Konstancja (zm. 1331), księżniczka kujawska, opatka trzebnicka. Córka Ziemomysła, księcia kujawskiego, i Salomei, córki księcia wschodnio-pomorskiego Sambora II. K. ur. nie wcześniej niż w r. 1277, skoro rok przedtem przyszła na świat jej starsza siostra Fenenna, a nie później niż w r. 1288, gdyż w grudniu 1287 r. zmarł ojciec Ziemomysł. Imię wzięła być może po babce, córce Henryka Pobożnego, a do cystersek trzebnickich powiodła ją zapewne tradycja św. Jadwigi śląskiej w rodzie Piastów. Nie wiadomo, kiedy do tego klasztoru wstąpiła; została jego opatką najprawdopodobniej wkrótce po 1 III 1300 r., choć po raz pierwszy ta jej godność poświadczona jest pod r. 1309. Stanowisko opatki zawdzięczała głównie swemu pochodzeniu, skoro przeważnie opatkami zostawały w Trzebnicy Piastówny, ale nie brakło jej zapewne również zalet osobistych. Wg późnej, bo XVIII-wiecznej tradycji, K. miała otaczać zakonne siostry «macierzyńską troską i miłością». Dokument z r. 1339 poświadcza natomiast, że K. zmniejszyła o połowę świadczenia swoim poddanym ze wsi Złotów, gdy okazało się, że siedzą na piaszczystej, mało wydajnej ziemi, a więc zapewne odznaczała się dobrocią i rozsądkiem. Brak śladów jakiejś żywszej działalności K-i na polu gospodarki klasztornej, ale za jej opactwa miał klasztor uzyskać w r. 1313 bullę papieską, gwarantującą mu dziesięciny w jego posiadłościach. Nie wiemy, czy K. angażowała się w sprawy polityczne, choć mogła np. wpłynąć na złagodzenie konfliktu zbrojnego z l. 1321–3 między książętami linii głogowskiej a koalicją pozostałych książąt śląskich popartych czynnie przez Łokietka, stryja K-i. Wszak głównym teatrem działań wojennych i przedmiotem konfliktu było księstwo oleśnickie, w którym leżała Trzebnica, a sam Łokietek w r. 1322 bawił w trzebnickim klasztorze i przyrzekł odszkodowanie poniesionych przez klasztor w tej wojnie strat materialnych. W dziejach klasztoru K. upamiętniła się ufundowaniem złoconego kielicha z napisem: «Constantia, ducissa Cuiaviensis, abbatissa Treb., fieri me fecit 1330». K. zmarła 8 VIII 1331 r. i została pochowana w kościele klasztornym w Trzebnicy.
Balzer, Genealogia, s. 360; Dworzaczek, Genealogia, tabl. 3; Grotefend, Stammtafeln, tabl. 17 s. 26; – Appelt H., Die Urkundenfälschungen des Klosters Trebnitz, Wr. 1940 s. 26, 100–3; Bach A., Geschichte und Beschreibung des fürstlichen jungfräulichen Klosterstiftes Cistercienser Ordens in Trebnitz, Nysa 1859 s. 56–7, 298; Dąbrowski J., Dzieje polityczne Śląska w latach 1290–1402, w: Historia Śląska, PAU, I 356–63; Grotefend H., Zur Genealogie und Geschichte der Breslauer Piasten, „Abhandlungen d. Schlesischen Gesellschaft f. vaterländische Kultur” (Wr.) 1872/3 s. 87–9; Hołubowicz W., Maleczyński K., Historia Śląska, Wr. 1960 I cz. 1 s. 547–9; Krabbo H., Die Urkunde der Markgrafen Otto IV. und Johann IV. von Brandenburg für das Kloster Trebnitz v. J. 1301, „Zeitschr. d. Vereins f. Gesch. u. Alterthum Schlesiens” Bd 57: 1923 s. 118–32; Nerlich E., Wirtschaftsgeschichte der geistlichen Herrschaft Trebnitz im Mittelalter, Brzeg 1927 (?); – Cod. Sil., V 240 przyp. 1; Długosz, Historia, II 408–9; Mon. Pol. Hist., IV 650–1; Schles. Reg., IV nr 3086, 3113, 3371, V nr 4251, 4262; Urkundensammlung zur Geschichte des Fürstenthums Oels bis zum Aussterben der Piastischen Herzogslinie, Hrsg. v. W. Haeusler, Breslau 1883 nr 114, 116, 120, 125.
Jerzy Wyrozumski