INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Szczurek-Cergowski     

Jan Szczurek-Cergowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczurek-Cergowski (do r. 1938 Szczurek) Jan, pseud.: Cios, Mestwin, Sławbor, Wiesław, przybrane nazwiska: Jacek Borski, Jan Tarski, Stanisław Tarabanowicz, Franciszek Kosmolski, Jan Tryka, Jan Szerski (1897–1972), pułkownik artylerii Wojska Polskiego, podpułkownik Armii Krajowej, prezes Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.

Ur. 22 XII we wsi Cergowa (pow. krośnieński), pochodził z wielodzietnej rodziny chłopskiej, był synem Jana Szczurka i Franciszki z domu Drozd.

S. uczył się w szkole ludowej w Dukli, a w l. 1909–14 w szkole realnej w Krośnie. Od r. 1912 należał do tajnego skautingu, a od 1. poł. r. 1913 do Związku Strzeleckiego w Krośnie. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wstąpił 15 VIII 1914 do oddziałów strzeleckich, a zaraz potem do Legionów Polskich. Służył w formacjach legionowych w Krośnie, następnie w Krakowie, ale z powodu choroby został już 20 XI t.r. zwolniony. Wcielony 12 VI 1915 do galicyjskiego 45. pp armii austro-węgierskiej, służył m.in. w 1. komp. w Przemyślu. Po nauce w podoficerskiej szkole pułkowej (1 XI 1915 – 1 II 1916) został sekcyjnym 1. komp. i w składzie baonu marszowego pułku walczył od 6 IV 1916 na froncie rosyjskim. Od 1 VI do 15 XII 1916 leczył się w szpitalach w Dornawatrze, Budapeszcie i Przemyślu, po czym wrócił do 45. pp i od 20 II 1917 służył w jego 4. komp. na froncie włoskim i rumuńskim. Ranny w listopadzie 1917, leczył się w szpitalu do 1 III 1918. Następnie objął stanowisko dowódcy 10. komp. 109. pp i ponownie walczył na froncie włoskim. Wraz z całym pułkiem dostał się 3 XI 1918 do niewoli włoskiej nad rzeką Tagliamento. Po zakończeniu wojny przebywał do 28 II 1919 w obozie żołnierskim we Włoszech. Dn. 1 III t.r. wstąpił do utworzonego we Włoszech 6. pp im. Zawiszy Czarnego Armii Polskiej we Francji; do 1 IV służył jako sekcyjny 3. komp., a 7 IV został mianowany sierżantem. Przewieziony z pułkiem 18 IV do Francji, został przydzielony do 21. p. strzelców i od poł. maja kierował składami artylerii przy parku artylerii III Korpusu. Wraz z jednostkami Armii Polskiej we Francji przybył 1 VI do kraju i 1 VIII objął ponownie tę funkcję. Awansowany 9 X do stopnia podporucznika, dowodził od 28 X kolumną amunicyjną nr 629, następnie 1 I 1920 został przydzielony do Urzędu Amunicyjnego nr 16.

