INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jakub Sulecki     

Jakub Sulecki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sulecki Jakub (1862–1941), rzemieślnik, działacz społeczny i narodowy w Toruniu.

Ur. 10 VII w Grębocinie (pow. toruński).

Po ukończeniu (prawdopodobnie w r. 1883) szkoły rzemiosła malarskiego w Poznaniu służył S. przez trzy lata w krotoszyńskim pułku piechoty (tzw. Kaczmarek-Regiment). W r. 1886 zamieszkał w Toruniu i od r. 1891 prowadził zakład malarski w gm. Mokre (włączonej do miasta w r. 1907). W Toruniu działał społecznie w niemiecko-polskich stowarzyszeniach katolików: Tow. Piusa i Tow. Czeladzi Katolickiej. Czynny był również w organizacjach polskich. W Tow. Przemysłowym został członkiem zarządu. W grudniu 1894 był jednym z założycieli miejscowego Tow. Gimnastycznego «Sokół»; od kwietnia r.n. wchodził w skład jego zarządu, a w l. 1899–1919 był jego prezesem. W mieszkaniu S-ego odbywały się prowadzone przez «Sokoła» kursy języka polskiego. W l. 1900–2 pełnił funkcję wiceprezesa Tow. Wzajemnej Pomocy Robotników i Rzemieślników pod patronatem św. Wojciecha. Również w pierwszej polskiej spółdzielni toruńskiej «Oszczędność – Tow. Oszczędnościowo-Spożywcze i Budowlane» był od stycznia 1901 członkiem zarządu, a w l. 1904–10 dyrektorem. Działał w Tow. Śpiewu «Lutnia», w którym w r. 1903 został wiceprezesem, a w l. 1905–6 był prezesem. Od r. 1908 był także wiceprezesem Okręgu IV Nadwiślańskiego Tow. Gimnastycznego «Sokół», nadzorującego drużyny z pogranicza prowincji poznańskiej oraz Prus Zachodnich. Agitował za polskimi kandydatami w wyborach do Landtagu i Reichstagu oraz do toruńskiej Rady Miejskiej; do r. 1914 wielokrotnie był w Toruniu członkiem i przewodniczącym komitetów wyborczych. Jako dekorator i aktor uczestniczył w polskich przedstawieniach amatorskich, m.in. w r. 1912 wystąpił w reżyserowanym przez Helenę Steinbornową spektaklu z okazji 300-lecia śmierci Piotra Skargi. Z ks. Janem Męczykowskim organizował biblioteki poznańskiego Tow. Czytelni Ludowych; dla jednej z nich udostępnił swe mieszkanie. Podczas pierwszej wojny światowej oficjalną działalność «Sokoła» zawieszono. W sierpniu 1916 został S. ponownie prezesem Tow. Śpiewu «Lutnia». Inicjował większość toruńskich akcji patriotycznych oraz imprez kulturalnych, m.in. obchód stulecia śmierci Tadeusza Kościuszki w Parku «Victoria» (11–15 X 1917). Zaprojektował wówczas dekoracje do żywego obrazu wg „Kościuszki pod Racławicami” Jana Matejki; wkrótce po premierze jego wystawienia zostały zabronione przez cenzurę niemiecką.

Po zakończeniu wojny został S. 17 XI 1918 członkiem Polskiej Rady Ludowej w Toruniu oraz tajnej Organizacji Wojskowej Pomorza. W listopadzie t.r. wybrano go na delegata pow. toruńskiego do Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu. Pod koniec grudnia należał do konspiracyjnej grupy przygotowującej w Toruniu z kpt. Wacławem Hulewiczem, emisariuszem szefa sztabu wielkopolskich wojsk powstańczych płk. Juliana Stachiewicza, powstanie na Pomorzu, jednak aresztowania wśród konspiratorów udaremniły ten plan; S. został uwięziony (31 I – 4 II 1919). W listopadzie 1919 wszedł do pięcioosobowego Komitetu Uroczystości Narodowej przy Polskiej Radzie Ludowej, powołanego w związku z przygotowaniami do przyłączenia Torunia do Polski. Później zaangażował się w akcję plebiscytową na Warmii i Mazurach, a po niekorzystnym dla Polaków rozstrzygnięciu plebiscytu (11 VII t.r.) należał do współzałożycieli powstałego 26 VIII Komitetu Niesienia Pomocy Ofiarom Plebiscytowym na Warmii i Mazurach. Od 20 IX 1920 do 1 IV 1922 pełnił urząd komisarycznego burmistrza Pucka. W r. 1923 odznaczono go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W sierpniu 1926 wszedł w skład toruńskiej Rady Nadzorczej Centralnej Kasy Rzemieślniczej na Pomorzu. W październiku 1927 został pierwszym wiceprezesem Zjednoczenia Gospodarczego, kierowanego przez Jana Kruszewskiego. W l. 1928–9 był członkiem Związku Ludowo-Narodowego. Jako prezes honorowy (od r. 1919) toruńskiego «Sokoła» przewodniczył w styczniu 1930 uroczystościom jego trzydziestopięciolecia w mieście; w r. 1934 pełnił funkcję ławnika zarządu «Sokoła». W okresie międzywojennym był także radcą miejskim oraz członkiem Rady Miejskiej w Toruniu. Pozostawił w rękopisie pracę Towarzystwa polskie i ich rozwój w Toruniu po wojnie francusko-pruskiej 18701 (mszp. w AP w Tor.).

