Rolbiecki Maciej (1786–1831), podpułkownik WP. Ur. w pow. michałowskim na Pomorzu, w niezamożnej rodzinie szlacheckiej h. Sas odm., był synem Karola i Marianny z Kucharskich.

Początkowo R. uczył się w domu; dn. 3 VI 1794 wcielony został do utworzonej w r. 1776 pruskiej szkoły kadetów w Chełmnie, z której przeszedł (18 V 1798) do Wyższego Zakładu Kadetów w Berlinie. Po ukończeniu Zakładu otrzymał w r. 1801 przydział w stopniu chorążego do 33 regimentu piechoty stacjonującego w Kłodzku; doszedł do stopnia podporucznika. W szeregach tego pułku, w składzie dywizji gen. lejtn. F. W. Schmettau’a, R. wziął udział w pierwszej fazie wojny francusko-pruskiej 1806 r. i 14 X uczestniczył w bitwie pod Auerstadt.

W związku z organizacją wojska polskiego R. przeszedł do służby w szeregach narodowych i 3 IV 1807 przydzielony został w Schönfeld (dziś Łostowice) w stopniu kapitana do sztabu chwilowo nieobecnego gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, pod bezpośrednie rozkazy szefa sztabu płk. Maurycego Haukego. Dn. 2 V 1807 R. z rozkazu gen. Ignacego Giełguda, dowodzącego pod Gdańskiem dywizją polską, przeznaczony został do 2 p.p. (późniejszego 10 p.p.) z pozostawieniem przy pełnionych obowiązkach w sztabie, znajdującym się wówczas w Wonnebergu (dziś Ujeścisko). Uczestniczył w prowadzonym (do 24 V 1807) oblężeniu Gdańska, dn. 31 V objął tymczasowo obowiązki płatnika dywizji. Brał udział w bitwie pod Frydlandem 14 VI 1807. Po skończonej wojnie pułk R-ego stał we Wschowie. Z końcem 1808 r. w ramach organizacji tzw. armii Renu dowództwa marszałka L. Davouta, R. przybył do Gdańska ze swym pułkiem, przeznaczonym na garnizon twierdzy. Objął komendę nad 1 kompanią grenadierów 1 batalionu dowodzonego przez szefa Franciszka Czyżewskiego. Na czele swej kompanii R. odbył kampanię rosyjską w 1812 r. w składzie X korpusu Wielkiej Armii marszałka E. Macdonalda, działającego nad Bałtykiem i dolną Dźwiną. R. brał udział w starciach pod Tylżą (28 XII 1812) i Labiau (3 I 1813). Ze swym pułkiem dotarł z powrotem do Gdańska, wszedł w skład garnizonu dowodzonego przez gen. J. Rappa i został przez niego mianowany szefem batalionu. Uczestniczył i wyróżnił się w obronie obleganego Gdańska, ranny 29 VIII w czasie walk pułku pod Pieckami, prowadzonych wzdłuż linii obronnej Wrzeszcz-Orunia-Góra Cygańska (dziś Suchanino). Po kapitulacji Gdańska 29 XII 1813 R. dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał do kwietnia 1814.

W powstającej armii Król. Pol. R. umieszczony został 4 II 1815 w stopniu majora z przeznaczeniem do 1 p. strzelców pieszych formowanego w Warszawie. W czasie stacjonowania pułku pod komendą ppłk. Piotra Szembeka w Pułtusku i okolicznych wioskach, R. objął 25 II 1818 w miejsce mjr. Macieja Rybińskiego dowództwo 2 batalionu. Dn. 18 X 1820, w Płocku, awansował na podpułkownika. Przebywał z pułkiem na «leżach zimowych» 1822/3 r. w Warszawie, gdzie objął komendę nad 1 batalionem zamieniając się stanowiskiem z ppłk. M. Rybińskim. Z batalionem tym R. stacjonował w l. 1823–30 kolejno w Płocku, Rawie i w końcu – od r. 1827 z przerwami na obozy letnie – w Sochaczewie i Iłowie. Po awansowaniu 13 I 1830 ppłk. M. Rybińskiego, zastępującego dowódcę pułku, na stopień pułkownika i mianowaniu go dowódcą 1 p.p. liniowej, R. zaczął pełnić, również w zastępstwie gen. Szembeka, obowiązki dowódcy 1 p. strzelców pieszych. W r. 1830, w czasie pobytu w Król. Pol. Mikołaja I, pułk pod komendą R-ego wystąpił kilkakrotnie przed carem w ramach popisów, przeglądów i parad, zyskując uznanie i pochwały. Dn. 24 V 1830 R. odznaczony został Znakiem Honorowym za 20 lat wzorowej służby oficerskiej.

