Spiglar (Spigler, Szpigler alias Lambok, Lambeck, Lembok, Leonbock) Jan (zm. 1608), mieszczanin, kupiec i rajca krakowski. Był synem urodzonego w Pasawie Mateusza Lampecka, który w r. 1529 przyjął prawo miejskie krakowskie, i Affry. Nie udało się ustalić pokrewieństwa S-a z pochodzącym z Wissemburga zięciem rajcy Jana Hallera, Janem Lembokiem-Spiglarem, ławnikiem (1539–40) i rajcą krakowskim (od r. 1541), który w r. 1526 uzyskał krakowskie prawo miejskie.
S. przyjął krakowskie prawo miejskie 7 XII 1545 jako Lambeck; w aktach miejskich występuje jednak najczęściej jako Spiglar, czasami jako «Lambeck alias Spiglar». W ławie miejskiej zasiadał w l. 1564–6 i 1569. W r. 1570 z nominacji woj. krakowskiego Stanisława Myszkowskiego wszedł do rady miejskiej na miejsce zmarłego Waleriana Pyrnusa. Zasiadał w radzie urzędującej (1570, 1574, 1582, 1584, 1588, 1590) i pełnił różne funkcje. W r. 1573 zastępował Zygmunta Guttetera na urzędzie lonera. Od r. 1575 był odpowiedzialny za obronę powierzonej cechowi garncarzy wieży, położonej pomiędzy bramami Szewską a Sławkowską. Wspomagał w potrzebie kasę miejską, pożyczając gotówkę na niezbędne wydatki, m.in. na ekspedycję posłów miejskich na sejm (1570). W r. 1576 pożyczył miastu 400 złp. na dokończenie remontu mostu wielkiego, a w r. 1582, wraz z Zygmuntem Gutteterem, 300 złp. na naprawę bruków i sam te roboty nadzorował. W sierpniu 1584 posłował w imieniu Krakowa do króla Stefana Batorego do Niepołomic w sprawie wsi miejskiej Dąbie, a w r. 1586, także wspólnie z Z. Gutteterem, przeznaczył 200 złp. na jej wykup z rąk wierzycieli. W r. 1587, podczas bezkrólewia, wyłożył najwyższą kwotę (200 złp.) spośród rajców krakowskich na potrzeby obrony miasta. Podczas zarazy w r. 1588 zamieszkał za bramą Mikołajską, ale w r. 1599, przez 12 najgorszych tygodni epidemii, i w r. 1601 pozostał w mieście. W r. 1588 wraz z Hieronimem Zalaszowskim, Stanisławem Konradem i Gabrielem Słońskim uczestniczył z ramienia rady w wymierzaniu granicy między własnością miejską a nieruchomościami jezuitów, ciągnącymi się od ul. Żydowskiej (św. Anny) do probostwa św. Szczepana i sąsiedniej kaplicy św. Macieja i Mateusza. W r. 1592 wraz z Krzysztofem Herczem (synem Jana i Małgorzaty Lembochowej) był egzekutorem testamentu wywodzącego się ze Styrii kupca krakowskiego Andrzeja Kernstoka. Uczestniczył w posiedzeniu rady, która 4 VII 1597 zabroniła mieszczanom krakowskim pod karą 100 zł. węg. udzielania w swych domach pomieszczeń dla kupców żydowskich. W r. 1598 uzyskał dożywotnią dzierżawę wagi mniejszej oraz zapisał szpitalowi Świętego Ducha i nowo założonemu szpitalowi św. Szczepana 100 złp.
S. zajmował się bankierstwem i uprawiał handel ze Lwowem i z krajami niemieckimi, gdzie w chwili śmierci miał 200 złp. długu. Dostarczał wino i srebrne precjoza przeznaczane przez miasto na podarki dla dworu i dostojników państwowych, m.in. w r. 1575 i 1576 srebrne kubki wartości 328 grzywien darowane Stefanowi Batoremu; w r. 1587 – pięć złoconych pucharów srebrnych, złożonych przez rajców krakowskich królowi Zygmuntowi III podczas uroczystej ceremonii hołdu. Interesy łączyły go np. z Szembekami, od których wraz z bratem Jerzym, ławnikiem (1569–78) i późniejszym wójtem krakowskim, w r. 1570 pożyczył 3 tys. złp. Ponadto inwestował w górnictwie. Występuje w licencji na budowę w Olkuszu sztolni Ponikowskiej (1563), w której miał dwa udziały (1567).
