INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Radomiński     

Józef Radomiński  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Radomiński Józef (1818–1890), powstaniec 1863 r., kustosz Muzeum Narodowego w Raperswilu. Ur. w Warszawie, był synem Jana Alojzego (zob.) i Antoniny i Wójcickich.

W latach trzydziestych R. uczęszczał do elitarnej szkoły gimnastycznej Teodora Matthesa w pałacu Łubieńskich w Warszawie. Jego działalność zawodowa przed powstaniem styczniowym związana była z IX Departamentem Rządzącego Senatu Król. Pol. Pracował tam w biurze tłumaczy, przechodząc kolejne szczeble rang urzędniczych. W r. 1848 jako sekretarz gubernialny pełnił obowiązki tłumacza, w r. 1855 występował jako radca honorowy, a w r. 1857 jako asesor kolegialny. Pod wpływem wydarzeń 1861 r. zerwał z karierą urzędniczą, a pod koniec życia tak ocenił okres pracy w carskiej administracji: «Te 25 lat wraz z całą Polską pogrążoną w letargu przespałem i przegniłem w Mikołajewskim błocie».

W czasie powstania R. był pomocnikiem-referentem Agatona Gillera w Komisji Stosunków Zewnętrznych w jego koalicyjnym rządzie. W rządzie Karola Majewskiego natomiast pracował w Wydziale Prasy. W literaturze istnieją rozbieżności co do jego stanowiska w tym Wydziale; niektóre przekazy podają, że był proponowany na jego dyrektora, co wydaje się wątpliwe. Po upadku powstania znalazł się wraz z rodziną na emigracji. W maju 1864 wszedł w skład redakcji czasopisma „Ojczyzna”, wydawanego przez Gillera najpierw w Lipsku, a od września t. r. w Bendlikonie pod Zurychem. Po upadku pisma w październiku 1865 pomagał Gillerowi prowadzić drukarnię. Wydał w niej własnym sumptem: Kronikę wypadków miasta Warszawy w r. 1861 (1866) i Kalendarz Polski na rok 1866 (1866). W tym też czasie współdziałał z Gillerem w emigracyjnym ruchu stowarzyszeń samopomocowych w Szwajcarii. Nierentowność drukarni spowodowała, że R. wyjechał w marcu 1866 do Paryża. Celem wyjazdu było poszukiwanie pracy oraz chęć zapewnienia synowi nauki w Szkole Batiniolskiej. Jako pełnomocnik Gillera R. prowadził w Paryżu pertraktacje z Komitetem Reprezentacyjnym Zjednoczenia Emigracji Polskiej w sprawie sprzedaży drukarni bendlikońskiej, którą przejął z ramienia Komitetu w styczniu 1867. R. pracował jako sekretarz Komisji Świadectw (funkcja płatna). W r. 1868 współuczestniczył w zakładaniu Stowarzyszenia Pomocy Naukowej w Paryżu i w redagowaniu pisma „Polska”. W r. 1873 został kustoszem Muzeum Narodowego w Raperswilu. Jego praca na tym stanowisku spotykała się ze zróżnicowanymi opiniami członków Zarządu Muzeum; Giller i Józef Ignacy Kraszewski dostrzegali u niego brak umiejętności fachowych, zwłaszcza w odniesieniu do urządzania ekspozycji zbiorów i ich katalogowania. Doceniano jednakże wysiłki R-ego nad pomnażaniem zbiorów muzealnych. Natomiast prowadzone przez niego inwentarze i katalogi wysoko oceniali po latach bibliotekarze Muzeum Zygmunt Wasilewski i Stefan Żeromski. Z drugiej strony R. uczestniczył zakulisowo w walce przeciwko Władysławowi Platerowi o kształt tej instytucji. Początkowo próbował mobilizować przeciw niemu Henryka Bukowskiego ze Sztokholmu, a później w r. 1884 potajemnie współpracował z tzw. Komitetem Zuryskim (z Ludwikiem Michalskim na czele), żądającym rozliczeń finansowych od założyciela Muzeum. Nie ominął też R. żadnej okazji, by go skrytykować wobec innych; jego udział w intrygach przeciw Platerowi potępiali Bukowski i Józef Gałęzowski. Poważna choroba (paraliż) spowodowała, że w r. 1889 na stanowisko kustosza Muzeum został powołany Włodzimierz Rużycki de Rosenwerth; wówczas R-emu nadano tytuł kustosza honorowego. Zmarł w Raperswilu 24 VI 1890.

