INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Kazimierz Sobolewski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobolewski Kazimierz (1865–1935), ksiądz, działacz polityczny, poseł na Sejm RP. Ur. 4 III w Adamowicach (pow. augustowski) w rodzinie chłopskiej, był synem Władysława i Apolonii z Wojtulewiczów.

Ok. r. 1883 S. ukończył szkołę średnią w Suwałkach, a następnie przez dwa lata pracował w rodzinnym gospodarstwie. W r. 1885 wstąpił do metropolitalnego seminarium duchownego w Warszawie. Gdy je ukończył w r. 1889, władze duchowne skierowały go na studia do Akad. Duchownej w Petersburgu. Ze względu na zdrowie już po kilku miesiącach powrócił do Warszawy i 20 IV 1890 przyjął święcenia kapłańskie. W l.n. pracował kolejno jako wikariusz w Modlnej (pow. łęczycki), w paraf. Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny w Łodzi, w Lesznie (pow. błoński), Słomczynie (pow. warszawski) i Warszawie (paraf. Matki Boskiej Loretańskiej na Pradze), gdzie równocześnie był katechetą. W r. 1895 otrzymał niewielką parafię w Ostrołęce (pow. grójecki); po trzech latach przeniesiono S-ego na probostwo w Jakubowie (pow. miński, urzędowo nowomiński), gdzie pozostał na dłużej. Z jego inicjatywy wybudowano tam nowy murowany kościół p. wezw. św. Anny, konsekrowany 30 VII 1905. W r. 1907 powierzono mu dziekanię wraz z dużym probostwem w Mińsku Maz. Doprowadził tam do odnowienia plebanii oraz gruntownej przebudowy kościoła. Był członkiem zarządu, prezesem lub wiceprezesem prawie wszystkich istniejących w mieście organizacji społecznych (m.in. Polskiej Macierzy Szkolnej). Inicjował zakładanie na terenie parafii bibliotek, kółek rolniczych i kas oszczędnościowo-pożyczkowych; publikował w czasopismach katolickich, osobno wydał broszurę O wychowaniu dzieci (W. 1902). W r. 1910 został dziekanem i kanonikiem honorowym Kapituły Metropolitalnej Warszawskiej, a w r. 1914 uzyskał przywilej używania rokiety i mantoletu.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej, w związku z możliwością zajęcia przez wojska niemieckie ziem zachodnich Król. Pol. S. otrzymał warunkowe pełnomocnictwa do zarządzania dekanatami zawiślańskimi. W okresie okupacji niemieckiej angażował się w działalność samopomocową. Był m.in. członkiem założycielem Tow. Oszczędności i Pomocy dla Rzymskokatolickiego Duchowieństwa Archidiec. Warszawskiej i wszedł w skład jego zarządu, wybranego 13 IV 1915. Choć S. podkreślał, że nie należy do żadnej partii politycznej, bez wątpienia bliskie mu było Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W styczniu 1919 uzyskał mandat do Sejmu Ustawodawczego z listy Narodowego Komitetu Wyborczego Stronnictw Demokratycznych (nr 3) w okręgu nr 17 (pow. mińskomazowiecki, radzymiński i część warszawskiego). Początkowo zasiadał w klubie Związku Sejmowego Ludowo-Narodowego (ZSLN); w sierpniu 1919 przeszedł do Klubu Narodowego Zjednoczenia Ludowego, powstałego w wyniku połączenia grupy posłów ZSLN i Koła Poselskiego Polskiego Zjednoczenia Ludowego. Przez dwa lata przewodniczył sejmowej Komisji Aprowizacyjnej, a ponadto pracował w Komisji Administracyjnej. Obowiązki poselskie traktował sumiennie, jak można sądzić z głosowań imiennych, w których brał udział prawie zawsze. Niejednokrotnie zabierał głos na plenarnych posiedzeniach, głównie jako sprawozdawca Komisji Administracyjnej. Był dobrym mówcą, stronił od retorycznych popisów, ale zdobywał się na cięte riposty, nawet w stosunku do tak wytrawnych parlamentarzystów jak Ignacy Daszyński, czy Wincenty Witos. Swe wystąpienia przygotowywał bardzo starannie. Jedno z najobszerniejszych wygłosił w imieniu ZSLN podczas debaty nad reformą rolną (25 VI 1919). Uznając jej konieczność, domagał się, aby przejęcie majątków kościelnych na cele reformy następowało dopiero po porozumieniu ze Stolicą Apostolską. Jego wniosek wpłynął na ostateczny tekst uchwały z 15 VII t.r. Jako sprawozdawca uzasadniał (4 III 1920) swój wniosek przeforsowany w Komisji Administracyjnej o likwidację prawa patronatu przy mianowaniu proboszczów, wbrew lewicy domagającej się przeniesienia go z właścicieli ziemskich na przedstawicieli parafii, gdyż uważał, że ludność wiejska nie dorosła do tego zadania. Przemawiał ponadto m.in. za ratyfikacją polsko-francuskiej konwencji emigracyjnej (30 X 1919), w sprawie budowy i utrzymania dróg przez sejmiki powiatowe (15 VII 1920) i w dyskusji nad zmianą ustawy z 1 VIII 1919 o rozwiązywaniu zatargów zbiorowych między pracodawcami a pracownikami rolnymi. Domagał się wówczas, aby wykluczyć z komisji rozjemczych osoby skompromitowane współpracą z bolszewikami w r. 1920. Głosował zawsze razem z prawicą, m.in. przeciwko przeforsowanej przez centrum i lewicę uchwale o maksimum posiadania ziemi dla osób fizycznych (15 XI 1919), za odrzuceniem poprawek lewicy w debacie konstytucyjnej, przeciw rządowemu wnioskowi w sprawie wyborów na Wileńszczyźnie (16 XI 1921) i za wotum nieufności dla Józefa Piłsudskiego (26 VII 1922).

