Szarska Jadwiga, w zakonie Christofora (1905–1983), urszulanka, botanik, pedagog.
Ur. 25 II (12 II st.st.) w Smoleńsku, była córką Pawła Izydora (1866–1919), podpułkownika w armii rosyjskiej, i Wandy Józefy z Morgulców (1875–1943), absolwentki Prywatnej Szkoły Żeńskiej Sióstr Urszulanek w Krakowie, nauczycielki, tłumaczki języka francuskiego. Miała sześcioro rodzeństwa, siostry: Marię (1898–1948), zamężną Siwkową, Anielę (ur. 1900), zamężną Chmurową, Wandę (ur. 1909) i Świetlanę (ur. 1916), zamężną Dąbrowską, oraz braci: Bohdana (1899 – 28 IX 1920), podporucznika 1. pp Legionów Polskich, przyjaciela Władysława Broniewskiego, w operacji niemeńskiej 1920 r. żołnierza 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Lucjana Żeligowskiego, poległego pod Lidą, i Witolda (1907–1941).
Od r. 1917 uczyła się S. w trzeciej klasie polskiego gimnazjum w Smoleńsku, niebawem jednak przerwała naukę i przeniosła się z matką i rodzeństwem do rodziny na Podlasie. Następnie zamieszkała w Krakowie, gdzie od r. 1921 kontynuowała naukę w Prywatnym Żeńskim Gimnazjum Realnym Sióstr Urszulanek (gimn. urszulanek). Dn. 4 VI 1923 otrzymała świadectwo dojrzałości i 1 IX t.r. wstąpiła w Krakowie do Urszulanek Unii Polskiej (od 23 II 1936 w Unii Rzymskiej Zakonu św. Urszuli). Rozpoczęła tam 15 VIII 1924 nowicjat i otrzymała imię zakonne Christofora; 2 IX 1926 złożyła śluby. T.r. podjęła studia botaniczne na Wydz. Filozoficznym UJ, a od r. 1928 równocześnie uczęszczała w Krakowie na dwuletnie Wyższe Kursy Katechetyczne; dyplom ich ukończenia otrzymała 28 VI 1930. Profesję wieczystą złożyła w Krakowie 15 IX 1929. W r. akad. 1930/1 pracowała jako wolontariuszka w kierowanym przez Władysława Szafera Inst. Botanicznym UJ, a w l. szk. 1930/1–1934/5 uczyła przyrody, geografii i propedeutyki filozofii, będąc także wychowawczynią klasy, w gimn. urszulanek. W ramach seminarium u Szafera podjęła badania nad turzycami; ustaliła cechy gatunku Carex nemorosa i jego geograficzne rozmieszczenie w Polsce oraz nowe miejsca występowania w Polsce gatunku Carem pediformis. Wyniki badań ogłosiła w pracy magisterskiej Uwagi o kilku krytycznych turzycach polskich („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol. 8: 1931 z. 3/4), obronionej 17 III 1931 na Wydz. Filozoficznym UJ z wynikiem bardzo dobrym. Dn. 25 X 1933 uzyskała dyplom nauczyciela szkół średnich. W r. 1935 została dyrektorką gimn. urszulanek we Włocławku; uczyła tam fizyki i chemii. We wrześniu 1936 przeniosła się do Warszawy i została redaktorem naczelnym (formalnie do 30 VI 1937) wydawanego przez urszulanki dwutygodnika dla młodzieży „Dziś i jutro”. Od stycznia 1937 pracowała w Kurii Generalnej Urszulanek Unii Rzymskiej w Rzymie, w sekretariacie asystentki generalnej Angeli Zemljak, odpowiedzialnej za sprawy Prowincji Polskiej. Od lipca 1937 odbywała probację (pogłębienie życia duchowego) w Orleanie. Po powrocie do Polski w lutym 1938 została 15 II t.r. dyrektorem Gimnazjum i Liceum Urszulanek w Poznaniu; uczyła tam przyrody, a także opiekowała się siostrami juniorystkami I chóru (siostry chórowe w okresie ślubów czasowych) oraz chórem.
Po zajęciu Poznania przez Niemców we wrześniu 1939 urszulanki zostały wysiedlone; S. trafiła 16 XI t.r. do klasztoru urszulanek w Pokrzywnie pod Poznaniem. Następnie, od 19 III do 30 VIII 1941, pracowała w Warszawie w kuchni Rady Głównej Opiekuńczej. We wrześniu t.r. przybyła do Krakowa i została zastępczynią kierowniczki prowadzonych przez urszulanki kursów gospodarczych, a od 15 V 1944 była kierowniczką tych kursów; wykładała też higienę i ogrodnictwo. Równocześnie na zorganizowanych przez urszulanki tajnych kompletach uczyła religii, geografii i przyrody. Po zakończeniu wojny była w r. szk. 1945/6 przełożoną klasztoru urszulanek we Włocławku, gdzie także kierowała do 30 VI 1946 gimn. urszulanek (ucząc fizyki, chemii i przyrody), a do 30 VI 1947 szkołą gospodarczą. W r. 1947 wróciła do Krakowa i została przełożoną Domu Studiów czyli formatorką juniorystek; w l. 1947–50 była także doradczynią prowincjalną. W r. 1951 została przełożoną klasztoru w Lublinie, gdzie przeżyła zamknięcie przez władze w r. 1955 prowadzonych tam przez urszulanki szkół. W l. 1956–60 ponownie pełniła funkcję doradczyni prowincjalnej. Od r. 1957 pracowała w Krakowie jako dyrektorka prowadzonego przez urszulanki Diecezjalnego Inst. Katechetycznego (działającego w l. 1957–9 jako liceum dla zakonnic z prawami państw.); funkcję tę pełniła do r. 1962. Dekretem prymasa Polski, kard. Stefana Wyszyńskiego, została 8 IX 1962 mianowana przełożoną klasztoru sióstr kamedułek w Złoczewie; razem z urszulanką, siostrą Stanisławą Piecuch, miała przeprowadzić tam reformy regulujące życie sióstr w klasztorze. W dn. 4 IX – 17 X 1965 uczestniczyła w Rzymie jako jedna z delegatek Prowincji Polskiej w Kapit. Generalnej Urszulanek Unii Rzymskiej.
