Serny Łukasz h. Jelita z odmianą (zm. po 1594), rotmistrz piechoty wybranieckiej, zarządca dóbr szarogrodzkich Jana Zamoyskiego. Był synem Bartłomieja (zob.) i Anny ze Stetmanów.
W r. 1568 S. opuścił Sandomierz i podjął studia na Uniw. Krak. Ok. r. 1574 wyprawił się do Francji, gdzie walcząc w wojsku Henryka III przeciwko hugenotom zdobył doświadczenie żołnierskie; pod Livron-sur-Drôme w Delfinacie został ranny w nogę. Wróciwszy do Polski, związał się z Janem Zamoyskim. W r. 1578 był pisarzem kancelarii królewskiej. Podczas wojny inflanckiej z Moskwą został rotmistrzem piechoty wybranieckiej z woj. krakowskiego, brał udział w drugiej i trzeciej kampanii (1580–1). W r. 1580 uczestniczył w zdobyciu Wieliża, w oblężeniu Wielkich Łuk i Zawołocza. Wyróżnił się wtedy męstwem i poświęceniem, o czym mówili w sejmie 22 II 1581 Świętosław Orzelski (powoływał się na opinie rotmistrzów i dworzan) oraz Zamoyski. Tegoż dnia Stefan Batory nobilitował S-ego, a także jego ojca i rodzeństwo; na wniosek kanclerza otrzymali oni herb Jelita z odmianą (w klejnocie znalazło się godło z herbu Radwan, który rodzina podobno dawniej posiadała). W kampanii 1581 r., w sierpniu, rota S-ego liczyła 106 wybrańców i 80 żołnierzy zaciężnych. Podczas oblężenia Pskowa S. brał udział 8 IX w brawurowym szturmie i przejściowym zdobyciu dwóch baszt twierdzy; on i Wawrzyniec Wybranowski pierwsi zatknęli na szczycie murów polskie proporce. Dn. 23 IX S. dostał lekki postrzał w głowę. Po wojnie jako rotmistrz wybrańców z woj. krakowskiego wystąpił jeszcze w r. 1583.
Był S. jednym z kilku rotmistrzów, którzy na polecenie Zamoyskiego dowodzili w nocy 12/13 V 1584 ujęciem Samuela Zborowskiego w Piekarach koło Proszowic; następnie wraz z Marcinem Mroczkiem strzegł S. więźnia w zamku wawelskim i był obecny przy jego egzekucji (26 V). Jesienią 1584 objął w imieniu Zamoyskiego w posiadanie włość karczmarzowską na Podolu (po kilkuletnich staraniach kanclerza o umocnienie praw własności) i został jej pierwszym zarządcą (namiestnikiem, starostą). Zaczął lub rozwinął zakładanie miasta Szarogrodu, rozpoczął budowę tamtejszego zamku i kolonizację wiejską w tych dobrach, zwanych odtąd szarogrodzkimi; funkcję zarządcy pełnił prawdopodobnie do r. 1591. Zdaniem Feliksa Kiryka w l. 1586–8 miał również jakąś intratną funkcję u boku podskarbiego kor., być może nadintendenta cła z komór królewskich. W r. 1586 starał się o nadanie wójtostwa (sołectwa) we wsi królewskiej Sokolniki pod Sandomierzem. W r. 1585, jako najstarszy przedstawiciel rodziny, zajmował się w Sandomierzu sprawami spadku po ojcu. W takiej roli występował również w l. 1590–1 i 1594. Zmarł wkrótce po r. 1594.
Był S. żonaty z Zofią Strzyżowską h. Prawdzic z odmianą. Obydwoje ufundowali dla nie znanego nam dzisiaj kościoła ornat, który znajduje się w Szwecji (zapewne od r. 1702). W r. 1618 dominikanin Gabriel Zawieszko Leopolita wydał zbiór kazań „Historia o Jonaszu” z dedykacją: «Zofii ze Strzyżowa Sernej, wdowie po Łukaszu Sernym, urodzonej z Laszczów». O potomstwie brak danych.
Estreicher, XIX 181; Enc. Wojsk.; Niesiecki; Paprocki; – Wdowiszewski Z., Regesty nobilitacji w Polsce (1404–1794), w: Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., IX 34; – Dzieje Sandomierza, Pod red. F. Kiryka, W. 1993 II cz. 1 s. 192–3, 227; Gerlach J., Chłopi w obronie Rzeczypospolitej, Lw. 1939; Grzybowski S., Jan Zamoyski, W. 1994; Kotarski H., Wojsko polsko-litewskie podczas wojny inflanckiej, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., XVII cz. 2 s. 147, 150, XVIII cz. 1 s. 65, 83, cz. 2 s. 64; Łakociński Z., Polonica Svecana artistica, „Roczn. Hist. Sztuki” T. 3: 1962 s. 236, 253–4; Rutkowski H., Z dziejów Sandomierza w okresie Odrodzenia, w: Studia sandomierskie, W. 1967 s. 297–8, 308, 314, 328, 332; Tarnawski A., Działalność gospodarcza Jana Zamoyskiego, Lw. 1935 s. 123–4, 159, 334–7; Wittyg W., Nieznana szlachta polska i jej herby, Kr. 1908 s. 286; – Acta Hist., XI 212, 223, 323–6; Album stud. Univ. Crac., III 71; Arch. Zamoyskiego, I–IV; Heidenstein R., Pamiętniki wojny moskiewskiej, Tłum. J. Czubek, Lw. 1894 s. 129, 195–6; Księgi podskarbińskie, cz. 2 s. 16, 109; Pamiętniki do życia i sprawy S. i K. Zborowskich, Zebrał Ż. Pauli, Lw. 1846 s. 57–8, 80, 83; Piotrowski J., Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków, Wyd. A. Czuczyński, Kr. 1894.
Henryk Rutkowski