Gronowiczowa Karolina (1752–1800), aktorka. Przed r. 1774 przebywała na dworze Augusta Sułkowskiego w Rydzynie, prawdopodobnie w charakterze dworki, i tam występowała w teatrze amatorskim. W r. 1774, po uzyskaniu przywileju teatralnego, Sułkowski sprowadził do Warszawy swój zespół amatorski z Rydzyny. W ten sposób G. została zawodową aktorką sceny warszawskiej. W sierpniu 1775 r., kiedy źle wynagradzany zespół aktorów polskich zbuntował się przeciw Sułkowskim, G. wraz ze swym mężem Michałem Gronowiczem zażądali zwolnienia z teatru. Pretensje aktorów zostały w pewnym stopniu ułagodzone i po krótkiej przerwie zespół wznowił swą pracę. G. została w teatrze jeszcze szereg lat. W r. 1781 po wyjeździe Bogusławskiego z Warszawy G. weszła w skład «societas» stworzonego przez pozostałych w Warszawie aktorów. W r. 1783 po swoim benefisie w komedii „Kotek zgubiony” wycofała się ze sceny. G. grała przeważnie pierwsze subretki (Ludwisia w „Mieszczkach modnych”, Helenka w „Przekorach miłosnych”, Regina w „Człowiek jakich mało”). W r. 1778 wystąpiła w pierwszej polskiej operze „Nędza uszczęśliwiona”. Gra G-ej została pozytywnie oceniona przez krytyka z „Journal Littéraire”, który wymieniając najlepszych współczesnych aktorów (Truskolawską, Owsińskiego i Świerzawskiego), zalicza do nich i G-ą, twierdząc, że m. in. zaletą tych aktorów jest umiejętne wystudiowanie natury przy przygotowywaniu ról. G. była po Truskolawskiej (w r. 1778) najlepiej płatną aktorką w teatrze warszawskim. Mąż jej, Michał, w l. 1780–3 był lożmajstrem w Teatrze Narodowym.

Bernacki L., Teatr, dramat i muzyka za Stanisława Augusta, Lw. 1925; Warszawski teatr Sułkowskich, Oprac. B. Król., Wr. 1957; – Bogusławski W., Dzieła dramatyczne, W. 1820 I 5; – Dąbrowski S., Indeks aktorów do „Warszawskiej sceny publicznej” (rkp.).

Karyna Wierzbicka-Michalska