Po opuszczeniu Złoczewa 29 X 1966 wypoczywała S. w klasztorze Urszulanek w Rokicinach Podhalańskich, ale już w styczniu 1967 została skierowana do Rybnika, gdzie pracowała jako katechetka. Od 26 VII t.r. była przełożoną klasztoru w Bardzie Śląskim; dojeżdżała stamtąd od r. 1969 jako lektorka języka francuskiego do Seminarium Duchownego w Nysie. Przeniesiona 26 VIII 1973 do Wrocławia, odbywała liczne podróże, zbierając (w ramach prowadzonego na KUL projektu badawczego Jerzego Kłoczowskiego) materiały źródłowe i relacje ustne do dziejów Prowincji Polskiej Urszulanek Unii Rzymskiej w l. 1939–47. Opublikowała artykuł Prowincja Polska Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej („Summarium” 1974 [1978] nr 3). W r. 1980 ukończyła dwutomowe opracowanie Działalność Urszulanek Unii Rzymskiej Prowincji Polskiej w latach 1939–1947, przechowywane, wraz z zebranymi materiałami w Arch. Prowincjalnym Urszulanek Unii Rzymskiej w Krakowie. Zmarła 8 II 1983 we Wrocławiu, została pochowana w grobowcu sióstr urszulanek na cmentarzu Osobowickim.
Streszczenie opracowania S-iej wydała po jej śmierci urszulanka, siostra Alma Kotowska, pt. Urszulanki Unii Rzymskiej. Prowincja Polska Zakonu św. Urszuli w dwunastym tomie serii „Żeńskie zgromadzenia zakonne w Polsce 1939–1947” (L. 1998).
Köhler P., Jadwiga Szarska (siostra Christofora), „Wiad. Botaniczne” 2001 z. 3/4 s. 125–7 (fot.); Kotowska A., [Wprowadzenie], w: Urszulanki Unii Rzymskiej. Prowincja Polska Zakonu św. Urszuli, „Żeńskie Zgromadzenia Zakonne w Polsce 1939–1947” T. 12: 1998 s. 13–14; Odziemkowski J., Lida 1920, W. 1994 s. 63 (dot. brata S-iej, Bohdana); Sowulewska W. H. E., Mniszki kamedułki w Złoczewie, fundacja i rozwój wspólnoty, w: Mniszki kamedułki w Złoczewie 1949–1999. Materiały jubileuszowe, Złoczew 2000 s. 181; – Broniewski W., Pamiętnik 1918–1922, W. 1987 (dot. brata, Bohdana); Rzepecki J., Wspomnienia i przyczynki historyczne, W. 1984 s. 11 (dot. brata, Bohdana); Sprawozdanie czwarte i piąte Gimnazjum Żeńskiego im. Św. Urszuli SS. Urszulanek w Krakowie za lata szkolne 1930/31 i 1931/32, Kr. 1932 s. 4, 16; Szafer W., Wspomnienia przyrodnika. Moi profesorowie – moi koledzy – moi uczniowie, Wr. 1973; – Arch. Prow. Urszulanek Unii Rzymskiej w Kr.: sygn. AZ 522 (akta personalne S-iej, fot.), sygn. SP 112 (spuścizna S-iej), sygn. WŁ 3 (Kron. klasztoru we Włocławku), sygn. dawna A. XII 3/1 (akta Prow. Pol. – Instytuty Katechetyczne w Kr. w l. 1950–71), sygn. dawna A. XVIII 3/1 (akta Prow. Pol. – praca na rzecz klasztoru kamedułek w Złoczewie), sygn. M 20 (Adamska I., Zakłady Urszulanek UR pod okupacją niemiecką, Kr. 1975), sygn. M 416 (Sochacka L., Wartości wychowawcze urszulińskiego czasopisma dla młodzieży „Dziś i jutro” <1925–1937>. Studium z psychologii wychowawczej, L. 1972 s. 162); Arch. UJ: sygn. KM 56 (teczka magisterska S-iej), sygn. PKEN 26 (teczka dyplomowa S-iej), sygn. S II 517 (Album Universitatis Iagellonicae); B. Jag.: rkp. Przyb. 796/76 (Instytut i Ogród Botaniczny UJ 1918–1938. Kronika ofiarowana prof. Wł. Szaferowi w dwudziestolecie rządów), rkp. Przyb. 495/04 (koresp. Michała Pawlikowskiego).
Iwona Naglik