S. wziął udział w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r.; od 5 VI t.r. dowodził oddziałem parkowym składów amunicji przy Parku Uzbrojenia 16. DP. Po zakończeniu wojny objął 1 I 1921 dowództwo tego Parku. Przeniesiony 11 II t.r. do Okręgowego Zakładu Uzbrojenia nr 8, został kierownikiem składu przy równoczesnym wcieleniu do 16. p. artylerii polowej. Dn. 3 VIII został referentem w urzędzie uzbrojenia w Dowództwie Okręgu Generalnego nr VIII (od jesieni 1921 Wydz. IV Uzbrojenia Szefostwa Artylerii i Służby Uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu nr VIII) w Toruniu. W czerwcu 1924 w gimnazjum przyrodniczym w Grudziądzu zdał maturę. Wiosną 1925 odbył dwumiesięczny kurs informacyjny sprzętu uzbrojenia w Warszawie. Przydzielony 20 XI t.r. do 8. p. artylerii ciężkiej (pac), awansował 5 XII do stopnia porucznika. Po ukończeniu kursu w Szkole Młodszych Oficerów Artylerii w Toruniu (12 IV – 15 XI 1926) służył kolejno jako młodszy oficer baterii (do 5 IX 1927), p.o. dowódca 3. baterii (do 21 I 1929) oraz dowódca 2. baterii (do 1 X 1929). Awansowany 19 III 1928 do stopnia kapitana, był od 1 X 1929 do 20 II 1930 komendantem szkoły podoficerskiej pułku, po czym do 31 V t.r. dowodził 1. baterią. Jako drugi oficer sztabu został oddelegowany do dowództwa 8. Grupy Artylerii; dowodził 8. baterią (13 X 1930 – 11 VI 1931) oraz uczył w Szkole Strzelania Artylerii (1 IV – 1 IX 1932). Odbył kurs oficerów sztabu artylerii (6 XI 1932 – 23 III 1933) w Wyższej Szkole Wojennej, po czym został dowódcą 4. baterii 8. pac. W okresie 22 V 1933 – 1 VIII 1936 był wychowawcą i instruktorem w Szkole Podchorążych Artylerii w Toruniu, z przerwą od 19 IX do 9 XI 1933, gdy uczestniczył w kursie taktycznym dowódców dyonów w Szkole Strzelania Artylerii. Awansowany na majora ze starszeństwem z 1 I 1936, służył od 1 VIII t.r. w 2. pac w Chełmie, od 25 VIII jako dowódca 3. dyonu. Dn. 4 I 1938 zmienił nazwisko na Szczurek-Cergowski. Od czerwca 1939 był wykładowcą artylerii w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.

W kampanii wrześniowej 1939 r. S.-C. jako oficer sztabu artylerii dywizyjnej 3. DP Legionów (w składzie Armii «Prusy») walczył na Kielecczyźnie; w bitwie pod Iłżą (8–9 IX t.r.) dowodził 1. baonem 9. pp. Po przeprawieniu się przez Wisłę na Lubelszczyznę został oficerem sztabu płk. Stanisława Tatara, dowódcy piechoty dywizyjnej zreorganizowanej 1. DP, i uczestniczył w bitwie pod Tomaszowem Lub. (21–23 IX). Po zakończeniu działań wojennych, podczas próby przedostania się na Węgry, został 5 X (wraz z m.in. Tatarem) zatrzymany przez Niemców i umieszczony w szpitalu, z którego jednak zbiegł. Ukrył się w leśniczówce Kosobudy w pow. zamojskim, gdzie poszukując możliwości przedostania się do Francji, nawiązał kontakt ze Służbą Zwycięstwu Polski, następnie ZWZ, oraz ukrywającym się w okolicy Tatarem; ze względu na zagrożenie dekonspiracją przeniósł się w r. 1940 do nadleśnictwa Huta Krzeszowska (pow. niżański). W styczniu 1941 wstąpił do Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), podległej Stronnictwu Narodowemu. Od czerwca t.r. pełnił pod pseud. Wiesław funkcję komendanta Okręgu Stołecznego NOW; dowodził też połączonym z nim przez pewien czas okręgiem Warszawa-Ziemska. W okresie między lutym a marcem 1942 dokonał rozłamu w NOW i (wg m.in. M. Ney-Krwawicza i A. K. Kunerta) wraz z częścią swego okręgu przeszedł do AK (wg K. Komorowskiego do AK przeszedł dopiero w październiku 1942). Prosił przy tym swego zwierzchnika, ppłk. Józefa Rokickiego, o zwolnienie z przysięgi. Pod pseud. Sławbor objął szefostwo nowo utworzonego Wydz. Artylerii w Oddz. III Komendy Głównej AK. Dn. 11 XI 1942 został mianowany podpułkownikiem służby stałej (rozkaz L. 65/BP). Opracował wspólnie z Władysławem Garlickim wydany w r. 1943 przez Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze „Regulamin artylerii – prawidła strzelania”. Prowadził szkolenia dla starszych oficerów artylerii w okręgach lub w Warszawie przy ul. Polnej 40. Po wybuchu powstania warszawskiego 1944 r. zgłosił się 2 VIII wraz z grupą oficerów z Wydz. Artylerii do komendanta II Rejonu Obwodu Śródmieście rtm. Władysława Abramowicza («Litwina»), który skierował go do oddziału kpt. Kazimierza Leskiego («Bradla»). S.-C. od 3 VIII dowodził utworzonym samorzutnie zgrupowaniem w rejonie Alei Ujazdowskich i pl. Trzech Krzyży, podporządkowując sobie w następnych dniach m.in. oddział «Bradla» i batalion Wojskowej Służby Ochrony Powstania kpt. Zygmunta Netzera («Kryski»); 11 VIII został lekko ranny, lecz mimo to pozostał wśród powstańców. Od 20 VIII (lub 23 VIII wg W. Romana) był komendantem Podobwodu Śródmieście-Południe, a w ramach reorganizacji oddziałów powstańczych mianowano go 20 IX dowódcą 72. pp 28. DP w składzie nowo utworzonego Warszawskiego Korpusu AK, dowodzonego przez gen. Antoniego Chruściela. Dowódca AK, gen. Tadeusz Bór-Komorowski, odznaczył go 22 IX Orderem Virtuti Militari V kl. «za wyjątkową odwagę i poświęcenie podczas walk o Warszawę» (potwierdzone rozkazem nr 453 z 24 IX 1944).

