INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józefa (Józefina) Szebeko      Józefa Szebeko.

Józefa (Józefina) Szebeko  

 
 
1859-11-02 - 1945-08-04
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szebeko Józefa (Józefina), krypt. J.S. (1859–1945), tłumaczka, senator Rzeczypospolitej Polskiej, działaczka społeczna.

Ur. 2 XI w Bokowoje (gub. chersońska), była córką Adalberta, ziemianina, gen. artylerii armii rosyjskiej, i Leontyny z Tripplinów. Miała bliźniaczego brata, Ignacego Szebeko (zob.).

S. otrzymała staranne wykształcenie w domu rodzinnym. W r. 1887 zamieszkała w Warszawie i rozpoczęła pracę translatorską. Pod krypt. J.S. przełożyła z języka francuskiego powieść X. Montépin „Dziecię nieszczęścia” (W. 1887 I–II), a z języka duńskiego książkę J. Brandesa „O poezji polskiej w XIX stuleciu. Trzy odczyty” (W. 1887), komedię E. Brandesa (właśc. C. E. Cohen) „Odwiedziny” (W. 1887) oraz nowelę J. P. Jacobsena „Pani Föus” (w zbiorze „Nowele trzy”, W. 1888–9). W r. 1892 opublikowała powieść obyczajową z życia wsi Życie syzyfowe (W.); zyskała ona uznanie krytyki, doceniającej «sumienność obserwacji i barwność w obrazowaniu» (W. Karczewski). S. podjęła też w Warszawie działalność społeczną: weszła do zarządu Tow. Kolonii Letnich, a od r. 1908 kierowała szkołą powszechną dla ok. 200 dzieci przy ul. Hożej, finansowaną przez Karola Rosego. Latem 1915, wobec zbliżania się do Warszawy armii niemieckiej, ewakuowała się do gub. mohylewskiej; została tam wiceprzewodniczącą Komitetu Niesienia Pomocy Ofiarom Działań Wojennych.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wróciła S. do Warszawy i wraz z m.in. Gabrielą Balicką (wdową po Zygmuncie) oraz Zofią Sokolnicką założyła w listopadzie 1918 Narodową Organizację Kobiet (NOK); objęła funkcję przewodniczącej jej Zarządu Głównego i pełniła ją do r. 1921. NOK była ściśle związana z ruchem narodowym, od r. 1919 ze Związkiem Ludowo-Narodowym, a od r. 1928 ze Stronnictwem Narodowym. W związku z wyznaczonymi na 26 I 1919 wyborami do Sejmu Ustawodawczego działała S. od grudnia 1918 w Narodowej Organizacji Wyborczej Kobiet, afiliowanej przy Centralnym Narodowym Komitecie Wyborczym. W r. 1919 pracowała jako urzędniczka w MSZ. W czerwcu r.n. zatrudniła się w redakcji założonego wtedy dziennika „Rzeczpospolita”. W wyborach do Senatu, przeprowadzonych 12 XI 1922, zdobyła mandat z listy państw. Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej. Weszła do klubu parlamentarnego Związku Ludowo-Narodowego i objęła funkcję sekretarza senackiej komisji oświaty i kultury; odeszła wtedy z redakcji „Rzeczpospolitej”. T.r. założyła Radę Narodową Polek; była jej przewodniczącą i kierowała jej sekcją emigracyjną (do r. 1930); stowarzyszenie to, jak również Narodową Organizację Kobiet, reprezentowała w Międzynarodowej Radzie Kobiet. Uczestniczyła w XVII Międzynarodowym Kongresie Przeciwalkoholowym w Kopenhadze (1923), a ponadto w międzynarodowych zjazdach ruchu kobiecego w Waszyngtonie i Genewie. Działała w stow. Opieka Polska nad Rodakami na Obczyźnie i 11 I 1927 w Warszawie uczestniczyła w zorganizowanej przez Urząd Emigracyjny konferencji towarzystw opiekujących się emigrantami z Polski. Na forum Senatu propagowała w marcu t.r. «katolicko-narodowe wychowanie młodzieży szkolnej». W różnych ośrodkach krajowych występowała z odczytami o ruchu kobiecym. W wyborach parlamentarnych w marcu 1928 już nie kandydowała. W październiku t.r. została wybrana do prezydium Rady Naczelnej oraz Komitetu Politycznego powołanego wtedy Stronnictwa Narodowego; obie funkcje pełniła do r. 1932. Dn. 2 II 1930 przewodniczyła w Warszawie wiecowi w obronie religijnego wychowania dzieci i wzywała do zachowania kultury chrześcijańskiej. Następnie zaprzestała działalności politycznej, angażowała się jedynie (do r. 1939) w prace Narodowej Organizacji Kobiet. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała w należącym do rodziny brata majątku ziemskim w Głogowcu (pow. kutnowski). Zmarła tam 4 VIII 1945.

