Różycki-Szwejkowski (Szwejkowski) Heliodor Ireneusz (1904–1967), patolog, parazytolog, profesor SGGW. Ur. 24 V w Warszawie, był synem Bolesława, tapicera, i Tekli Weroniki z Buczkowskich, krawcowej.
Po zdaniu w r. 1922 matury w Warszawie studiował R.-Sz. weterynarię na Uniw. Warsz. i uzyskał dyplom lekarza weterynarii w r. 1930. Równocześnie w l. 1927–32 studiował tamże zoologię na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym pod kierunkiem Konstantego Janickiego, doktorat uzyskał w r. 1935 na podstawie rozprawy O tak zwanych „narządach fagocytarnych” u Dioctophyme renale Goeze („Spraw. z Posiedzeń Tow. Nauk. Warsz.” IV 43 1950/51, W. 1953). Jeszcze jako student został w r. 1925 asystentem w Zakładzie Chemii Wydz. Weterynaryjnego Uniw. Warsz. u Stanisława Przyłęckiego, następnie w r. 1928 asystentem w Zakładzie Higieny Zwierząt i Mięsoznawstwa tegoż Wydziału, a rok później asystentem Katedry Patologii Ogólnej i Anatomii Patologicznej, gdzie pracował pod kierunkiem Włodzimierza Lindemana, a po jego śmierci – Władysława Walkiewicza. W r. 1935 został adiunktem, przeprowadzał sekcje anatomopatologiczne i sądowoweterynaryjne oraz prowadził ćwiczenia z histopatologii. Prócz tego w l. 1933–5 po śmierci Lucjana Dobrzańskiego prowadził dział weterynarii na Korespondencyjnych Kursach Rolniczych im. Staszica w Warszawie, a w l. 1936–7 badania histopatologiczne w Weterynaryjnej Pracowni Rozpoznawczej Min. Rolnictwa i Reform Rolnych.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. był R.-Sz. komendantem oddziału zakaźnego 31 szpitala polowego koni, a w czasie okupacji niemieckiej w l. 1941–4 był asystentem Laboratorium Bakteriologiczno-Mięsoznawczego Rzeźni Warszawskiej. Po wybuchu powstania warszawskiego w r. 1944 zorganizował pracownię kliniczną szpitala zakaźnego przy ul. Siennickiej na Pradze i kierował nią do r. 1947. Również w r. 1944 w prawobrzeżnej części Warszawy zorganizował Weterynaryjną Pracownię Rozpoznawczą, którą po wcieleniu w r. 1945 do Państwowego Instytutu Weterynaryjnego przekształcono w Wojewódzki Zakład Higieny Weterynaryjnej; kierował nim do 1951 r. Po wojnie używał tylko drugiego członu nazwiska: Szwejkowski.
Wraz ze wznowieniem działalności Uniw. Warsz. w r. 1945 został R.-Sz. powołany przez Wydziały Lekarski i Farmaceutyczny na stanowisko wykładowcy patologii ogólnej oraz mikrobiologii i mimo trudności powojennych zdołał zorganizować tam pracownię bakteriologiczną. Znacznie też przyczynił się do restytuowania Wydz. Weterynaryjnego Uniwersytetu i po habilitacji w r. 1946 na podstawie wykonanej jeszcze przed wojną pracy Z badań nad Dioctophymeozą („Pol. Arch. Wet.” T. 1: 1950 z. 1) został zastępcą profesora i kierownikiem Zakładu Patologii Ogólnej i Anatomii Patologicznej tego Wydziału, a po jego przeniesieniu do SGGW i przywróceniu katedr kierował Katedrą Anatomii Patologicznej SGGW aż do śmierci. W latach czterdziestych prowadził też zajęcia z towaroznawstwa oraz analizy botanicznej pasz i był kuratorem Zakładu Higieny Zwierząt i Towaroznawstwa Paszy Uniw. Warsz. W r. 1954 został mianowany profesorem nadzwycz., w l. 1955–6 pełnił funkcję prodziekana Wydziału, a w l. 1956–8 był delegatem Rady Wydziału do Senatu SGGW.