Po kapitulacji powstania S.-C. poddał się 5 X 1944 wraz ze swymi żołnierzami; wzięty do niewoli niemieckiej, po przekupieniu strażników zbiegł z grupą więźniów z kolumny jenieckiej w Ożarowie. Ukrywał się w okolicy Milanówka, gdzie nawiązał kontakt z p.o. komendantem głównym AK gen. Leopoldem Okulickim («Niedźwiadkiem»); w październiku t.r. otrzymał z jego rąk nominację na komendanta Obszaru Zachodniego AK. Pod pseud. Mestwin przystąpił do odtwarzania Obszaru. W Radomsku zorganizował sztab, w skład którego weszli m.in. kpt. Leski, rtm. A. Czaykowski, kpt. J. Roman, kpt./mjr W. Roman, mjr Bolesław Jackiewicz («Łabędź»), kpt. L. Piasecki oraz syn S-a-C-ego, Lech. W nadanej 8 XII depeszy z Londynu szef Sztabu Naczelnego Wodza gen. Stanisław Kopański nakazał gen. Okulickiemu związanie S-a-C-ego z Komendą Główną AK, z uwagi na zamiar wykorzystania go do zadań specjalnych w kraju. Po rozwiązaniu AK 19 I 1945 wydał S.-C. podległym oddziałom rozkaz pozostania w konspiracji, a sam objął funkcję komendanta Obszaru Zachodniego Organizacji «NIE». Od stycznia do listopada t.r. używał nazwiska Szerski. W lutym, podczas spotkania z Okulickim w lokalu konspiracyjnym w Łodzi, miał sugerować zawarcie porozumienia między Delegaturą Rządu w Kraju a Rządem Tymczasowym w Lublinie. Po aresztowaniu Okulickiego przez NKWD i rozwiązaniu 7 V «NIE» przeszedł do zorganizowanej w tym czasie przez płk. Jana Rzepeckiego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, w której otrzymał komendę Obszaru Zachodniego, obejmującego okręgi: bydgoski, poznański, szczeciński, gdański i olsztyński. Przeprowadził częściową demobilizację, po czym w lipcu przeniósł się do Poznania. Przez powracającego z Niemiec syna, Lecha, otrzymał rozkaz gen. Tatara utworzenia konspiracji w ludowym WP. Dn. 5 VIII wziął udział w zebraniu komendantów Obszarów, na którym Rzepecki postawił wniosek, przyjęty jednomyślnie, rozwiązania Delegatury Sił Zbrojnych i powstania w jej miejsce nowej organizacji konspiracyjnej. S.-C. uczestniczył 2 IX w powołaniu w Warszawie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN); obok Rzepeckiego (prezesa), płk. Tadeusza Jachimka, płk. Antoniego Sanojcy, płk. Franciszka Niepokólczyckiego, płk. Józefa Rybickiego i płk. Janusza Bokszczanina wszedł do jego I Zarządu Głównego jako prezes Zarządu Obszaru Zachodniego. Występował w tym czasie pod pseud. Mestwin, Cios i Sławbor. Po aresztowaniu Rzepeckiego (5 XI) pełnił obowiązki prezesa Zarządu Głównego WiN, natomiast na zebraniu członków Obszarów w Poznaniu (23 XI) został wybrany na stanowisko prezesa i przyjął pseud. Grom. Nazajutrz (24 XI), po spotkaniu z działaczami WiN, na którym uzgadniano stanowisko w związku z apelem Rzepeckiego wzywającym do rozwiązania konspiracji, został aresztowany. W śledztwie odmówił składania zeznań i dopiero po zapoznaniu się z zeznaniami Rzepeckiego i Leskiego przyznał się, lecz tylko do własnej działalności. Sądzony od 4 I 1947 w Warszawie w pokazowym procesie I Zarządu Głównego WiN (oskarżycielem był naczelny prokurator WP płk Henryk Holder), został wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Warszawie pod przewodnictwem płk. Władysława Garnowskiego skazany 3 II t.r. na karę siedmiu lat pozbawienia wolności (z zaliczeniem aresztu śledczego). Decyzją prezydenta RP Bolesława Bieruta został 5 II wraz z innymi oficerami ułaskawiony i nazajutrz zwolniony z więzienia.