S. rodziny nie założyła.

 

Dramat obcy w Polsce 1765–1965. Informator, Kr. 2001 I; Estreicher w. XIX, Wyd. 2, II; – Chmielowski P., Zarys najnowszej literatury polskiej (1864–1897), Kr.–Pet. 1898; Jakubowska U., Kobiety w świecie polityki Narodowej Demokracji, w: Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce 1918–1939, Red. A. Żarnowska, A. Szwarc, W. 1996; Kobieta w Sejmie. Działalność posłanek Narodowej Organizacji Kobiet, W. 1928 s. 8–9 (fot.), s. 15–16, 43, 45, 52; Kołodziej E., Wychodźstwo zarobkowe z Polski 1918–1939, W. 1982; Polskie Kobiece Stowarzyszenia i Związki Współpracy Międzynarodowej Kobiet, Oprac. J. Bełcikowski, W. 1929 s. 30; Radomski G., Samorząd terytorialny w myśli politycznej ruchu narodowego II i III Rzeczypospolitej, w: Między otwartą domkniętą myślą polityczną. Szkice o najnowszej refleksji politycznej, Red. R. Bäcker, J. Marszałek-Kałwa, Tor. 2006 s. 108; Śliwa M., Kobiety w parlamencie Drugiej Rzeczypospolitej, w: Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce 1918–1939, Red. A. Żarnowska, A. Szwarc, W. 1996; Terej J. J., Idee, mity, realia. Szkice z dziejów Narodowej Demokracji, W. 1971 s. 111; tenże, Rzeczywistość i polityka, W. 1979; Walczewska D., Działalność społeczna i polityczna kobiet polskich w latach 1914–1939, w: Polska i jej wschodni sąsiedzi, Red. A. Andrusiewicz, Rzeszów 2007 VIII 59–60; Warszawa kobieca, Oprac. J. Bełcikowski, W. 1930 s. 45, 49–50; – Kirkor-Kiedroniow a Z., Wspomnienia, Kr. 1989 III; Prus B., Kroniki, W. 1969 XIX; Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 453 (fot.), s. 537–8; – „Bibl. Warsz.” 1892 t. 4 s. 390–8; „Przew. Bibliogr.” R. 10: 1887 z. 4 s. 71, z. 12 s. 235, R. 12: 1889 z. 3 s. 55, R. 15: 1892 z. 11 s. 182.

Przemysław Marcin Żukowski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Juliusz Kaden-Bandrowski

1885-02-24 - 1944-08-08
prozaik
 

Kazimierz Fabrycy

1888-03-07 - 1958-07-18
generał dywizji WP
 

Jan Machulski

1928-07-03 - 2008-11-20
aktor filmowy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Ludwik Tadeusz Rzucidło

1909-09-16 - 1984-02-07
lekarz
 
 

Gustaw Romer

1846-01-07 - 1903-12-09
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.