S. nie zaniedbywał w tym okresie pracy kościelnej. Działał w nowo powołanym Związku Misyjnym Kleru Archidiec. Warszawskiej, a w r. 1921 został członkiem metropolitalnej Komisji Wigilanckiej. W r. 1922 otrzymał krzyż papieskiego odznaczenia «Pro Ecclesia et Pontifice». Po zakończeniu kadencji Sejmu w r. 1922 S. nie przejawiał już większej aktywności, gdyż ponownie pogorszył się stan jego zdrowia. W t.r. zrezygnował z funkcji proboszcza mińskiego i zamieszkał u przyjaciela w Stanisławowie pod Mińskiem Maz., a następnie został kapelanem kaplicy w zakładzie wychowawczym dla ubogich dziewcząt w pobliskim Ignacowie. Do bardziej czynnego życia powrócił w r. 1925, obejmując dziekanię i prestiżową parafię św. Ducha w Łowiczu; dwa lata później uzyskał nominację na kanonika kapituły łowickiej. W styczniu 1930, ze względu na postępującą sklerozę, został na własną prośbę zwolniony z piastowanych stanowisk i osiadł w Domu Księży Emerytów w Warszawie, do którego budowy finansowo sam się przyczynił. Tam zmarł 19 II 1935. Nabożeństwo żałobne w jego intencji celebrował kard. Aleksander Kakowski. S. został pochowany na cmentarzu Powązkowskim; podczas pogrzebu, zgodnie z jego ostatnią wolą, nie wygłaszano żadnych przemówień.

 

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, W. 1994; Rzepecki, Sejm 1919, s. 141 (fot.), 142, 272, 286; Katalog kościołów i duchowieństwa archidiecezji warszawskiej na rok 1935, W. 1935; Wieteska, Katalog prałatów kapituły łowickiej; Elenchus cleri saecularis et regularis archidioecesis Varsoviensis pro anno domini 1885–1934, W.; Lista posłów do Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej dn. 12 kwietnia 1919 r., s. 21; – A. F., Ś. p. ks. Kazimierz Sobolewski, „Wiad. Archidiec. Warsz.” R. 25: 1935 nr 3 s. 136–7; Piela M., Udział duchowieństwa w polskim życiu politycznym w latach 1914–1924, L. 1994 s. 171, 181, 186, 190, 197, 213, 217, 219, 221–2; Rek T., Fakty oskarżają. Kartki z dziejów burżuazyjno-obszarniczego sejmu 1919–1922, W. [1954]; – Spraw. stenogr. Sejmu Ustawodawczego.

Czesław Brzoza

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Olga Helena Boznańska

1865-04-15 - 1940-10-26
malarka
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Zygmunt Pusłowski

1848-12-17 - 1915-05-22
mecenas sztuki
 

Tadeusz Kryspin Jackowski

1859-10-25 - 1924-05-26
ziemianin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.