Sillich Jerzy (1893–1978), dyrygent operowy. Ur. 17 VIII w Warszawie, był synem Aristodema (zob.) i Stefanii z Jarzwińskich.
W r. 1904 S. wyjechał z ojcem do Włoch, gdzie w Parmie w r. 1911 złożył egzamin dojrzałości, zaś w r. 1913 ukończył tamtejsze Królewskie Konserwatorium, uzyskując dyplom z zakresu kompozycji, gry na fortepianie oraz tzw. «półdyplom» z gry na skrzypcach.
Działalność artystyczną rozpoczął S. w r. 1914 jako korepetytor solistów i dyrygent teatru operowego w Trieście, był też zatrudniany jako inspicjent, sufler, taper zespołów baletowych i klawesynista teatrów operowych w wielu miastach włoskich. Jako asystent T. Serafina wielokrotnie zastępował przy pulpicie dyrygenckim zarówno swego mistrza, jak i dyrygentów tej miary, co A. Toscanini i G. Marinuzzi. Samodzielną działalność rozpoczął w r. 1924. Dyrygował w l. 1924–7 spektaklami operowymi, m. in. we Florencji, Katanii, Modenie, Mediolanie, Parmie, Fiume (Rijeka), Corno, Perugii, Bergamo, Bari, Cremonie, Genui, Savonie, S. Remo, Rzymie, Taranto, towarzysząc sławnym solistom owego czasu, do których należeli m. in. E. Caruso, M. Battistini, T. Ruffo, F. Szaliapin, z polskich zaś – Ada Sari, Adam Didur, Ignacy Dygas, Jerzy Garda, Stanisław Gruszczyński, Włodzimierz Kaczmar, Władysław Mierzwiński, Zygmunt Zaleski.
W r. 1927 z inicjatywy Emila Młynarskiego, ówczesnego dyrektora Teatru Wielkiego w Warszawie, objął S. kierownictwo chóru operowego tejże sceny, a następnie (1930) został dyrygentem jej orkiestry. Jesienią t. r. prowadził m. in. „Traviatę” i ,,Rigoletta” G. Verdiego, „Łucję z Lammermooru” G. Donizettiego i „Turandot” G. Pucciniego. Dyrygował także operetkami („Napoleon i Teresina” O. Straussa – 1932, „Bal w operze” R. Heubergera – 1932, „Giuditta” F. Lehára – 1934). Z zespołem opery warszawskiej występował nadto w Bydgoszczy (lato 1932 i 1933). W r. 1930 otrzymał obywatelstwo polskie (do r. 1918 miał austriackie, a następnie włoskie). W zimie 1932 przygotował „Halkę” S. Moniuszki w warszawskim Teatrze Domu Żołnierza na Pradze. W sezonach 1934/5–1935/6 oraz 1937/8 był kierownikiem muzycznym i pierwszym dyrygentem Teatru Miejskiego w Bydgoszczy, gdzie przygotował premiery kilkunastu operetek. Latem 1935 odbył tournée po Europie jako dyrygent z Baletem Feliksa Parnella. W sezonach 1936/7 i 1938/9 powrócił do Teatru Wielkiego w Warszawie, pozostając na stanowisku dyrygenta do wybuchu wojny w r. 1939. Oprócz operetek („Dzwony z Corneville” J. R. Planquette’a – 1936, „Manewry jesienne” I. Kálmána – 1938) wystawił tamże operę: „Borys Godunow” M. Musorgskiego (1936). Jako dyrygent posiadał rzadką umiejętność współpracy z reżyserami; cieszył się opinią znawcy repertuaru operowego, zwłaszcza dzieł kompozytorów włoskich, był też wysoko ceniony jako wychowawca wielu młodych śpiewaków. W r. 1936 dyrygował na wieczorze muzyki polskiej w Paryżu, zaś w l. 1938–9 występował wraz z artystami Opery Warszawskiej na scenach różnych miast Polski (Bielsko, Bydgoszcz, Cieszyn, Chorzów, Gdynia, Katowice, Kielce, Kraków, Lwów), prezentując repertuar operowy i operetkowy. W l. 1927–39 dyrygował też spektaklami muzycznymi we Francji, Niemczech, Anglii, Belgii, Egipcie, Szwajcarii, Rumunii.