Żonaty z Wiktorią miał R. syna Feliksa (zm. 1878), kierującego laboratorium chemicznym w zakładach metalurgicznych w Montluon (Francja).

 

Lewak – Więckowska, Zbiory B. Rap., Katalog; Rocznik Urzędowy obejmujący spis naczelnych władz Cesarstwa oraz wszystkich władz i urzędników Królestwa Polskiego (1848–1857); – Bender R., Ks. Karol Mikoszewski 1832–1876, W. 1982; Borejsza W. J., Emigracja polska po powstaniu styczniowym, W. 1966; Kieniewicz S., Powstanie styczniowe, W. 1983; Ramotowska F., Rząd Narodowy Polski w latach 1863–64, W. 1978; Sokulski J., Stosunki J. I. Kraszewskiego z A. Gillerem (1876–1887), Lw. 1912 s. 15–16, 18, 40, 41; – [Bałaszewicz J. A.] Potocki A., Raporty szpiega, W. 1973; Gałęzowski J., W sprawie Muzeum rapperswilskiego, Paryż 1889; Giller A., Muzeum Narodowe w Rapperswilu, w: Album Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu, Lw. 1876 II; Janowski J. K., Pamiętniki, Lw. 1923; Limanowski B., Pamiętniki, W. 1973 II; Miłkowski Z., Nie zawadzi historii nieco, W. 1912; tenże, Sylwety emigracyjne, Lw. 1904; tenże, Z racji dwóch listów otwartych, „Słowo Pol.” 1912 nr 180; Sprawozdanie z Zarządu Muzeum w Rapperswilu za r. 1889, druk ulotny; Zeznania śledcze i zapiski Oskara Awejde, Moskwa 1961; Zjednoczenie Emigracji Polskiej 1866–1870, Wr. 1972; Żeromski S., Listy do Henryka Bukowskiego, W. 1975; tenże, O przyszłość Rapperswilu, Kr. 1911; – „Bulletin Pol.” 1890 nr 46; „Głos Wolny” 1866 nr 106, 1867 nr 135, 1868 nr 172, 174/5, 196, 197, 1869 nr 211; „Kur. Paryski” 1883 nr 50; „Niepodległość” 1866 nr 1, 24; „Przew. Gimnastyczny” 1881 nr 7; „Wolne Pol. Słowo” 1889 nr 49, 1890 nr 60, 69, 73, 1891 nr 85, 1894 166; – B. Jag.: rkp. 6477 IV, 6490 IV, 6502 IV, 6528 IV, 7141 III, 7223 II, 8917 III; B. Narod.: rkp. III 5637, III 6543; B. Ossol.: rkp. 6797 II, 6834 I, 13422 II; B. PAN w Kr.: rkp. 2028, t. V, 2064, t. II, 2065, 3713, 6414, 7895; B. Pol. W Paryżu: Arch. Henryka Bukowskiego, Arch. Gierszyńskich, rkp. Muz Mickiewicza 1074; B. Uniw. Warsz.: Spuścizna A. Lewaka nr inw. 1429 [29]; Staatsarchiv w Zürichu: P. 190a, b Polen-Sachen nr 75.

Halina Florkowska-Frančić

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

(Franciszek) Xawery Dunikowski

1875-11-24 - 1964-01-26
rzeźbiarz
 

Andrzej Wierzbicki

1877-06-07 - 1961-02-11
poseł na sejm II RP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Michał Piotr Radziwiłł

1853-05-17 - 1903-11-17
literat
 

Aleksander Rycerski

1825-11-15 - 1866-11-30
malarz
 

Józef Andrzej Łukaszewicz

1799-11-30 - 1873-02-13
bibliotekarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.