Rasp Karol Wilhelm (1805–1874), urzędnik magistracki, kustosz archiwum miejskiego we Lwowie, historyk. Ur. 16 XI w miejscowości Plan na pograniczu czesko-bawarskim, był synem Niemca (wg W. Zawadzkiego i F. Jaworskiego), kierownika tamtejszego urzędu pocztowego.
R. studiował prawo w Pradze i Wiedniu. Przyjechał ok. r. 1829 do zamężnej siostry do Bochni, zamieszkał tu i pracował w magistracie jako konceptowy praktykant. Pewien czas był zatrudniony w sądzie w Wiśniczu, a w r. 1831 został praktykantem konceptowym w Magistracie we Lwowie. Awansował powoli: w r. 1834 na auskultanta, następnie został aktuariuszem (1837), a w końcu w r. 1841 sekretarzem Magistratu i zawiadowcą departamentu I, dla spraw szkolnictwa, kościelnych i fundacji. Równocześnie uczył się angielskiego i dodatkowo pełnił funkcje tłumacza oraz cenzora druków angielskich. Najbardziej jednak pociągała go historia. Jednym z pierwszych efektów tej pasji miała być podobno opublikowana w r. 1845 praca o żegludze na Dniestrze.
Od stycznia 1861 R. mianowany został kustoszem zaniedbanego archiwum miejskiego we Lwowie. Pracę tę wykonywał po południu, niezależnie od obowiązków sekretarskich i otrzymywał za nią osobne wynagrodzenie. Już w lutym t. r. przedstawił sprawozdanie, w którym spisał wszystkie rzadkie fascykuły, a także brakujące akty. Opracował również dla Rady Miejskiej program prac, który zyskał aprobatę, ustanowiono zarząd archiwum, mianowano dyrektorem Jana Wagilewicza, a kustoszem pozostał R. i w lipcu 1862 obaj przystąpili do porządkowania zbiorów. Podzielili dokumenty na 6 działów, sporządzili inwentarze oraz indeksy alfabetyczne i chronologiczne. Największą część pracy wykonał R., ułożył repertoria listów, indeks ksiąg i inne spisy pomocnicze. Uchwałą Rady Miejskiej postanowiono wydać drukiem dokumenty znajdujące się w archiwum. Pod kierunkiem Wagilewicza przy pomocy R-a, zostały sporządzone odpisy 870 dokumentów i 290 wypisów z ksiąg radzieckich oraz z 330 listów królewskich i in. Wydawnictwo nie doszło jednak do skutku. Po śmierci Wagilewicza w r. 1866 dyrektorem archiwum został emerytowany profesor gimnazjalny Edward Romankiewicz i wraz z nim R. dokończył podziału zbiorów i ich opracowania. R. wystąpił również z inicjatywą uzyskania dla archiwum nowszych ksiąg miejskich, protokołów posiedzeń Wydziału Miejskiego od r. 1848, aktów dzierżawnych gminy, indemnizacyjnych i fundacyjnych. W r. 1870 R. zainicjował i przeprowadził odzyskanie ksiąg sądowych przez Radę Miejską od Tabuli Krajowej i przejął je do archiwum. W lutym 1871 przedstawił obszerne sprawozdanie dotyczące stanu archiwum i przygotowań do wydawnictwa dawnych dokumentów.
Na podstawie materiałów archiwalnych R. przygotowywał referaty na potrzeby Magistratu, m. in. o sytuacji Żydów w Galicji i we Lwowie, o organizacji miejskiego urzędu budowlanego i straży policyjnej, o wykonywaniu przez miasto prawa patronatu, o reorganizacji ochronek dla dzieci i fundacji dla sierot, o szkołach ludowych, o rozmaitych dotacjach. Zgłaszał wnioski w sprawie założenia ogrodu botanicznego, powołania fakultetu medycznego i instytutu weterynaryjnego we Lwowie. Postulował podział Galicji na dwa namiestnictwa (1862) oraz gromadził prawa i przywileje miasta Lwowa. Na podstawie źródeł lwowskiego archiwum miejskiego R. pisał prace historyczne i publikował je bądź w polskim, bądź w niemieckim języku. M. in. ukazały się: Historisch-politische Betrachtungen über die Teilung Galiziens (Lw. 1862, kilkaset egzemplarzy zniszczono); Opisanie zakładu dla mieszczan kalek u św. Łazarza we Lwowie (Lw. 1867); był to przedruk z „Gazety Lwowskiej”, a dochód z wydania broszury R. przeznaczył dla zakładu Św. Łazarza; praca ta ukazała się również w wersji niemieckiej pt. Beschreibung der Stiftungen des städtischen Bürgerspitals St. Lazar in Lemberg (Wien 1870). Ogłosił też Beiträge zur Geschichte der Stadt Lemberg w: Archiv für Kunde österreichischen Geschichtsquellen, (Wien 1870 XLIII). Przez kilka lat (do r. 1865) R. należał do Komisji Instytutu Ormiańskiego, a w r. 1856 powołany został do komisji mającej opracować statuty wydawnictwa aktów grodzkich i ziemskich. W r. 1872 przeszedł na emeryturę. Zmarł 9 IV 1874 we Lwowie.
Ożeniony od r. 1854 z Franciszką Emilią z Filarów, córką rządcy dóbr w Samborszczyźnie, miał R. córkę Klementynę i syna Jana, którzy pozostałe po ojcu materiały przekazali do Archiwum Akt Dawnych M. Lwowa.
Estreicher w. XIX i dopełnienia; Bibliogr historii Pol. XIX w., I–II cz. 2 vol. 1; Finkel, Bibliogr.; – Badecki K., Archiwum miasta Lwowa, W. 1934 s. 27, 35, 100, 102–5, 109, 110; Charewiczowa Ł., Historiografia i miłośnictwo Lwowa, Lw. 1938 s. 66–8 (podob. na s. 67); Jaworski F., Archiwum miejskie we Lwowie, „Tydzień” 1902 nr 48 s. 753–6, Miasto Lwów w okresie samorządu 1870–1895, Lw. 1896 s. 517; Stulecie „Gazety Lwowskiej” 1811–1911, Lw. 1914 III cz. 3; Widman K., Archiwum miasta Lwowa, Lw. 1882 s. 24, 25–8; tenże, Wiadomość o Archiwum Miasta Lwowa podana przez…, „Przegl. Archeol.” 1893 z. 1 s. 47, 58, 64–70, z. 2 s. 74, Zawadzki W., Pamiętnik życia literackiego w Galicji, Kr. 1961; – Szematyzmy Król. Galicji, 1833–71; – „Gaz. Lwow.” 1874 nr 87; „Przew. Bibliogr” 1882 s. 196–7; „Tyg. Illustr.” 1874 nr 335 s. 341.
Jan Bujak