W okresie okupacji niemieckiej S. przebywał w Warszawie. Początkowo dawał koncerty w kawiarniach i cukierniach (Bliklego, Forkasiewicza, Lardellego, «Swann», «Gospoda Włóczęgów»), w l. 1940–2 prowadził orkiestrę w jawnych teatrzykach «Maska» i «Nowości», później, do r. 1944, uczył prywatnie śpiewu, a następnie grał w kawiarniach. W t. r. za udział w koncercie Rady Głównej Opiekuńczej w Częstochowie został wywieziony na przymusowe roboty do Zakładów Zeissa w Gablonz nad Nysą (obecnie Jablonec).
Bezpośrednio po działaniach wojennych S. założył w r. 1945 ze Stanisławem Jarzębskim orkiestrę symfoniczną Teatru Miejskiego w Częstochowie, po czym na zaproszenie A. Didura, dyrektora Opery Katowickiej (od r. 1949 Opera Śląska w Bytomiu), przeniósł się do niej i stał się jednym z głównych twórców dynamicznego rozwoju tej placówki. Za krótkiej dyrekcji Didura, przerwanej nagłym jego zgonem (styczeń 1946), wystąpił już we wrześniu 1945 z premierą „Toski” G. Pucciniego, a w grudniu – „Rycerskości wieśniaczej” P. Mascagniego i „Pajaców” R. Leoncavalla.
Na dyrekcję Stefana Beliny-Skupiewskiego (1945–53) przypadł najświetniejszy okres kariery artystycznej S-a. Wystawił wówczas największą liczbę premier (m. in. opery: ,,Traviata” – dwukrotnie i „Rigoletto” Verdiego, ,,Madame Butterfly” Pucciniego, „Carmen” G. Bizeta, „Halka” i „Straszny dwór” S. Moniuszki, „Cyrulik sewilski” G. Rossiniego, „Faust” Ch. Gounoda, „Don Pasquale” i „Napój miłosny” Donizettiego, „Lakmé” L. Delibesa, „Janek” W. Żeleńskiego, „Casanova” L. Różyckiego; balety: „Pan Twardowski” L. Różyckiego, „Cagliostro w Warszawie” J. Maklakiewicza, „Rapsod” P. Perkowskiego, „Bagatela” J. Straussa). W dziełach tych pod batutą S-a występowali lub rozpoczynali swe kariery artyści tej miary co Wiktoria Calma, Franciszka Denis-Słoniewska, Antonina Kawecka, Barbara Kostrzewska, Jadwiga Lachetówna, Barbara Sawicka, Natalia Stokowacka, Krystyna Szczepańska, Adam Dobosz, Lesław Finze, Andrzej Hiolski, Antoni Majak, Bohdan Paprocki, Zbigniew Platt, z tancerzy zaś Barbara Bittnerówna, Olga Glinkówna, Lucyna Sotomska, Witold Borkowski.
