Rutkiewiczowa z Bartoldów Jadwiga (1875–1958), działaczka socjalistyczna. Ur. 19 III w Żukówku koło Płońska, była córką Felicjana Bartolda, zarządcy folwarku, i Emilii z Tyskich.
Socjalistką została pod wpływem starszego brata, Bolesława, działacza Socjaldemokracji Król. Pol. i Litwy. Wstąpiła w r. 1901 do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Czynna w technice partyjnej w Wilnie, kolportowała bibułę, organizowała składy literatury. Z czasem przeszła do pracy agitacyjnej i tu poznała kierującego okręgiem suwalsko-wileńskim Jana Rutkiewicza (zob.), za którego wyszła za mąż w r. 1903 w Krakowie. Wiosną 1904 na skutek wykrycia w Wilnie nielegalnego składu literatury partyjnej, opiekująca się nim R. została aresztowana. Osadzona w więzieniu na Antokolu, urodziła tam syna Jana. Mimo to jeszcze przez rok przebywała w więzieniu. Po umorzeniu sprawy przez Wileńską Izbę Sądową 22 IX 1905 wypuszczono ją za kaucją. W końcu listopada wyjechała do Krakowa, ale po kilku miesiącach wróciła do Królestwa. Aresztowana za agitację polityczną w Kielcach i zwolniona po krótkim areszcie pod nadzór policji, zbiegła do Galicji. Po rozłamie w PPS działała w PPS-Lewicy. W r. 1906 urodził się jej drugi syn, Wincenty. Poszukiwana od 1 VII 1907 listami gończymi, wróciła wkrótce do Kielc z fałszywym paszportem na nazwisko Szmidt.
Od końca r. 1907 towarzyszyła R. mężowi na zesłaniu w Syberii Wschodniej, od r. 1910 w Jenotajewsku; później przebywali oboje w Kijowie, gdzie R. dorabiała na utrzymanie rodziny prowadząc pracownię kapeluszy. Po powrocie do Warszawy w r. 1911 włączyła się do działalności w V Oddziale Tow. Kultury Polskiej, kierowanym przez PPS-Lewicę. Była z tego powodu inwigilowana przez policję rosyjską, 26 IX 1912 poddana rewizji, która jednak nie dała podstaw do aresztowania. W r. 1915 znów udała się z synami za mężem na zesłanie.
Powróciła do Polski w r. 1919. Nie angażowała się politycznie. Zaprzyjaźniona ze Stefanią Sempołowską, uczestniczyła w l. 1927–38 w działalności Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (MOPR). Podczas okupacji niemieckiej wspierała męża w jego działaniach na rzecz Robotniczej Partii Polskich Socjalistów i Polskiej Partii Robotniczej. Zmarła 30 VI 1958 w Warszawie, pochowana została w Kielcach.
Z małżeństwa z Janem Rutkiewiczem miała R. trzech synów (zob. życiorys męża).
„Życie Warszawy” 1958 nr 156 s. 6, nr 158 s. 8 (nekrolog); – AAN: VI Oddział (Arch. Lewicy Pol.) teczka osobowa R-ej nr 9473, Referat d/s Działaczy teczka R-ej nr 633/460; AP w W.: WGZŻ 2596 k. 440, Warszawski Urząd Gubernialny d/s Stowarzyszeń, 172 k. 136 oraz źródła wymienione w życiorysie męża; – Mater. Red. PSB: Życiorys R-ej nadesłany przez syna Jana.
Alicja Pacholczykowa