INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Gabriel Krasiński h. Ślepowron      Gabriel Krasiński, syn Michowskiej, na drukowanym drzewie genealogicznym rodu Krasińskich, datowanym na 1848, część lewa środkowa - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Krakowie - żródło kopii cyfrowej: POLONA.pl

Gabriel Krasiński h. Ślepowron  

 
 
Biogram został opublikowany w 1970 r. w XV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Krasiński Gabriel h. Ślepowron (zm. 1676), kasztelan płocki, wierszopis. Był czwartym synem Stanisława, wojewody płockiego (zob.), i Anny Michowskiej, bratem Ludwika (zob.) i Jana Kazimierza (zob.). W r. 1651 otrzymał od brata Jana Kazimierza starostwo nowokorczyńskie, a w r. 1654 wszedł do senatu jako kasztelan płocki po śmierci starszego brata Stanisława. K. brał udział w wojnach kozackich i szwedzkich, bił się w r.1651 pod Beresteczkiem, zdobywał w r. 1656 okupowaną przez Szwedów Warszawę, oblegał w r. n. obsadzony szwedzką i siedmiogrodzką załogą Kraków. W r. 1665 sympatyzował z rokoszaninem Jerzym Lubomirskim. Związany był z województwem sandomierskim (tam też posiadał swe dobra Maleszową, Gródek, Brody i Lisów), dlatego zjawiał się na sejmiku opatowskim lub na generale w Nowym Mieście Korczynie, gdzie np. w czasie bezkrólewia w lutym 1669 r. domagał się skrócenia toku procesów, obniżenia ich kosztów oraz zniesienia wyderkafów. Był też na elekcji króla Michała Wiśniowieckiego.

K. napisał bardzo interesujący dla historyka pamiętnik w formie wierszowanej kroniki z l. 1655–69, zawierający celowo dokonany wybór akt publicznych, listów, manifestacyj, nowin z kraju i z zagranicy, ale i tekstów literackich, paszkwili, przeplatany osobistymi uwagami, reminiscencjami i skargami, pt. Taniec Rzeczypospolitej Polskiej…, podpisany krypt. G. K. K. P. S. N. K. (tj. Gabriel Krasiński kasztelan płocki starosta nowomiejski korczyński). Rękopis zachował się w Bibliotece Tarnowskich w Dzikowie; fragmenty tego obszernego dzieła (577 s.) ogłosił Aleksander Brückner w „Przeglądzie Polskim” (T. 133: 1899). Taniec to w istocie ciekawy zbiór wiadomości o zdarzeniach i ludziach, ujęty w formę rzeczowej relacji, nie cofającej się przed krytyką uznanych za bohaterów postaci, np. Stefana Czarnieckiego (przeciwstawianego J. Lubomirskiemu), lub Jana Sobieskiego, ale i nie pozbawionej współczesnego ducha nietolerancji wobec Żydów czy pogardy dla chłopów (chociaż i jezuitom się dostało).

K. był żonaty (przed r. 1642) z Zofią Lanckorońską, podkomorzanką sandomierską, zmarłą w r. 1650 i pochowaną w Lisowie w pow. chęcińskim w kościele parafialnym, gdzie K. ufundował nową kaplicę. Niesiecki wymienia jeszcze drugą żonę K-ego: N. Szembekównę. K. zapoczątkował sandomierską linię młodszej gałęzi swego rodu, pozostawiając z Lanckorońskiej liczne potomstwo, synów: Gabriela, podkomorzego płockiego i starostę nowokorczyńskiego (zm. bezpotomnie po r. 1668), i Mikołaja, kasztelana małogoskiego (zm. 1706), oraz sześć córek. Zmarł po dłuższej chorobie (nie było go już na elekcji 1674 r.), wg płyty nagrobnej położonej przez syna Mikołaja w Lisowie 12 VIII 1676 r. (wg „Nowego Korbuta” 7 VIII 1674, a wg A. Brücknera i J. Krzyżanowskiego 7 VIII 1676).