Dn. 7 II 1947 wstąpił S.-C. do WP i w stopniu pułkownika uczestniczył w kursie szefów sztabu pułku w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. Nie zaniechał działalności tajnej i był objęty obserwacją organów Informacji WP. Pozostawionymi w swej dyspozycji środkami finansowymi WiN, wspierał uwolnionych z więzień byłych podkomendnych z różnych okresów współpracy, a za pośrednictwem m.in. syna Lecha (pseud. Kadet) oraz byłego kapelana AK, ks. Romana Mielińskiego, przekazywał członkom WiN otrzymane wcześniej z zagranicy środki finansowe na dalszą działalność. Ukończył kurs artyleryjski w Toruniu, po czym na własną prośbę został 14 X t.r. zdemobilizowany. Odtąd gospodarował na otrzymanej wojskowej działce osadniczej (12 ha) w miejscowości Podwilcze koło Białogardu; ulokował tam radiostację nadawczo-odbiorczą, z której na polecenie gen. Tatara nadawano meldunki do Londynu. W lipcu i sierpniu 1950 Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) prowadził wobec S-a-C-ego działania operacyjne o krypt. Hiena; m.in. w ich wyniku oraz w rezultacie zeznań aresztowanych w sprawie tzw. spisku w wojsku został 30 IX t.r. ponownie aresztowany. Oskarżany o kontakty z «grupą Tatara», odmówił zeznań obciążających kolegów i współpracowników oraz dotyczących działalności wojennej NOW. Sformułowany w r. 1953 akt oskarżenia zarzucił mu dodatkowo przyjęcie od gen. Tatara 750 dolarów amerykańskich, co miało potwierdzać działalność «dywersyjno-szpiegowską» S-a-C-ego prowadzoną z grupą skazanych wcześniej oficerów i generałów WP. Dn. 2 VII t.r. WSR w Warszawie pod przewodnictwem kpt. Jerzego Drohomireckiego (sygn. akt Sr 466/55) skazał S-a-C-ego na karę piętnastu lat pozbawienia wolności, utratę praw publicznych na pięć lat oraz konfiskatę mienia. S.-C. odbywał karę w Warszawie na Mokotowie oraz we Wronkach; pobyt w więzieniu spowodował jego kalectwo. Dn. 24 III 1956 Rada Państwa zmniejszyła wyrok do ośmiu lat pozbawienia wolności oraz zawiesiła wykonywanie reszty kary na okres dwóch lat; 30 IV t.r. S.-C. wyszedł na wolność.