W r. 1565 od spadkobierców Stanisława Bełzy nabył S. kamienicę nr 5 w Rynku, którą odstąpił w r. 1592 ławnikowi Antoniemu Frączkiewiczowi za 5 tys. złp., zachowując sobie prawo dożywotniego użytkowania bez konieczności płacenia czynszu. Posiadał też inne nieruchomości, m.in. kamienicę przy ul. św. Anny (odstąpił burmistrzowi nocnemu Stanisławowi Bodnarskiemu) oraz ogród za bramą Mikołajską (z dwoma domami), który w r. 1591 sprzedał za 70 złp. K. Herczowi. W l. 1588–1600 mieszkał w dzierżawionym od miasta dworze, położonym poza murami miejskimi, za furtą św. Anny; od końca XVI w. przebywał najczęściej w Olkuszu. Zmarł 22 II 1608. Egzekutorami jego testamentu, w którym zapisał pewne kwoty na potrzeby kościoła Mariackiego i szpitala św. Szczepana, byli K. Hercz i Jan Scharffenberger.
S. był żonaty z Katarzyną, córką wójta krakowskiego Walentego Schönfeldera (zm. 1591). Miał córki: Katarzynę (zamężną za Walentym Konradem), Zuzannę, Annę i syna Jana.
Bieniarzówna J., Mieszczaństwo krakowskie w XVII w., Kr. 1969 s. 169; Bieniarzówna J., Małecki J. M., Dzieje Krakowa. Kraków w wiekach XVI–XVIII, Kr. 1984; Komorowski W., Follprecht K., Właściciele kamienic Rynku krakowskiego, „Krak. Roczn. Arch.” R. 2: 1996 s. 27; Molenda D., Dzieje Olkusza do 1795 roku, w: Dzieje Olkusza i regionu olkuskiego, Red. F. Kiryk, R. Kołodziejczyk, W. 1978 I 260, 296; Pieradzka K., Handel Krakowa z Węgrami w XVI wieku, Kr. 1935 s. 192; taż, Przedsiębiorstwa kopalniane mieszczan krakowskich w Olkuszu od XV do początków XVII wieku, Zesz. Nauk. UJ 1958, S. XVI, Historia, z. 3 s. 61, 68; Wittyg W., Znaki pieczętne (gmerki) mieszczan w Polsce w XVI i zaraniu XVII wieku, Kr. 1907 s. 62 (dot. brata Jerzego); – Kronika mieszczanina krakowskiego z lat 1575–1595, Wyd. H. Barycz, Kr. 1930; Księgi przyjęć do prawa miejskiego; Księga wiertelnicza krakowska, Wyd. K. Jelonek-Litewka, A. Litewka, Ł. Walczy, Kr. 1998 cz. II s. 220; Lachs J., Kronika lekarzy krakowskich XVI wieku, Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1910 XII 127; Materiały do dziejów reformacji w Krakowie, Oprac. R. Żelewski, Wr. 1962; Prawa, przywileje i statuta m. Kr.; – AP w Kr. Oddz. Miejski: rkp. 17 s. 938, rkp. 18 s. 70, 107, 382, 1012, rkp. 241 s. 249, 405–406, 571, 2211–2213 (inwentarz mobiliów), rkp. 446 s. 204, 363, rkp. 450 s. 285, rkp. 451 s. 6, 99, 101, rkp. 453 s. 7–8, 53, 104, 187–188, 191, 196, 204, 212, 217, 269, 301, 361–362, 383–384, 546, 621, rkp. 454 s. 39–40, 128, 346, rkp. 455 s. 63–64, 71, rkp. 457 s. 29–30, 33, 37–39, rkp. 756 s. 456–7, rkp. 757 s. 110, rkp. 758 s. 190, 208–209, 363, 425–426, rkp. 759 s. 125–126, 274–275, 598–600, rkp. 761 s. 45–46, 100–101, 372, 638–640, 672–673, rkp. 762 s. 118–119, 203–205, 264–266, 580, 591–592, 613–614, 634–636, 804, rkp. 1574 s. 498, rkp. 1575 s. 479, 509, 741, rkp. 1576 s. 13, rkp. 1637 s. 179, rkp. 1638 s. 27, 299, rkp. 1644 s. 19, rkp. 1647 s. 216, rkp. 1648 s. 224–225, rkp. 1653 s. 185, 190, 247, 249, rkp. 1675 s. 344, rkp. IT 275 (bez pag., dok. z 1578), rkp. SWPM I–14 s. 545–547; Central’nyj deržavnyj istoričnyj archiv Ukraïny we Lw.: F. 52/2 (acta consularia) nr 13 s. 664, 730, 856, nr 15 s. 368, nr 17 s. 335, 847, nr 19 s. 789–790, nr 20 s. 857, nr 21 s. 48, 439, nr 24 s. 60.
Zdzisław Noga