W l. 1953–8 był S. I dyrygentem i kierownikiem muzycznym (od 1 I 1954) Opery Wrocławskiej, od 1 VI 1954 do 31 VIII 1957 jej dyrektorem. Przygotował premiery następujących spektakli: w r. 1953 – „Wesołe kumoszki z Windsoru” O. Nicolai’a, 1954 – „Fontanna Bachczysaraju” B. Asafiewa, „Hrabina” i „Halka” Moniuszki, „Don Pasquale” Donizettiego, w r. 1955 – „Poławiacze pereł” Bizeta, „Bajka-Wspomnienie”, „Widma” i „Flis” Moniuszki, w r. 1956 – „Aida” Verdiego, „Faust” Gounoda, w r. 1957 – „Łucja z Lammermooru” Donizettiego, w r. 1958 „Gioconda” A. Ponchiellego. Za jego dyrekcji dużym wydarzeniem w skali krajowej było wystawienie pod kierunkiem Edwina Kowalskiego „Erosa i Psyche” Różyckiego oraz „Ijoli” P. Rytla. Dn. 12 XI 1954 obchodził w Operze Wrocławskiej jubileusz 40-lecia pracy artystycznej, prowadząc „Hrabinę” Moniuszki. Współpracował również z wrocławską Operetką Dolnośląską („Hrabina Marica” J. Kálmána – 1955).
Po przejściu na emeryturę w r. 1958 S. osiedlił się w Gliwicach, nawiązał współpracę z Operetką Śląską (miał w niej etat w sezonach 1964/5 i 1965/6), w której przygotował w r. 1959 premierę „Barona cygańskiego” Straussa oraz w r. 1960 – „Nowego Don Kichota” Moniuszki. Okazjonalnie prowadził też inne spektakle. S. był (od r. 1930) członkiem Związku Artystów Scen Polskich. Należał od 4 IV 1948 do Polskiej Partii Robotniczej, zaś od 15 XII t.r. – Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Ostatni okres życia spędził w Rembertowie wraz ze swą trzecią żoną Łucją Nazari-Sillich. S. zmarł w Rembertowie 17 II 1978. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954).
S. był żonaty z Marią Sour (ślub w r. 1921 w Trieście), w r. 1922 urodził się syn (nieznanego imienia), po którego śmierci małżeństwo rozpadło się w r. 1925; drugą jego żoną była Urszula Maria Malcherczyk, śpiewaczka chóru Opery Śląskiej (ślub 1948), z którą miał córkę Krystynę Barbarę (ur. 1949); po raz trzeci ożenił się z Łucją Nazari, mezzosopranistką Opery Wrocławskiej i Operetki Śląskiej.
Encyklopedia Muzyki, W. 1995; Błaszczyk, Dyrygenci, s. 264; Słown. Muzyków Pol., II; Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, W. 1994 II (bibliogr., ikonogr.); Almanach sceny polskiej 1977/78, W. 1979 s. 239–40; – Dzieduszycki W., Od Halki do Halki czyli 25 lat Opery Wrocławskiej, w: 25 lat Opery Wrocławskiej, Wr. 1970 s. 15–65; Fazan M., Z kroniki Ćwierćwiecza, w: Państwowa Operetka Śląska, Gliwice 1977 s. 11–41; Kurowski E., Opera Wrocławska 1945–1965, Wr. 1965; Macierakowski J., Jubileusz 40-lecia pracy artystycznej Jerzego Sillicha, „Teatr” 1954 nr 23; Michałowski J. M., Rodzima twórczość na scenie Operetki Śląskiej, w: Państwowa Operetka Śląska, Gliwice 1977 s. 42–50; Od pierwszej „Halki”. Opera Śląska w latach 1945–1985, Pod red. T. Kijonki, Bytom 1986; Opera Śląska 1945–1955, Stalinogród [Kat.] 1956; Pamiątkowy album X-lecia Opery Wrocławskiej 1945–1955, Wr. 1955 (fot. portretu); – Wiłkomirski K., Wspomnień ciąg dalszy, Kr. 1980 s. 290–310; – „Dzien. Zach.” 1954 nr 377 (fot.); „Słowo Pol.” 1954 nr 270 (fot.), 1970 nr 40; „Tyg. Powsz.” 1978 nr 20; „Życie Warszawy” 1978 nr 43, 46; – Arch. Opery Śląskiej i Wrocławskiej: ankiety personalne i życiorysy.
Leon Markiewicz