S.-C. zamieszkał w Warszawie, początkowo u syna Lecha, i podjął pracę w wydawnictwie oświatowym «Wspólna Sprawa»; w okresie 1 IV – 1 VIII 1956 był też zatrudniony w Polskim Związku Niewidomych. W maju t.r., natychmiast po zwolnieniu z więzienia, został poddany działaniom operacyjnym Służby Bezpieczeństwa. W styczniu 1957 wznowiono przeciw niemu postępowanie sądowe, które jednak 14 II t.r. umorzono. Tego dnia, postanowieniem Naczelnej Prokuratury Wojskowej, został zrehabilitowany. Decyzją z 20 XI Międzyresortowej Komisji ds. pomocy osobom rehabilitowanym otrzymał odszkodowanie w kwocie 30 tys. zł, rentę inwalidzką w wysokości 800 zł oraz przydział na dwupokojowe mieszkanie. W tym czasie wznowił kontakty ze swymi podkomendnymi oraz ze środowiskiem kombatanckim. Działając w ZboWiD, zajmował się problemami żołnierzy AK powracających z ZSRR (weryfikacją stopni wojskowych oraz uregulowaniem statusu materialnego); w październiku 1956 omawiał te sprawy na spotkaniu z I sekretarzem KC PZPR Władysławem Gomułką. W ostatnim okresie życia, wspólnie z żoną Genowefą, organizował w swoim mieszkaniu spotkania byłych żołnierzy AK i działaczy mikołajczykowskiego PSL. Zmarł 14 XI 1972 w Warszawie, został pochowany 17 XI na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. D2 rząd 4 grób 11). Oprócz Orderu Virtuti Militari był odznaczony m.in. Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928), Medalem Niepodległości (1933), Medalem Pamiątkowym «Za wojnę 1918–1921» (1928), Złotym Krzyżem Zasługi (1938), Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (21 IX 1944) oraz Krzyżem Walecznych (1945).

S.-C. był dwukrotnie żonaty. W pierwszym małżeństwie zawartym 5 III 1922 w Grudziądzu z Natalią Kossowską (ur. 1898) miał synów: Wiesława Jana (1922–1997), handlowca, oraz Lecha Stefana (1923–1986), dziennikarza sportowego; obaj byli żołnierzami AK, rannymi w powstaniu warszawskim 1944 r., odznaczonymi Orderem Virtuti Militari V kl. Drugi raz S.-C. ożenił się 22 VI 1957 w Warszawie z poznaną w więzieniu mokotowskim Genowefą z domu Osior (zob. Szczurek-Cergowska Genowefa); w tym małżeństwie miał syna Sławbora Jana (Sławomira) (1958–2004), magistra resocjalizacji, który w r. 1976 zmienił nazwisko na Cergowski.

Dn. 24 VI 1993, na wniosek Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN Stow. Społeczno-Kombatanckiego, Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego uchylił wyrok z 3 II 1947 w pierwszym procesie S-a-C-ego.

 

