Morykoni Ignacy h. własnego (zm. 1823), starosta sądowy wiłkomirski, pisarz skarbowy lit., poseł na sejmy, uczestnik powstania 1794 r. na Litwie. Był synem Marcjana, starosty grodowego wiłkomirskiego, pisarza skarbowego W. Ks. Lit., i Aleksandry z Tyzenhauzów, bratem Benedykta (zob.), bratankiem Michała Tadeusza (zob.). W r. 1777 podskarbi Antoni Tyzenhauz kupił dla niego od Platera starostwo sądowe brzeskie. W r. 1778 został wybrany posłem na sejm z woj. brzesko-litewskiego, w r. n. deputatem trybunalskim. W r. 1782 otrzymał Order Św. Stanisława. Po upadku Tyzenhauza sprzedał (1783) starostwo brzeskie Kazimierzowi Nestorowi Sapieże, a sam uzyskał po ojcu w r. 1788 starostwo sądowe wiłkomirskie, które zachował do końca Rzeczypospolitej (pobierał intraty jeszcze w r. 1796). W r. 1788 posłował z pow. wiłkomirskiego na sejm. W r. 1790 był pisarzem skarbowym litewskim. W listopadzie 1793 mianowany został przez króla członkiem Komisji do «lustracji i likwidacji wojska litewskiego», jak również z upoważnienia sejmu do Komisji Skarbowej W. Ks. Lit. (23 XI 1793), ale prawdopodobnie nie uczestniczył w jej pracach. Nie jest jasne, czy z powodu tych nominacji był później tytułowany pisarzem skarbowym litewskim, czy też był mianowany na ten urząd. Jest rzeczą możliwą, że brał udział w przygotowaniu powstania, skoro znalazł się na liście podejrzanych, którą 18 IV 1794 P. Zubow przesłał N. Repninowi. Po wybuchu powstania na Litwie został delegatem pow. wiłkomirskiego do Rady Narodowej Litewskiej, ale nie wiadomo, czy faktycznie wziął w niej udział. Wiadomo tylko, że jako delegowany i dozorca Komisji Porządkowej pow. wiłkomirskiego 30 VII t. r. podpisał raport do Deputacji Centralnej W. Ks. Lit. Dn. 22 VII 1795 mieszczanie wiłkomirscy skarżyli się, że M. chce ich «w poddaństwo obrócić». Zapewne on to rozkazem Napoleona 1 VII 1812 został mianowany podprefektem wiłkomirskim. W r. 1817 jako delegat pow. wiłkomirskiego brał udział w sejmiku gubernialnym wileńskim, na którym debatowano nad uwolnieniem chłopów.
Wg relacji pamiętnikarskiej Józefa Franka z r. 1808 M. był «znany ze skąpstwa». Nie potwierdza tego testament z 26 VI i 17 VII 1822, którym, oprócz legatów na rzecz kościoła, umorzył wszelkie zaległości chłopów na rzecz dworu w dobrach Soły, Urbaniszki, Świadość i Aleksandrów w pow. wiłkomirskim, zapisał poważne kwoty na utworzenie «kasy włościańskiej». Zadaniem kasy miało być nie tylko ratowanie chłopów «od przypadków różnych», ale również utrzymywanie felczera, apteki, zorganizowanie nauki początkowej dla dzieci chłopskich. Prócz tego zapisał 4 800 złp. na szpitale wileńskie. Uwolnił od poddaństwa 5 osób swej służby. Za życia (1796) ufundował kościół w swoim majątku Aleksandrowie. Zmarł przed 22 VIII 1823 (data uroczystości pogrzebowych) i został pochowany «w grobie przodków swoich» („Dzieje Dobroczynności”) w kościele Bernardynów w Traszkunach w pow. wiłkomirskim.
Żonaty z Heleną Billewiczówną, ciwunianką ejragolską (1781), miał M. syna Lucjana (który sprzedał Soły Rajnoldowi Tyzenhauzowi) i 2 córki.
Herbarze wymieniają żyjącego współcześnie innego Ignacego Morykoniego, zapewne błędnie nazywanego niekiedy starostą wiłkomirskim, syna Franciszka, podkomorzego wiłkomirskiego, i Anny z Pietkiewiczów.
Estreicher; Słown. Geogr., I 27, XII 447, XIII 537; Boniecki; Uruski; Łoza, Kawalerowie, s. 83; – Dundulis B., Napoléon et la Lituanie en 1812, Paris 1940 s. 279; Iwaszkiewicz J., Litwa w r. 1812, W. 1912 s. 319; Jučas M. A., Arenda zemli vol’nymi ljud’mi v Litve vo II pol. XVIII v., „Ežegodnik po agrarnoj istorii Vostočnoj Evrope” (Mińsk) 1962, [druk.] 1964 s. 297; Kalenkiewiczówna A., Rozkład partii Tyzenhauza na tle sejmików litewskich, Księga Pamiątkowa Koła Historyków Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wil. 1933 s. 145, 146; Kościałkowski S., Antoni Tyzenhauz, Londyn 1970 I; Kowecki J., Pospolite ruszenie w insurekcji 1794 r., W. 1963; Mościcki H., Dzieje porozbiorowe Litwy i Rusi, Wil. 1914 I; tenże, Generał Jasiński, W. 1917; tenże, Pod znakiem Orła i Pogoni, Lw. 1923; Puciatowa M., Rzut oka na dzieje Komisji Skarbu Rzeczypospolitej W. Ks. Litewskiego, Księga Pamiątkowa Koła Historyków Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wil. 1933 s. 201; Żytkowicz L., Litwa i Korona w r. 1794, „Ateneum Wil.” R. 12: 1937 s. 546; tenże, Rządy Repnina na Litwie w l. 1794–7, Wil. 1938; – Akty powstania Kościuszki, I s. LXXII (wstęp); Diariusz sejmu ordynaryjnego 1788, I cz. 1 k. nlb.; „Dzieje Dobroczynności Krajowej i Zagranicznej” (Wil.) R. 2: 1823 s. 68–72 (wyjątki z testamentu M-ego, oprac. A. Żagiell); Frank J., Pamiętniki, Wil. 1913 II 6; Ogiński M. K, Pamiętniki o Polsce i Polakach, P. 1870 I 347, 354; Puzynina G., W Wilnie i w dworach litewskich, Wil. [b. r.] s. 12, 53, 54, 291; Sbornik Russ. Ist. Obšč., XVI 242; Vol. leg., VIII 574, IX 48, X 98, 346; – Kalendarzyk Polityczny, 1789; Kalendarzyk Polityczny Warszawski, 1791; Kalendarzyk Wileński, 1785; „Kur. Lit.” 1823 nr 115 s. 1 (nekrolog).
Leonid Żytkowicz