W czasie okupacji niemieckiej S. w porozumieniu z Bolesławem Makowskim podjął w r. 1939 działalność konspiracyjną w Toruniu; po powstaniu ZWZ w jego strukturach. Dn. 14 V 1941 w następstwie niewykrycia przez Niemców sprawców podpalenia młynów w Toruniu i Lubiczu został aresztowany jako zakładnik (w grupie czterdziestu Polaków) i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Stutthof (Sztutowo). Po czterodniowych torturach powieszono go 19 V 1941 na placu apelowym w grupie «toruńskich sokołów». Został pochowany na cmentarzu obozowym na Zaspie koło Gdańska. Po wojnie jego prochy przeniesiono na cmentarz przy ul. Wybickiego w Toruniu.

S. był dwukrotnie żonaty. W pierwszym małżeństwie zawartym ok. r. 1888 z Magdaleną z Krasińskich miał córki Franciszkę i Leokadię oraz synów Henryka i Mieczysława. Następnie ożenił się z Marią z Malinowskich, z którą miał syna Zdzisława, mistrza malarskiego, działacza społecznego w toruńskim Bractwie Kurkowym.

Imieniem S-ego nazwano jedną z ulic Torunia.

 

Słownik biograficzny konspiracji pomorskiej 1939–1945, Tor. 1996 II; Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gd. 1997 IV; Toruński słownik biograficzny, Tor. 2000 II; – Bobowski F., 40 lat Sokoła w Toruniu 1894–1934, Tor. 1934 s. 18; Bogucki A., Bolesław Makowski (1885–1979). Naczelnik Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» na Pomorzu, Bydgoszcz 1988 s. 6–7; tenże, Dzieje Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» w Toruniu w l. 1894–1939, „Roczn. Tor.” R. 21: 1992 s. 83–4, 93, 95, 98, 100; Chudański W., Ruch ludowy w województwie pomorskim 1920–1939, W. 1970; Historia Pucka, Red. A. Groth, Gd. 1998; Historia Torunia, Red. M. Biskup, Tor. 2003 III cz. 1, 2; Przybyszewski T., Toruń w drugiej Rzeczypospolitej (1920–1939). Społeczeństwo i gospodarka, Tor. 1994; tenże, Wyzwolenie i pierwsze lata Torunia w niepodległej Polsce, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1978, S. Historia, t. 14 Nauki Human.-Społ., z. 101 s. 97; Wapiński R., Endecja na Pomorzu 1920–1939, Gd. 1966; Wierzchosławski S., Polski ruch narodowy w Prusach Zachodnich w latach 1860–1914, Wr. 1980; Zakrzewski T., Jakub Sulecki (1862–1941), senior polskich działaczy społecznych w Toruniu w latach zaboru pruskiego i w okresie międzywojennym, męczennik Stutthofu, „Roczn. Tor.” R. 16: 1983 s. 153–63; tenże, Życie polskie Torunia w ostatnich latach zaboru pruskiego (1916–1920), Tor. 1985 s. 44, 58–60 (fot.), s. 64; – Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, P. 1912 s. 112; Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu w 1920 roku. Wybór źródeł, Red. P. Stawecki, W. Wrzesiński, Olsztyn 1986; – „Słowo Pomor.” R. 10: 1930 nr 15 (fot.); – AP w Tor.: Tow. Badania Hist. Ruchu Niepodległościowego na Pomorzu, sygn. 2 k. 95–100 (organizacje młodzieżowe i sportowe), sygn. 8 s. 33, sygn. 9 k. 17 (pisemne relacje Adama Przybyły i Leona Adamskiego z obozu w Stutthof), sygn. AMTC 18167 (karta meldunkowa S-ego i jego rodziny).

Tadeusz Zakrzewski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Adam Pawlikowski

1925-11-21 - 1976-01-17
aktor filmowy
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Roman Plenkiewicz

1833-01-21 - 1910-10-04
pedagog
 

Marcin Kopiec

1843-11-12 - 1919-10-05
działacz narodowy
 

Franciszek Prochaska

1891-06-27 - 1972-06-27
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.