Cmentarz komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie, W. 1989 s. 108; Enc. powstania warsz., IV 27, 130, 410, VI 93–4, 531; Informator o nielegalnych antypaństwowych organizacjach i bandach zbrojnych działających w Polsce Ludowej w latach 1944–1956, W. 1964 s. 94; Informator o osobach skazanych w Polsce za działalność szpiegowską w latach 1944–1984, W. 1986 s. 553; Kunert, Słown. konspiracji warsz., II; Słownik biograficzny konspiracji pomorskiej 1939–1945, Tor. 2001 V (fot.); – Armia Krajowa na Pomorzu. Materiały sesji naukowej w Toruniu w dn. 14–15 XI 1992, Red. E. Zawacka, M. Wojciechowski, Tor. 1993; Armia Krajowa. Szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, Red. K. Komorowski, W. 2001; Atlas polskiego podziemia niepodległościowego. 1944–1956, W.–L. 2007; Balbus T., O Polskę Wolną i Niezawisłą (1945–1948). WiN w południowo-zachodniej Polsce (geneza–struktury–działalność–likwidacja– represje), Kr.–Wr. 2004 s. 47, 62; Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Kr. 1982; Barykady powstania warszawskiego 1944, Oprac. R. Śreniawa-Szypiowski, W. 1993; Bielecki R., „Gustaw” – „Harnaś” dwa powstańcze bataliony, W. 1989; tenże, Żołnierze powstania warszawskiego, W. 1995 I; Borkiewicz A., Powstanie warszawskie 1944, W. 1957; Chrzanowski B., Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” na Pomorzu w latach 1939–1945, „Zesz. Hist. WiN” 1996 nr 8 s. 7–8; Friszke A., „Reakcyjne podziemie”, „Mater. Hist.” 1993 nr 1 s. 9–10; Głowacki L., Działania wojenne, L. 1966; Głowacki L., Sikorski A., Kampania wrześniowa na Lubelszczyźnie, L. 1966 cz. 2; Janowski A., Okręg Stołeczny Stronnictwa Narodowego, w: Warszawa lat wojny i okupacji 1939–1944, W. 1972 z. 2 s. 175, 182; Kasprzak J., Tropami powstańczej przesyłki, W. 1979; Kluz S., W potrzasku dziejowym. WiN na szlaku AK, Londyn 1978; Komorowski K., Polityka i walka. Konspiracja zbrojna Ruchu Narodowego 1939–1945, W. 2000; Kunert A. K., Rzeczpospolita walcząca. Powstanie Warszawskie 1944. Kalendarium, W. 1994; tenże, W majestacie „prawa” PRL, „Tyg. Solidarność” 1997 nr 31 (463) s. 12; Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, W. 1974 II–III; Ney-Krwawicz M., Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945, W. 1990 (fot.); O utrwalenie władzy ludowej w Polsce 1944–1948, Red. W. Góra, R. Halaba, W. 1982; Pietruczuk W., „Pszeniczna”, „Tyg. Kult.” 1984 nr 5; Pilaciński J., Narodowe Siły Zbrojne. Kulisy walki podziemnej 1939–1946, Londyn 1976; Poksiński J., „TUN”. Tatar–Utnik–Nowicki, W. 1992; Powstanie warszawskie 1 VIII – 2 X 1944. Służby w walce, Red. R. Śreniawa-Szypiowski, W. 1994; Przygoński A., Powstanie Warszawskie w sierpniu 1944, W. 1988 I–II (błędne informacje); Roman W., Oficer do zleceń, W. 1989; Siemaszko Z. S., Działalność generała Tatara 1943–1949, L. 2004 s. 19, 21–2, 258, 263, 266, 279, 292; Stachiewicz P., „Parasol”. Dzieje oddziału do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, W. 1984; Strzemieniewski J., „Generałowie” Juliusza Nowina-Sokolnickiego 1973–1990, „MARS” 2002 nr 13 s. 139; Sudlitz A., Renesans WiN-u. Recenzja „Zeszytów Historycznych WiN” (1992–5 nr 1–4, 7–8), „Niepodległość” (Nowy Jork) T. 28: 1996 s. 284; Szczurowski A., Szczurowski T., Oficerowie artylerii – ofiary stalinizmu, „Polska Zbrojna” 1992 nr 129 (431) dod. „Magazyn Tyg.” nr 27 (90) (fot.); Terej J. J., Na rozstajach dróg. Ze studiów nad obliczem i modelem Armii Krajowej, Wr. 1980; tenże, Rzeczywistość i