Po wybuchu powstania R. ruszył w dn. 2 XII 1830 ze swym pułkiem, prowadzonym przez gen. P. Szembeka, w kierunku Warszawy. W Błoniu wspólnie z przybyłym tu płk. Ludwikiem Kickim R. nakłonił ostatecznie gen. Szembeka do marszu do stolicy w celu połączenia się z powstaniem. Po mianowaniu 6 XII 1830 gen. Szembeka gubernatorem Warszawy i organizatorem trzecich batalionów w piechocie, R. 7 XII przejął od niego ostatecznie dowództwo 1 p. strzelców pieszych. Przez grudzień 1830 i styczeń 1831 R. stał ze swym pułkiem w Warszawie, z tym że bataliony 2 i 4 formowane były w Sochaczewie. Pułk R-ego przekazał jako pierwszy na rzecz powstania 100 tys. złp. z funduszu oszczędności pułkowych, powstałego z gratyfikacji przyznawanych przez cara i w. ks. Konstantego. Przy reorganizacji piechoty w końcu stycznia 1831 R. przewidziany był na dowódcę brygady w powstałej 4 dyw. piechoty gen. Szembeka, jednakże zrezygnował z tego stanowiska na rzecz płk. Juliana Bielińskiego. Odwołany niebawem ze stanowiska dowódcy 1 p. strzelców pieszych, przekazał pułk płk. Antoniemu Noffokowi (Nofokowi), a sam 1 II 1831 skierowany został tymczasowo do Sztabu Głównego. Nie otrzymał żadnego przydziału służbowego. Zapewnie zrozpaczony i załamany brakiem awansów oraz odsunięciem od służby czynnej w wojsku, 6 III 1831 R. odebrał sobie życie wystrzałem z pistoletu.

R. był żonaty z Julią, córką Kajetana Morykoniego (zob.), miał synów: Teodora Kajetana, autora rozpraw na temat kwestii agrarnej i stosunków pańszczyźnianych, oraz Aleksandra Przemysława, podleśnego biurowego w Gostyninie (w r. 1853), starszego adiunkta w sekcji leśnej wydziału dóbr i lasów rządowych w Zarządzie Finansowym Król. Pol. w Warszawie (w r. 1869).

Enc. Wojsk., VII; Pol. Enc. Szlach., X; Uruski, XV; Lista imienna Generałów, Oficerów wyższych i niższych oraz urzędników wojskowych, tak w służbie będących, jak i dymisjonowanych, Znakiem Honorowym zaszczyconych, W. 1830; Martinien A., Tableaux par corps et par batailles des officiers tués et blessés pendant les guerres de l’Empire (1805–1815), Paris 1889 s. 748; Rangliste des Königl. Preussischen Armee…, Berlin 1804 s. 66, 1805 s. 73, 1806 s. 73; Spis szlachty Król. Pol., W. 1851; Stammliste des Königlichen Kadettenhauses Culm – Cöslin (1. Juni 1776 – 1 November 1907), Berlin 1907 s. 121; – Gembarzewski B., Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831, W. 1925 s. 75; tenże, Wojsko Pol., 1807–14; tenże, Wojsko Pol., 1815–30; Staszewski J., Z dziejów garnizonu polskiego w Gdańsku w latach 1808–1812, „Roczn. Gdań.” T. 7/8: 1935 s. 247; Tokarz W., Armia Królestwa Polskiego (1815–1830), Piotrków 1917 s. 347–8; Winmmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, W. 1978; – D’Artois P. H., Relation de la défense de Danzig en 1813, Paris 1820 s. 225 n; [Głębocki Doliwa J.], Wspomnienia z roku 1830–1831, Kr. 1882 s. 38, 71; [Lewiński J.], Jenerała… pamiętnik z 1831 roku, P. 1895; [Ostrowski A. J.], Żywot Tomasza Ostrowskiego, Paryż 1840 II 408; [Patelski J.], Wspomnienia wojskowe z lat 1823–1831, Wil. 1914; Rembowski A., Spadek piśmienniczy po generale Maurycym hr. Hauke, W. 1905 s. 13, 57, 85; Roczniki Wojskowe Król. Pol. [W.] 1817–30; Rozkazy dzienne Naczelnego Wodza [W.] 1815–31; Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 r., W. 1931 I; – „Gaz. Pol.” 1831 nr 75; – B. Pol. w Paryżu: rkp. 387 s. 288; – Życiorys R-ego autorstwa Stelli M. Szacherskiej z W. w Mater. Red. PSB; – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza z Kr.

Zbigniew Zacharewicz