R.-Sz. był autorem licznych prac z zakresu anatomii patologicznej, m. in. Zmiany w nerkach psów wywołane przez pasożyt Dioctophymerenale G. (w: Pam. XIV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich, P. 1934), Zwój węzłowy nerwu błędnego w pośmiertnej diagnostyce wścieklizny („Wojsk. Przegl. Wet.” 1948 nr 3), czy Technika sekcji zwłok zwierząt (W. 1955), także parazytologii jak Paciorkowe zapalenie wymienia u krów („Wet. Współcz.” 1954 nr 3), wspólnie z B. Borkowską-Trippenbach Moniliasis u drobiu (w: Pamiętnik II Zjazdu Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego w Puławach 10–11 VI 1950, Gdańsk-Wrzeszcz 1950), czy wspólnie z S. Feliksiakiem i T. Neumanem Polskie słownictwo parazytologiczne (W.-Wr. 1964) oraz problematyki ogólnoweterynaryjnej m. in. Hodowla zwierząt futerkowych w Niemczech i Polsce z punktu widzenia lekarsko-weterynaryjnego („Życie Wet.” T. 1: 1937 z. 2), Bruceloza jako choroba zawodowa lekarzy weterynarii („Wiad. Wet.” 1938 nr 221). Osobną dziedziną jego zainteresowań była historia medycyny i weterynarii; opublikował z tego zakresu wiele prac, jak np.: Jaki jest źródłosłów słowa „weterynaria” („Wet. Współcz.” 1938 nr 6), Polskie uczelnie weterynaryjne w latach 1918–1938 („Życie Wet.” 1938 nr 11–12), W 20-lecie Wiadomości Weterynaryjnych („Wiad. Wet.” 1939), czy Wydział Weterynaryjny Warszawski w latach 1946–1954 („Med. Wet.” 1954 nr 7). Prócz tego współuczestniczył w opracowaniu „Rosyjsko-polskiego słownika lekarskiego” (W. 1957) pod redakcją A. Hoffmana.
R.-Sz. brał też udział w działalności wydawniczej; przed wojną, w r. 1937 został redaktorem naczelnym czasopisma „Życie Weterynaryjne” i równocześnie w l. 1937–9 był współpracownikiem redakcji „Wiadomości Weterynaryjnych”, po wojnie w r. 1945 został członkiem komitetu redakcyjnego miesięcznika „Medycyna Weterynaryjna” i w r. 1951 sekretarzem naukowym kwartalnika „Polskie Archiwum Weterynaryjne”, organu Polskiego Tow. Nauk Weterynaryjnych, a gdy pismo przestało wychodzić został redaktorem serii E (weterynaryjnej) „Roczników Nauk Rolniczych” i funkcję tę pełnił do r. 1961.
Czynny również w pracy społeczno-zawodowej R.-Sz. będąc członkiem Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych RP brał w r. 1938 udział jako delegat Zrzeszenia w XIII Międzynarodowym Kongresie Weterynaryjnym (Zurych-Interlaken) i opublikował z niego sprawozdanie w „Wiadomościach Weterynaryjnych” (1938). Także w r. 1938 powołany został na sekretarza Polskiego Komitetu Narodowego Unii Lekarzy Weterynaryjnych Słowiańskich. Po wojnie uczestniczył w pracach Rady Głównej Szkół Wyższych przy opracowywaniu programów studiów weterynaryjnych w wyższych uczelniach i programów szczegółowych dla liceów weterynaryjnych. Jako komisarz rządowy przeprowadzał wybory do Naczelnej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, z czasem został wybrany na jej prezesa i funkcję tę pełnił w l. 1946–9. Był współorganizatorem Polskiego Tow. Nauk Weterynaryjnych i jego prezesem w l. 1956, 1959 i 1963, członkiem i prezesem w l. 1954–6 Polskiego Tow. Parazytologicznego, w r. 1956 prezesem warszawskiego oddziału Polskiego Tow. Anatomicznego i w r. 1958 wiceprezesem Polskiego Tow. Anatomopatologicznego. Wchodził do Komitetu Nauk Weterynaryjnych PAN i był sekretarzem naukowym Komitetu Parazytologicznego PAN. Zmarł 1 I 1967 w Warszawie i został pochowany w Alei Zasłużonych katolickiej części cmentarza Powązkowskiego. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych i odznaką «Za wzorową pracę w służbie weterynaryjnej».
W małżeństwie z Janiną z Książkiewiczów miał R. córkę Ewę Marię (ur. 1936), która zginęła w czasie działań wojennych w r. 1944, i syna Jana Bolka (ur. 1946), pracownika administracji państwowej.
W. Enc. Powsz. (PWN); Słown. biologów; Staśkiewicz G., Mały słownik historii medycyny weterynaryjnej, L. 1981; – Księga pamiątkowa SGGW (1958) I (fot., bibliogr. częściowa); Millak K., Uczelnia Weterynaryjna w Warszawie 1840–1965, W. 1965, s. 256–61; Sto lat weterynarii w Puławach 1862–1962. Księga Pamiątkowa, Puławy 1962 s. 76, 229; – „Med. Wet.” 1967 nr 23 s. 65 (fot.); „Wiad. Parazytologiczne” 1967 nr 3 s. 283–5; „Zesz. Nauk. SGGW”, Historia 4, 1967 s. 139–44 (bibliogr.); – Nekrologi z r. 1967: „Tryb. Ludu” nr 5; „Tyg. Powsz.” nr 9; „Życie Warszawy” 1967 nr 3, 4, 5; – Arch. PAN: Zespół Minerwa; – Informacje kierownika Katedry Patologii Wydz. Wet. SGGW-AR Wojciecha Ptasińskiego.
Stanisław Sroka