INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Gottlieb (Bogumił) Linka      Wizerunek Bogumiła Linki z jego pomnika w parku przy al. Wojska Polskiego w Olsztynie. (Twórcą pomnika był Bolesław Marschall).

Gottlieb (Bogumił) Linka  

 
 
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Linka Gottlieb (Bogumił) (1865–1920), mazurski działacz społeczny i narodowy, członek delegacji mazurskiej do Paryża w r. 1919. Ur. 5 II we wsi Górki w pow. szczycieńskim, był synem Samuela rolnika, posiadającego 30 ha ziemi. Ok. r. 1895 L. zamieszkał we wsi Wawrochy w pow. szczycieńskim, mając tam 11 ha gruntu. Na widownię publiczną wystąpił w r. 1903 jako działacz Mazurskiej Partii Ludowej (MPL), współpracując z Zenonem Eugeniuszem Lewandowskim. W r. 1911 został wiceprzewodniczącym Związku Obierczego MPL na okręg Szczytno-Mrągowo, usilnie agitując za kandydaturą Z. E. Lewandowskiego. Był jednym z sygnatariuszy ulotki wyborczej, domagającej się poprawy położenia chłopów, robotników, rzemieślników i kupców, a występującej przeciwko obszarnikom, liberałom i konserwatystom. L. należał od r. 1912 do Zarządu Kółka Rolniczego w Szczytnie, gdzie wygłaszał często prelekcje na tematy gospodarcze. Dzięki swemu stanowisku ułatwiał mazurskim rolnikom nabywanie sztucznych nawozów. Energicznie pracował w założonym w r. 1910 w Szczytnie przez dra Teofila Rzepnikowskiego i innych działaczy Banku Mazurskim, pełniąc w nim funkcję członka Rady Nadzorczej. Również w r. 1913 został wiceprzewodniczącym Komitetu Wyborczego MPL na okręg Szczytno-Mrągowo. Jednakże obawiając się o wyniki głosowania MPL ogłosiła bojkot wyborów wbrew decyzji Polskiego Centralnego Komitetu Wyborczego.

W marcu 1919 L., wraz z Z. E. Lewandowskim i Mazurami Adamem i Józefem Zapatkami, udał się z inicjatywy polskich ewangelików w Warszawie na konferencję pokojową do Paryża, domagając się tam przyłączenia bez plebiscytu Mazur do Polski. Po powrocie delegacja mazurska w połowie maja 1919 została aresztowana i oskarżona o zdradę stanu. O uwolnienie L-i i towarzyszy usilnie zabiegał redaktor szczycieńskiego „Mazura” Kazimierz Jaroszyk. W wyniku interwencji polskiego Min. Spraw Zagran. marszałek F. Foch zażądał zwolnienia oskarżonych. Pomimo to 21 VII 1919 odbyła się rozprawa przed sądem wojskowym w Olsztynie. Oskarżeni otrzymali wyrok półtora roku fortecy. Dopiero dalsze starania rządu polskiego w Paryżu i ponowna interwencja Focha spowodowały wypuszczenie ich na wolność 16 VIII 1919. L. brał udział w agitacji plebiscytowej, był członkiem Rady Ludowej na pow. szczycieński, a od listopada 1919 został członkiem nowo utworzonego Mazurskiego Związku Ludowego (MZL), na czele którego stał Fryderyk Leyk. W październiku 1919 r. na łamach „Mazura” opublikował garść wrażeń z pobytu w Warszawie. Dn. 21 I 1920 w Szczytnie Niemcy rozgromili zebranie MZL i Mazurskich Rad Ludowych. M. in. pobity został dotkliwie tam L., który na skutek doznanych ran zmarł 29 III 1920 w szpitalu w Olsztynie. Pochowany został w Olsztynie. Po pogrzebie sfanatyzowany tłum zdewastował mogiłę, która była odtąd użytkowana jako cmentarny śmietnik. Nowy nagrobek uroczyście odsłonięto w r. 1953.

