INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Hieronim Mikołaj Radziwiłł     

Hieronim Mikołaj Radziwiłł  

 
 
1885-01-06 - 1945-04-06
Biogram został opublikowany w 1987 r. w XXX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Radziwiłł Hieronim Mikołaj (1885–1945), ziemianin. Ur. 6 I w Cannes, był synem Dominika (1852–1938), właściciela dóbr Balice w pow. krakowskim, i Hiszpanki Dolores de Agramonte (1854–1920).

Po ukończeniu gimnazjum w Feldkirch w Austrii w r. 1904 R. rozpoczął studia na Wydziale Prawa UJ. Ukończył dwa semestry, po czym przeniósł się na Studium Rolnicze przy Wydziale Filozoficznym tej uczelni, a w styczniu 1909 uzyskał absolutorium. Po ojcu odziedziczył dobra Balice pod Krakowem (ok. 2 800 ha w r. 1926), które w ręku R-a należały do najlepszych majątków zachodniogalicyjskich. Dzięki małżeństwu (od r. 1909) z córką arcyks. Stefana Habsburga z Żywca i rozległym kontaktom na dworach europejskich w czasie pierwszej wojny światowej R. miał być brany pod uwagę przez konserwatystów zaboru rosyjskiego jako potencjalny kandydat do tronu polskiego w przypadku zwycięstwa mocarstw centralnych (E. Woyniłłowicz). W latach międzywojennych zajmował się głównie rolnictwem, hodowlą i leśnictwem. Poza dobrami Balice, posiadał udziały w S. A. «Radziwiłł, Wimmer i Żeleńscy» we Lwowie produkującej wyroby ze szkła i gliny. Choć nie angażował się w politykę, należał do elity konserwatystów krakowskich i w r. 1939 wszedł jako członek honorowy do Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowych Monarchistów.

W czasie okupacji niemieckiej R. współdziałał z «Uprawą» (konspiracyjną organizacją ziemian, której celem było niesienie pomocy Związkowi Walki Zbrojnej, później Armii Krajowej, głównie w zakresie zaopatrzenia) oraz Radą Opiekuńczą Miejską. Wiele świadczył na rzecz Armii Krajowej (AK). Zarazem mimo zajęcia pałacu i części łąk przez Wehrmacht (sam R. mieszkał w oficynie) zatrudniał w pozostałych w jego ręku majątkach tak wielką liczbę ukrywających się lub potrzebujących pomocy osób, że uchodziło mu to tylko ze względu na pewien respekt jaki budził u okupanta. Balice stanowiły w czasie wojny także oazę dla różnych kontaktów i swobodnej wymiany poglądów. W lutym 1945 R. został aresztowany wraz z synem Leonem i przewieziony z więzienia w Krakowie do obozu w Ałczewsku koło Woroneża nad Donem. Zmarł tu 6 IV 1945.

R. był dwukrotnie żonaty: od r. 1909 z Renatą z Habsburgów (1888–1935) i od r. 1937 z Jadwigą z Radziwiłłów (zm. ok. r. 1975 w Johannesburgu), córką Janusza z Tyczyna. Z pierwszego małżeństwa miał córki: Marię (1910–1973) i Eleonorę (ur. 1918), zamężną 1.v. za Benedyktem Tyszkiewiczem, 2.v. za Rogerem de Froidecourt, oraz synów: Dominika (1911 – ok. r. 1973 w Szwajcarii), Karola (ur. 1912), lotnika, uczestnika kampanii wrześniowej r. 1939, mieszkającego w Argentynie, Alberta (1914–1932) oraz Leona (1922–1973), współpracownika serii „Materiały do biografii, genealogii i heraldyki polskiej”, zmarłego w Argentynie.

 

Who’s Who in Central and East-Europe, Zurich 1938; Borkowski J. Dunin, Genealogie żyjących utytułowanych rodów polskich, Lw. 1914 s. 87; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., II 219–20, IV 341; Żychliński, XI 183; – Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, W. 1961 I; Nowakowski T., Die Radziwills. Die Geschichte einer grossen europäischen Familie, München 1967; Tommasini F., Odrodzenie Polski, W. 1928; – Kossak W., Listy do żony i przyjaciół (1883–1942), Wybór i oprac. K. Olszański, Kr. 1985 II; Księga adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem), W. 1926/7; Potocka M. M., Z moich wspomnień, London 1983; Potocki A., Master of Lancut, Londyn 1959; Rocznik informacyjny o spółkach akcyjnych w Polsce, W. 1930 nr 410; Woyniłłowicz E., Wspomnienia 1847–1928, Wil. 1931; – AGAD: Arch. Zamoyskich, t. 2215; Arch. UJ: S II 174a, S II 175a, S II 190b, SR 82; – Informacje Marii Kownackiej z Kr., Pelagii Potockiej z Kr. i Zbigniewa Czyżewicza spod W.

                                                                                                                                                                                                                        Wojciech Roszkowski

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.  

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.