anno Domini 1824 i prawdopodobnie na ich podstawie opracował Pamiętniki różne od roku 1824 zebrane […] z przyczyny zajść różnych w Kościele jako też w krajach chrześcijańskich, a szczególnie w Polsce (obie w: B. Głównej Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr., rkp. 314 b.c.), zawierające opisy życia klasztornego i odwiedzanych parafii oraz ich dzieje, a także informacje statystyczne (ilość wiernych, wygłaszanych kazań, udzielanych sakramentów, itp.). Uzupełniał je wiadomościami z lat wcześniejszych oraz doniesieniami prasowymi, które opatrywał własnym komentarzem. Zgromadzone przez niego materiały o rabacji galicyjskiej wykorzystał Stefan Dębiński w pracy „Rok 1846. Kronika dworów szlacheckich zebrana na pięćdziesięcioletnią rocznicę smutnych wypadków” (Jasło 1890). Ponadto S. opracował „Kazania niedzielne i świąteczne, 1858–1883” (w B. Głównej Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr., rkp. Przemyśl – 38) oraz podręcznik dla nowicjuszy Zbiór różnych nauk i przykładów (tamże, rkp. 314a.), w którym zebrał praktyki i teksty modlitw oraz przedstawił historię zakonów na ziemiach polskich. Zmarł 26 I 1892 w Przemyślu, został pochowany w grobowcu zakonnym na cmentarzu miejskim.
Pasiecznik J., Działalność klasztoru franciszkanów-reformatów w Krakowie 1625–1987, Kr. 1980 s. 70, 74, 82–3, 111–20, 150, 152–3, 155, 163, 165–7, 177, 180–1; tenże, Kościół i klasztor franciszkanów-reformatów w Bieczu (1624–1982), Kr. 1984; tenże, Kościół i klasztor franciszkanów w Zakliczynie nad Dunajcem, Kr. 1992; tenże, Kościół i klasztor reformatów w Krakowie, Kr. 1978 s. 10–11, 116, 132, 191, 198, 202–3; – Catalogus patrum ac fratrum ordinis minorum s.p. Francisci Reformatorum Provinciae B.V. Mariae Dolorosae in Galicianae za l. 1874–82, Premysliae–Cracoviae; Przemówienie ks. Piotra Strzelichowskiego, proboszcza kościoła św. Mikołaja na Wesołej w Krakowie, Kr. 1894 s. 16–19, 26–30; Schematismus Almae Provinciae B.V. Mariae Dolorosae in Galicia ordinis minorum Francisci [...] za r. 1883, Premysliae–Cracoviae; Schematismus patrum ac fratrum s.p.n. Francisci strictoris observantiae reformatorum Provinciae B.V.M. Dolorosae Galicianae z l. 1872–3, Premysliae–Cracoviae; – Nekrologi i wspomnienie pośmiertne z r. 1892: „Kur. Pol.” R. 4 nr 40, 48; – Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.: Acta originalia prowincjałów galicyjskich z l. 1866–93, Continuatio archivii Conventus Cracoviensis (1754–1932), s. 92–112, 409, Liber novitiatus Conventus Cracoviensis (1834–1932), s. 7, 36–7, 65–6, 115–16, 118–19, Dorobczyński L., O. Kornel Strzelichowski – jedna z wielu biografii reformackich XIX wieku, Kr. 2000 (bez sygn.).
Anzelm Janusz Szteinke