Hegge Jakub (1. poł. XVI w.), kaznodzieja reformacyjny, przez przeciwników zwany obelżywie Finckenblock. Syn gdańskiego krawca, był księdzem w swoim rodzinnym mieście. 13 VII 1523 r. (lub jak podają niektóre kroniki 1522 r.) wygłosił pierwsze w Gdańsku publiczne kazanie luterańskie na Grodzisku (Hagelsberg) za murami miasta, zyskując licznych zwolenników, zwłaszcza wśród rzemieślników i młodzieży. Następne kazania miał w kościołach podmiejskich, na koniec w samym mieście w kościele mariackim. Zaniepokojony szerzeniem się reformacji biskup kujawski, Maciej Drzewicki, przybył do Gdańska w końcu sierpnia 1523 r. i zmusił H-go do złożenia przysięgi, że nie będzie występował przeciw Kościołowi. H. jednak zaraz po wyjeździe biskupa rozpoczął znów kazania, w których potępiał celibat i kult świętych; co więcej, udzielił ślubu kantorowi szkoły parafialnej z zakonnicą beginką. Przesłuchany na żądanie biskupa przez Radę Miejską, nie okazał skruchy. Gdy jednak po jego kazaniu w kościele mariackim 27 IX 1523 r. tłum zaczął niszczyć krzyże i obrazy, H. usunął się z miasta i pojechał na uniwersytet do Wittenbergi. Powrócił prawdopodobnie na wiosnę 1524 r., witany entuzjastycznie przez zwolenników. 21 VIII t. r. zgromadzenie pospólstwa na cmentarzu Św. Elżbiety obrało go kaznodzieją przy kościele Św. Katarzyny. Wkrótce po zbrojnym przewrocie, w lutym 1525 r., nowe władze miejskie mianowały go proboszczem tego samego kościoła. W najbliższych miesiącach zniesiono tu liturgię katolicką, usunięto ołtarze i obrazy, podobnie jak w innych kościołach gdańskich; u Św. Katarzyny jednak zmiany te przeprowadzono w sposób szczególnie drastyczny, a funkcję kapelana oddano niepiśmiennemu rzemieślnikowi, co wskazuje, że H. reprezentował radykalny kierunek reformacji. Był on też jednym z trzech duchownych gdańskich pozwanych przed sąd królewski mandatem z 11 X 1525 r. Po przyjeździe króla do Prus na wiosnę 1526 r. H. zbiegł do Strzałowa. Ścigany listami królewskimi musiał udać się dalej do Holsztynu. Wszedł tu w kontakt z anabaptystą Melchiorem Hoffmanem. Na kolokwium we Flensburgu, w kwietniu 1529 r., które zakończyło się potępieniem anabaptystów i zwycięstwem luteranizmu, H. oświadczył, że nie ma wyrobionego poglądu na różnice dogmatyczne dzielące obie strony, ale nie chce porzucać towarzyszy. Wraz z anabaptystami opuścił Holsztyn, nie dzielił jednak ich dalszych losów, lecz udał się do Hamburga, gdzie pod wpływem J. Bugenhagena wrócił do luteranizmu, odwołując publicznie swoje błędy i składając rewokację na piśmie. Dalsze jego koleje i data śmierci nie są znane; przypuszcza się, że przebywał w Kilonii. H. był żonaty, zapewne już w r. 1523, ale o jego stosunkach rodzinnych nic bliższego nie wiadomo.
Altpreuss. Biogr.; – Freytag H., Die Beziehungen Danzigs zu Wittenberg, „Zeitschr. d. Westpreuss. Gesch.-vereins” 1898 XXXVIII; Hirsch T., Die Oberpfarrkirche von St. Marien in Danzig, Danzig 1843; Jacob Hegge, Preuss. Sammlung, Danzig 1747 I; Simson P., Geschichte der Stadt Danzig, Danzig 1918 II; – Acta Tom., VII 391, VIII 62, 63; Script. Rer. Pruss., V; – B. Gdań. PAN: Bornbach S., Historie vom Aufruhr, Ms. 72.
Jolanta Dworzaczkowa