INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Józef Rekowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rekowski (Styp-Rekowski) Józef, pseud. ks. Rodak (1902–1969), ksiądz, działacz narodowy, więzień obozów koncentracyjnych. Ur. 14 XII w Płotowie w pow. bytowskim, był synem Jana (zob.) i Weroniki z Bruskich.

Wychowany w religijnej i patriotycznej atmosferze domu rodzinnego, R. uczył się najpierw w szkole ludowej w Płotowie, a potem w Collegium Marianum w Pelplinie (1913–19) i gimnazjum klasycznym w Chojnicach, gdzie zdał maturę polską w r. 1922. Już w Pelplinie był członkiem tajnego stowarzyszenia «Filomatów». W l. 1922–6 R. studiował teologię w pelplińskim Seminarium Duchownym. Święcenia kapłańskie otrzymał 27 VI 1926. Został następnie wikarym w Zakrzewie u ks. dra Bolesława Domańskiego i wkrótce administratorem prawie czysto polskiej parafii w Radawanicy (21 XI 1926 – 25 III 1928), a później wikarym w Międzyrzeczu (1 IV 1928 – 10 II 1929). Polska działalność R-ego budziła zastrzeżenia władz; został on przeniesiony do niemieckiej parafii w Przechlewie w pow. człuchowskim. W marcu 1930 prymas August Hlond mianował R-ego duszpasterzem emigrantów polskich w Saksonii. R. zamieszkał w Dreźnie, aktywizując religijnie i narodowo emigrantów. Wywołało to zaniepokojenie władz niemieckich i w końcu 1931 r. R. przeniósł się do Zakrzewa na bezpłatny, roczny urlop. Nie doszły też do skutku nominacje R-ego na katechetę w gimnazjum polskim w Bytomiu (1932) i Gdańsku (1933), ale od 1 XI 1932 został wikarym w Chrząstowie.

W dn. 27 VII 1933 R. objął w miejsce Jana Baczewskiego stanowisko kierownika Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech, funkcję tę pełnił do września 1939. Ponadto z ramienia prymasa Hlonda, R. został duszpasterzem emigrantów polskich w Niemczech. Współpracował z prasą polską. Po otwarciu gimnazjum polskiego w Kwidzynie (11 XI 1937) przez 4 tygodnie był w nim katechetą. Nie powiodła się jednak próba powierzenia mu funkcji duszpasterza w Berlinie i rektora Polskiej Misji Katolickiej. Mimo różnorakich obowiązków R. nie utracił nigdy kontaktu z domem rodzinnym, uczestniczył też w życiu polskim rodzinnej wsi, pomagał młodszemu rodzeństwu, troszczył się o jego wykształcenie. Po wybuchu wojny gestapo 4 IX 1939 aresztowało w Berlinie siostrę R-ego, Różę, która prowadziła jego dom, a 11 IX jego samego. Osadzono ich kolejno w Ravensbrück i Sachsenhausen, gdzie R. spotkał ojca i braci (Alfonsa i Edmunda), a następnie w Dachau (14 XII 1940 – 10 IV 1945), gdzie spotkał szwagra, Ryszarda Knosałę, a także ponownie ojca. Po uwolnieniu R. podjął pracę duszpasterską wśród Polaków wysiedlonych do Wirtembergii. Został dziekanem francuskiej strefy okupacyjnej w Niemczech (21 I 1946) i kanonikiem honorowym (październik 1946) z nominacji bpa Józefa Gawliny, a także dyrektorem polskiej «Caritas» w tej strefie od r. 1948. Wtedy też R. przeniósł się do Zussdorfu i zamieszkał w domu dzieci upośledzonych i kalek, prowadzonym przez siostry zakonne. Związał się ponadto z reaktywowanym Związkiem Polaków w Niemczech, w r. 1951 został jego honorowym prezesem, a od 22 XI 1964 aż do śmierci był prezesem jego Rady Naczelnej. W r. 1957 R. osiadł w Pfrungen, gdzie jako rezydent mieszkał na plebanii kościoła Św. Sebastiana. Zmarł 23 VIII 1969 w szpitalu sióstr boromeuszek w Trewirze, dokąd przewieziono go podczas choroby. R. został pochowany, zgodnie z życzeniem, w Zakrzewie, obok ks. Domańskiego 2 IX 1969. W uroczystościach, którym przewodniczył bp Bernard Czapliński z Pelplina uczestniczyło wielu Polaków z kraju i zagranicy, a nabożeństwa żałobne odbyły się także w Trewirze, Pfrungen i Bochum. Bibliotekę.R-ego przekazano polskim organizacjom w RFN.

 

W. Enc. Powsz. (PWN), XII 770, XIII; Oracki, Słown. Warmii; – Cieślak T., Oranienburg-Sachsenhausen, hitlerowskie obozy koncentracyjne 1933–1945, W. 1972; Gębik W., Burzom dziejów nie dali się zgnieść, Gdynia 1967 s. 319–20; Jacewicz-Woś, Martyrologium duchowieństwa, z. 4; Lehr H., Osmańczyk E., Polacy spod znaku Rodła, W. 1972; Nadolny A., Działalność księży w Związku Polaków w Niemczech, „Przegl. Zachodni” 1984 [druk 1985] nr 4 s. 119–20, 121–2 (zestawienie literatury i źródeł); Oleksiński J., I nie ustali w walce, W. 1980 s. 305 (po s. 384 wspólne 2 fot.); Pogranicze i Kaszuby w latach terroru, Koszalin 1970; Szołdrski W., Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945, w: Sacrum Poloniae Millennium, Rzym 1965 XI; Trzebiatowski K., Oświata i szkolnictwo polskie na Pomorzu Zachodnim w pierwszej połowie XX wieku 1900–1939, P. 1961; Wach W., Na kaszubskim szańcu, W. 1968 s. 60–1, 78–9, 96 (fot.), 184–9, 241; Wrzesiński W., Polski ruch narodowy w Niemczech 1922–1939, P. 1970; tenże, Ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920–1939, Olsztyn 1973; – Baczewski J., Wspomnienia Warmiaka, W. 1961; Knosała W., Była nas gromadka spora, Olsztyn 1972 s. 65, 151, 181–2, 278–90; – „Słowo Pol.” 1969 nr 201 s. 2; – Filipkowski T., Ks. Józef Styp-Rekowski (1902–1969), mszp. udostępniony przez T. Filipkowskiego z Olsztyna; Nadolny A., Styp-Rekowski Józef, pseud.: Ksiądz Rodak (1902–1969), ksiądz, działacz społeczno-oświatowy oraz duszpasterz Polaków i prezes Związku Polaków w Niemczech, (mszp. w posiadaniu W. Knosały z Olsztyna); – Papiery W. Knosały z Olsztyna.

Leonard Smołka

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tadeusz Kutrzeba

1885-04-15 - 1947-01-08
generał dywizji WP
 

Czesław Kaczmarek

1895-04-16 - 1963-08-26
biskup kielecki
 

Antoni Głowacki

1910-02-10 - 1980-04-27
podpułkownik pilot
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jerzy Ignacy Skowroński

1901-09-05 - 1986-05-14
elektrotechnik
 

Stefan Skulski

1899-08-03 - 1977-07-30
pilot
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.