 

Epitafium K-ego z alabastrowym popiersiem oraz epitafium żony K-ego z alabastrowym portretem w kaplicy kościoła paraf. w Lisowie, reprod. w: Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. 3: Województwo kieleckie, Z. 1: Powiat buski, W. 1957 s. 35; – Nowy Korbut (Piśm. staropolskie), II; W. Enc. Ilustr.; Boniecki, XII 193, 196; Dworzaczek, Genealogia; Niesiecki, I 273, V 369; Uruski, VIII 29; Żychliński, XII 190–2, XVI 131; – Brückner A., Poezja polska w. XVII, w: Dzieje literatury pięknej w Polsce, Cz. 1., Kr. 1935 s. 242; tenże, Taniec Rzeczypospolitej Polskiej. Szkic historyczny, „Przegl. Pol.” T. 133: 1899 s. 189–240; Krasiński H. A., Linia ukraińska hr. Krasińskich, Wil. 1927 (tabl. geneal.); Krzyżanowski J., Historia literatury polskiej, W. 1964; Szczotka S., Chłopi obrońcami niepodległości Polski w okresie potopu, Kr. 1946; Zieliński R., Chronologia senatorów płockich, „Notatki Płockie” 1958 z. 8 s. 42; – Akta sejmikowe woj. krak., III; Michałowski J., Księga pamiętnicza, Wyd. A. Z. Helcel, Kr. 1864.

Adam Przyboś

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

kasztelania płocka, oblężenie Warszawy 1656, starostwo korczyńskie (nowokorczyńskie, nowomiejskie, Woj. Sandomierskie), bitwa pod Beresteczkiem 1651, twórczość pamiętnikarska, walki ze Szwedami, ojciec - Kasztelan Ciechanowski, herb rodu Ślepowronów, walki z Siedmiogrodzianami, ród Ślepowronów, sejmiki opatowskie, twórczość kronikarska, bezkrólewie po abdykacji Jana II Kazimierza, pamiętnikarstwo polityczne, ojciec - Wojewoda Płocki, elekcja Michała Wiśniowieckiego 1669, dobra w Woj. Sandomierskim, córka - zakonnica, cesje królewszczyzn w rodzinie, ojciec - urzędnik ziemski płocki, rodzina Krasińskich (z Krasnego) h. Ślepowron, żona - Szembekówna, brat - Kasztelan Ciechanowski, fundowanie kaplic, sejmiki nowokorczyńskie, syn - Kasztelan Małogoski, walki z Kozakami, brat - sekretarz królewski, ojciec - Kasztelan Podlaski, brat - poseł, teść - urzędnik ziemski sandomierski, brat - starosta w Woj. Mazowieckim, brat - Wojewoda Płocki, zięć - Przerębski, brat - kanonik krakowski, stryj - kanonik krakowski, stryj - sekretarz królewski, stryj - kanonik gnieźnieński, ojciec - starosta w Woj. Mazowieckim, brat - dworzanin królewski, stryj - pisarz, małżeństwa - 2 (osób zm. w XVII w.), brat - urzędnik ziemski ciechanowski, ojciec - Kasztelan Sierpski, stryj - prałat w kapitule łęczyckiej, stryj - prałat w kapitule kieleckiej, stryj - prałat w kapitule krakowskiej, stryj - kanonik łowicki, stryj - Kasztelan Ciechanowski, stryj - urzędnik ziemski, brat - Podskarbi Wielki Koronny, brat - Kasztelan Warszawski, brat - starosta w Woj. Sandomierskim, brat - pułkownik królewski, brat - starosta w Woj. Płockim, brat - starosta w Woj. Lubelskim, brat - starosta w Woj. Ruskim, brat - prałat, oblężenie Krakowa 1657, dzieci - 8 (w tym 2 synów), syn - urzędnik ziemski, syn - starosta w Woj. Sandomierskim, zięć - Stradomski, zięć - Stokowski, epitafia w kościołach zachowane, pamiętniki opublikowane, twórczość poetycka (zmarli do 1800)
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Anna Ostrogska (z domu Kostka)

1575-05-26 - 1635-10-30 lub 1635-10-31
wojewodzina
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.