polityka. Ze studiów nad dziejami najnowszymi Narodowej Demokracji, W.1979; Tkaczew W., Organa Informacji Wojska Polskiego 1943–1956. Kontrwywiad wojskowy, W. 2007; Woźniczka Z., Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” 1945–1952, W. 1992 s. 67; Zagórski A., Schemat organizacyjny WiN-u (1945–1948), cz. I, Zarząd Główny WiN, „Zesz. Hist. WiN” 1992 nr 2 s. 7, 11; tenże, Szczurek-Cergowski Jan, w: Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, Wr. 2000 VI cz. 3 s. 689–92; Zawilski A., Polskie fronty 1918–1945, W. 1981 II, VI; Żebrowski L., Konspiracja polityczna 1946–1947, „Nowy Świat” 1992 nr z 29 II – 1 III (fot.); Żelewski H., Dzieje bojowe 8 Pułku Piechoty Legionów w walkach obronnych 1939 r., L. 1984; Żenczykowski T., Dramatyczny rok 1945, Londyn 1982; – AK w dokumentach, V; Jankowski S. „Agaton”, Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939–1946, W. 1988 II; Mularczyk A., Czyim ja żyłem życiem, W. 1983 s. 190–223; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kr. 2003 (jako Szczurek); ciż, Rocznik oficerski 1939, Kr. 2006; W śródmieściu południowym. Wspomnienia z powstańczej Warszawy, Oprac. K. Ostrowska, W. 1995 (fot.); Zawilski A., Wspomnienia redaktora naczelnego powojennej „Bellony”, „Wojsk. Przegl. Hist.” R. 40: 1995 nr 3–4 s. 172; Życie w powstańczej Warszawie. Sierpień–wrzesień 1944. Relacje–dokumenty, Oprac. E. Serwański, W. 1965; – „Polska Zbrojna” 1947 nr 5, 12, 23, 30, 32; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Tyg. Powsz.” 1973 nr 2, „Życie Warszawy” 1972 nr 274, 275, 278; – IPN w Kr.: Zbiory A. Zagórskiego (Akt oskarżenia I ZG WiN płk. Jana Rzepeckiego i tow., s. 1, 4–5, 9, 21–3, 25–8, 36–7, 57, 60, 71–2, wyrok WSR w W. z 3 II 1947, sygn. akt R. 947/46 s. 2, 9, 14, 19, 20, pismo Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP z 6 II 1947 do MON Dep. Służby Sprawiedliwości o decyzji Prezydenta z 5 II 1947 na podstawie, której skorzystał z prawa łaski, pismo Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN z 22 I 1992 do Sądu Warsz. Okręgu Wojsk. , sygn. 0–3/92, Postanowienie SWOW w W. z 24 VI 1993, sygn. akt Cs. Un. 164/92, odpisy z Arch. WIH sygn. III/21/12 k. 87, sygn. III/40/6 k. 60); IPN w P.: sygn. 3/64 (księga główna więźniów z l. 1952–5 CW Wronki, poz. 35/54), sygn. 3/72 (skorowidz do księgi głównej z l. 1953–4 CW Wronki); IPN w W.: sygn. BU 765/265 (akt oskarżenia z 22 IV 1953, akta nadzoru, k. 43–9), sygn. BU 0330/202 (teczka kontrolno-śledcza) k. 55–75, sygn. BU 001121/52/Jacket (teczka Lecha Szczurka-Cergowskiego) k. 3, sygn. BU 660/1034, BU 0203/2281 (odpis wniosku z teczki akt personalnych w CAW), sygn. BU 0259/406 (akta kontrolno-śledcze przeciw Józefowi Zator-Przytockiemu) k. 32, wyrok WSR w W., sygn. akt 466/53 k. 76–81; – Informacje Agnieszki Jaskuły z W. na podstawie kwerendy w CAW (akta personalne, sygn. 2918, teczka akt personalnych, sygn. 742/61/1823) oraz Teresy Tryfon z Wydz. Arch. USC m. stoł. W.

Robert Zapart

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Genowefa Szczurek-Cergowska

1917-01-10 - 1984-01-03 ekonomista
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Załuska

1873-01-05 - 1941-01-26
polityk
 

Antoni Osuchowski

1849-06-13 - 1928-01-09
prawnik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Aleksander Romanowicz

1871-04-01 - 1933-11-14
generał brygady WP
 

Helena Szafran (Szafranówna)

1888-10-21 - 1969-02-17
botanik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.