Krajewski Kazimierz h. Jasieńczyk (w. XVIII), marszałek wiski konfederacji barskiej. Pochodził z drobnej, zaściankowej szlachty mazowieckiej. Był prawdopodobnie bratem Marcina, proboszcza zambrowskiego i kanonika płockiego, kaznodziei i wierszopisa. W r. 1764 podpisał z ziemią łomżyńską elekcję Stanisława Poniatowskiego. Przez szereg lat służył u Michała Krasińskiego, podkomorzego różańskiego. Na magnackim dworze nabył obrotności i manier człowieka światowego oraz znajomości kilku języków obcych. W końcu 1767 r., wtajemniczony w plany konfederacji antyrosyjskiej, opuścił z Krasińskim Warszawę i przez Lwów przybył na Podole. Tu pomagał w organizowaniu konfederacji barskiej, za co otrzymał stopień pułkownika i Order Św. Krzyża. Z Krasińskim odbył wiosenną kampanię podolską i z nim razem przeszedł granicę turecką (23 VI 1768 r.).
Poróżniwszy się z szefami barskimi, wrócił K. do kraju i związał się ze swym krajanem Pawłem Mostowskim, wojewodą mazowieckim, szermierzem haseł równości szlacheckiej i walki o obalenie przewagi magnackiej, stając się jego głównym powiernikiem. Przez jesień i zimę 1768/9 r. wykazywał dużo inicjatywy i zabiegów przy organizowaniu konfederacji mazowieckich. Z pomocą swego pryncypała został K. w marcu 1769 r. marszałkiem ziemi wiskiej. Dn. 10 IV w obozie pod Raciążem podpisał wraz z innymi marszałkami mazowieckimi manifest, w którym uznawał Mostowskiego generalnym marszałkiem konfederacji koronnej. W końcu kwietnia jako sekretarz generalny Mostowskiego utracił opanowane przez Rosjan archiwum, w którym miała znajdować się m. in. poufna korespondencja króla z konfederatami. W maju prowadził, z częściowo pozytywnym skutkiem, agitację na rzecz Mostowskiego wśród marszałków małopolskich. Z ramienia też prowincji Małopolskiej, głównie zaś pozyskanego Marcina Lubomirskiego, delegowany był do konfederacji wielkopolskiej celem zbliżenia jej z grupą Mostowskiego. Stąd podążył na Mazowsze i 21 VII przymusił susceptanta grodu różańskiego do wydania sobie akt, w których umieścił pod datą 12 VI manifest przeciwko Repninowi. Wymienił w nim imiennie i potępił wszystkich członków delegacji sejmu 1767/8 r. Manifest ten kolportowany w licznych odpisach obiegł całą Polskę. Wojciech Tressemberg, marszałek warszawski, w miesiąc później dorzucił do listy zaprzańców narodowych wymienionych przez K-ego jeszcze F. K. Branickiego i J. G. Stempkowskiego. Major rosyjski Schubbe w odpowiedzi K-emu, nie mogąc dosięgnąć go w inny sposób, wymógł 14 VIII na kilku sterroryzowanych urzędnikach zebranych w Wiźnie, podpisanie oświadczenia, że nie wybierali marszałka ziemi wiskiej, oraz przyrzeczenie zachowania wszelkiej spokojności.
W pierwszych dniach sierpnia K. popadł w konflikt z przebywającym w Łomżyńskiem Kazimierzem Pułaskim, który miał go sponiewierać za jakieś przewinienia wobec hetmana J. K. Branickiego. Przez Prusy Książęce, Gdańsk (konferencje z Gérardem, F. Czackim i in.) oraz Wrocław (spotkanie z M. J. Pacem) przybył K. 5 X do Cieszyna. Tu czynił starania o wejście do organizowanej Generalności. W tym celu wyjechał na Węgry do Zborowej, by osobiście przedstawić przebywającemu tam Adamowi Krasińskiemu siebie i swe dotychczasowe czynności. K. nie zastał już tam biskupa, a po konferencjach z M. Suffczyńskim powrócił do Bielska. Ogłoszona Generalność (31 X) nie chciała jednak uznać K-ego, pod pretekstem braku oryginalnego aktu konfederacji wiskiej, który z ksiąg grodzkich wydarli Rosjanie. Zabiegi K-ego czynione w tej sprawie przez kilka tygodni nie przyniosły pozytywnego skutku. Wobec czego K. oddał się już całkowicie pod rozkazy Mostowskiego, który pozostawał w opozycji do obu głównych stronnictw konfederackich: biskupiego i wesslowskiego, a przebywając za granicą w Krawarnie, Ołomuńcu, Opawie, utrzymywał tam niby prawowitą Generalność. Z jej ramienia K. wyjeżdżał we wrześniu 1770 r. do Paryża, gdzie kołatał u ministra Choiseula, oczywiście bezskutecznie, o pomoc francuską. Biskup Krasiński, zohydzając w niewybredny sposób Mostowskiego, nie oszczędził również jego pupila, nazywał go pijakiem, hultajem i sługusem, nie mającym żadnej posiadłości w Polsce. Zwracał się też do M. Wielhorskiego, posła konfederackiego w Paryżu, by spowodował aresztowanie K-ego i osadzenie go w więzieniu. Z podniety też niewątpliwie Krasińskiego, uznającego ziemię wiską za nie mającą reprezentacji, szlachta wiska 15 IV 1771 r. wybrała marszałkiem Szymona Suskiego. O dalszych losach K-ego brak wiadomości.

Konopczyński W., Kazimierz Pułaski, Kr. 1931; tenże, Konfederacja barska; – Elektorów poczet, Wyd. O. Pietruski, Lw. 1845; Listy W. Jakubowskiego do J. K. Branickiego… 1758–1771, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1882; Lubomirski S., Pamiętniki, Wyd. W. Konopczyński, Lw. 1925; Vol. leg., VII 127; Źródła odnoszące się do pierwszego okresu panowania Stanisława Augusta po r. 1773, Wyd. H. Schmitt, Lw. 1884 s. 114; – Arch. Państw. w Kr.: Zbiory Sanguszków rkp. 686 I s. 183, 233; Arch. Państw. w Ł.: rkp. 134; B. Czart.: rkp. 940/2, 941, 942, 944; B. Jag.: rkp. 6671; B. Narod.: BOZ rkp. 1189; B. PAN w Kr.: rkp. 316; Pozn. Tow. Przyj. Nauk: rkp. nr 73 s. 72–7, nr X A5; Zbiory Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Lauda wiskie i łomżyńskie.
Wacław Szczygielski