INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Gabriela Morska (po mężu Popławska, z domu Kuliczkowska)      Gabryela Morska, pokolorowany fragment pocztówki wydanej w latach 1906-1911.

Gabriela Morska (po mężu Popławska, z domu Kuliczkowska)  

 
 
1866-03-21 - 1928-09-18
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Morska, zamężna Popławska z Kuliczkowskich Gabriela (1866–1928), aktorka. Znana pod pseud. scenicznym jako Morska. Ur. 21 III w Szczekocinach, była córką Stanisława Kuliczkowskiego i Henryki Wayde, siostrą aktora Władysława Włodkowskiego (właściwie Władysława Kuliczkowskiego), działającego w l. 1898–1900. M. ukończyła szkołę średnią, następnie brała udział w przedstawieniach amatorskich w teatrze Tow. Dobroczynności w Warszawie, przygotowując się do zawodu aktorskiego pod kierunkiem Anastazego Trapszy. Debiutowała w r. 1886 na scenie poznańskiej i do r. 1890 pozostawała w tamtejszym Teatrze Polskim. W sezonie 1890/1 należała do łódzkiego zespołu Karola Kopczewskiego, z którym w lecie 1891 występowała w warszawskim teatrzyku ogródkowym «Belle Vue»; w sezonie 1891/2 z zespołem Łucjana Kościeleckiego odwiedziła Petersburg. Dn. 19 III 1892 debiutowała w Warszawskich Teatrach Rządowych (WTR) rolą Klary w „Ślubach panieńskich” A. Fredry, ponadto zagrała Katarzynę („Koniec Sodomy” H. Sudermanna) i rolę tytułową w „Lenie” Wacława Karczewskiego. Mimo przychylnego przyjęcia krytyków M. nie została zaangażowana do WTR i w sezonie 1892/3 występowała ponownie w Petersburgu i Moskwie (z zespołem Kazimierza Kamińskiego). Od 22 X 1893 do jesieni 1897 grała w Teatrze Miejskim w Krakowie, po zamążpójściu używając niekiedy podwójnego nazwiska Morska-Popławska. W r. 1898 próbowała swych sił na scenach angielskich. W lutym t. r. występowała w St. Leonards oraz w Londynie (The Working Men College), jednakże nie odniosła większych sukcesów i powróciła do Krakowa, gdzie w kwietniu i maju t. r. grała gościnnie w Teatrze Miejskim.

Od września 1898 do marca 1899 z zespołem zorganizowanym wspólnie z mężem odbyła objazd po Rosji. W r. 1900 występowała w zespole Michała Wołowskiego w Petersburgu, a w lipcu t. r. gościnnie u Felicjana Felińskiego w Sosnowcu. Na sezon 1900/1 została zaangażowana do Teatru Miejskiego w Krakowie, w lipcu 1901 grała m. in. Maryjkę w „Sobótkach” H. Sudermanna, Ofelię w „Hamlecie” W. Szekspira na scenie Teatru Letniego w Warszawie. Od 20 IX 1901 do lipca 1904 występowała we Lwowie, pierwszy raz jako Maria w sztuce „One” H. Bahra, oraz w innych miejscowościach gościnnie, np. na wieczorach recytatorskich w Warszawie (1903) i w Krakowie (1904). W r. 1905 grała w teatrze poznańskim. W lecie 1905, wraz z mężem i Andrzejem Mielewskim, prowadziła zespół, m. in. w Samborze, Nowym Sączu i Stryju. W l. 1906 (jesień) – 1911 M. należała do zespołu Teatru Polskiego w Wilnie. W sezonie 1911/12 z zespołem męża odwiedziła m. in. Petersburg, Kijów i Żytomierz. W r. 1912 grała w Teatrze Zjednoczonym w Warszawie, w r. 1913 w Teatrze Popularnym w Łodzi, od 26 II 1916 do 1917 w Teatrze Praskim w Warszawie. Po ustąpieniu ze sceny M. była urzędniczką w Min. Spraw Zagran.

M. odznaczała się korzystnymi warunkami scenicznymi: zgrabna, pełna wdzięku, o żywym temperamencie i interesującym niskim głosie, wg Gabrieli Zapolskiej, reprezentowała «typ artystki inteligentnej, trochę zimnej, ale panującej nad techniką sceniczną z taką maestrią, że pod tym względem nie ma równej sobie na scenach polskich». W bogatym zarówno w role dramatyczne, jak i komediowe dorobku artystycznym M-iej najwybitniejsze to: Panna Młoda („Wesele” S. Wyspiańskiego), Laura („Kordian” J. Słowackiego), Salomea („Harde dusze” Z. Sarneckiego), Albina („Dramat Kaliny” Z. Kaweckiego), Justysia („Mąż i żona” A. Fredry), Podstolina („Zemsta” A. Fredry), tytułowa w „Norze” H. Ibsena, Vittorino („Odrodzenie” F. Schönthana i F. Koppel-Ellfelda), tytułowa w „Flipocie” J. Lemaître’a. M. tłumaczyła także sztuki z angielskiego i francuskiego, m. in. „Księżnę i motyla” A. W. Pinero. Zmarła 18 IX 1928 w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim. Mężem M-iej był Józef Nikodem Popławski (1857–1921), aktor, reżyser, dyrektor teatru.

 

Estreicher w. XIX, Wyd. 2., V (Dramat tłumaczony); Słown. Teatru Pol., (ikonogr., bibliogr); Olszewski K., Z kronik teatralnych Zagłębia i Śląska, Kr. 1960; Romer-Ochenkowska H., XXV-lecie wskrzeszonego teatru polskiego w Wilnie, Wil. 1932 s. 19–23, 28; – Zapolska G., I Sfinks przemówi…, Lw. 1923 s. 280–1; – „Kur. Warsz.” 1906 nr 243; – IS PAN: Wosiek M., Repertuar teatrów ludowych do 1914 roku, (mszp.) II 179, 180, 367; Księga chrztów kościoła paraf. w Szczekocinach, 1866 nr 35.

Barbara Berger

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.