L., żonaty z Reginą Gallmeister (zm. w r. 1951), miał 4 synów: Wilhelma, Gustawa, Gottfrieda i Emila, oraz 3 córki: Idę, Emmę i Martę. Spośród nich najbardziej aktywnie uczestniczył w ruchu polskim Wilhelm (ur. 1885), który już w r. 1911 współpracował z ojcem w MPL i kolportował „Mazura”. W r. 1919 został aresztowany pod zarzutem posiadania broni i razem z ojcem osadzony w więzieniu, w którym przesiedział 3 miesiące. W r. 1921 został skazany na 10 lat więzienia za rzekome kłusownictwo. Od r. 1932 piastował w Związku Polaków w Niemczech funkcję prezesa Zarządu Okręgu Mazury. Zginął w r. 1943 w Mauthausen. Również drugi syn Gottfried (ur. 1890) był stałe prześladowany i śledzony przez Niemców, także przesiedział w więzieniu 10 lat, w r. 1936 powtórnie osadzony na krótko w obozie koncentracyjnym w Lichtenberg. W latach trzydziestych był mężem zaufania Związku Polaków w Niemczech. W lipcu 1939 r. został wydalony z Prus Wschodnich. Schorowany psychicznie, odebrał sobie życie w r. 1951 w Szczytnie.

 

Popiersie gipsowe wykonane przez Balbinę Switycz-Widacką w Muz. Mazurskim w Olsztynie; Rysunek H. Skurpskiego z r. 1945 w Ośrodku Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie; Fot. z r. 1920 (L. na łożu śmierci) w Muz. Mazurskim, w Ośrodku Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Zbiory Specjalne; – Sukertowa-Biedrawina E., Bibliografia Mazur i Warmii w okresie dziesięciolecia (1945–1955), „Komun. Maz.-Warm.” 1960 s. 293, 295, 297–9, 301, 303; W. Enc. Powsz., (PWN); Oracki, Słownik Warmii; – Grygier T., Rozwój ruchu polskiego na Mazurach w latach 1902–1914, „Komun. Maz.-Warm.” 1960 s. 317, 323, 324; tenże, Świadomość narodowa Mazurów i Warmiaków w polskich rachubach politycznych w latach 1870–1920, „Komun. Maz.-Warm.” 1962 s. 85, 87; Lietz Z., Plebiscyt na Powiślu, Warmii i Mazurach, W. 1958 s. 136, 145 (fot.), 146; Sukertowa-Biedrawina E., Metody walki hitlerowców z polskością na Mazurach i Warmii, „Komun. Maz.-Warm.” 1967 s. 524–8; Syska H., Bogumił Linka, w: tenże, Okruchy zdarzeń, W. 1968 s. 75–9; Szkice z dziejów Pomorza, W. 1961 III (rys.); – Jaroszyk K., Wspomnienia z Prus Wschodnich 1908–1920, Olsztyn 1970 s. 48–50, 53, 54, 59, 70; Leyk F., Pamięć notuje i utrwala. Wspomnienia, W. 1969; Polska akcja narodowo-uświadamiająca na Mazurach przed I wojną światową. Wybór materiałów źródłowych z lat 1910–1914, Wyd. W. Chojnacki, „Zap. Hist.” T. 21: 1955 z. 3–4 s. 261, 284, 285; Rzepecki K., Naprzód czy wstecz? „Pobudki wyborczej” t. II, P. 1912 s. 167; Sowa P., Po obu stronach kordonu. Wspomnienia, Olsztyn 1969 s. 40; Sprawy polskie na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Dokumenty i materiały, W. 1965 I 339–40; Wańkowicz M., Na tropach Smętka, W. 1959 s. 223–9, (fot. Linkowej s. 219); Worgitzki M., Geschichte der Abstimmung in Ostpreussen, Leipzig 1921 s. 64; – Kalendarz dla Mazurów wyznania ewangelickiego na rok 1920, s. 71 (fot.); „Mazur.” 1911 nr 52, 1912 nr 56, 64, 78, 98, 1913 nr 33, 1919 nr 50, 52, 53, 56, 59, 63, 92, 116, 118, 1920 nr 10, 11, 28, 31, 32 (nekrolog), 39; – Arch. Państw. w P.: Polizei Präsidium nr 2741 (informacja landrata szczycieńskiego z r. 1911 o dacie ur. L-i 5 II 1865), 2794; B. Raczyńskiego: rkp. 782/II k. 15; Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Zbiory Specjalne, Teka Jaroszyka, Rękopis Idy Linki; Państw. Biuro Notarialne w Szczytnie: księgi gruntowe wsi Kolonia z r. 1873; – Informacje G. Leydinga z 24 II i 22 IV 1971 oraz Joanny Dawid ze Szczytna, wnuczki B. L-i, z 22 IV 1971, w posiadaniu autora artykułu.

Janusz Jasiński

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stefan Antoni Pawlik

1864-07-11 - 1926-11-23
ekonomista rolny
 

Ignacy Schipper (Schiper)

1884-11-09 - 1943-06-10
historyk
 

Stanisław Edmund Rembek

1901-07-06 - 1985-03-21
pisarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.