INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Marian Andrzej Porębski      Marian Porębski, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Porębski Marian Andrzej (1886–1947), inżynier elektryk i mechanik, pracownik kolejowy, profesor Politechniki Krakowskiej i Śląskiej oraz Akademii Górniczej w Krakowie. Ur. 23 I w Krakowie, był synem Augusta (zob.) i Adeli z Gessnerów. Po ukończeniu Gimnazjum im. króla Jana Sobieskiego w Krakowie (1905) studiował przez dwa lata na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, a następnie równocześnie na wydziałach elektrotechniki i mechaniki politechniki w Monachium, gdzie w r. 1912 otrzymał podwójny tytuł inżyniera dyplomowanego elektryka i mechanika. W tym też roku uczestniczył w VI Zjeździe Techników Polskich w Krakowie. Pracę zawodową P. rozpoczął w firmach elektrotechnicznych «Agrodynamo» i «Brown-Boveri» Co. (BBC) we Lwowie. Przez następne dwa lata był starszym asystentem w katedrze elektrotechniki konstrukcyjnej Politechniki Lwowskiej, po czym pięć lat pracował w biurze obliczeń maszyn elektrycznych fabryki «Siemens-Schuckert» w Wiedniu i w filii tej firmy w Krakowie jako inżynier montażowy i projektowy. Później był kierownikiem oddziału projektów w przedstawicielstwie firmy BBC w Krakowie. W poł. maja 1922 P. przeniósł się do pracy w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych (DOKP) w Krakowie, gdzie był początkowo starszym referendarzem, a od grudnia 1930 kierownikiem nowo powstałego działu prądów silnych w Wydziale Mechanicznym. Tutaj, prócz zajęć związanych z eksploatacją kolejowych urządzeń elektrotechnicznych w obrębie krakowskiej DOKP, wykonał wiele projektów elektrycznych dla potrzeb Polskich Kolei Państwowych (PKP), m. in. instalacji elektrowni parowej i sieci wysokiego i niskiego napięcia oraz stacji pomp w warsztatach głównych PKP w Tarnowie, rekonstrukcji sieci zasilających w starej elektrowni i projekt nowej elektrowni z zespołami Diesla w warsztatach głównych PKP w Nowym Sączu. W obu tych elektrowniach P. prowadził też nadzór nad uruchomieniem maszyn i badał ich pracę w ruchu; elektrownia PKP w Nowym Sączu zasilała częściowo miasto. P. był autorem pierwszej w Polsce próbnej instalacji projektorów elektrycznych na parowozie (1926). Zajmował się pomiarami i badaniami urządzeń oświetlenia elektrycznego wagonów, sprawdzaniem prawidłowości projektów skrzyżowań sieci elektrycznych z torami kolejowymi oraz ustalaniem warunków technicznych i uzgadnianiem dokumentacji techniczno-prawnej w tym zakresie. W wielu sprawach był powoływany na eksperta i doradcę. Brał udział w komisji Min. Komunikacji zajmującej się zagadnieniem właściwego wykorzystania silników elektrycznych, rzeczywistego zapotrzebowania mocy przez obrabiarki i doborem napędów w warsztatach głównych PKP (obecnie Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego) w Tarnowie, Nowym Sączu i Bydgoszczy. W l. 1936–7 P. prowadził nadzór nad montażem części elektrycznej kolei linowej Kuźnice–Kasprowy Wierch w Zakopanem, a po jej uruchomieniu zgłosił wprowadzony w życie pomysł zlikwidowania podskoków lin nośnych w najdłuższym przęśle tej kolei. Współpracował z Zakładem Elektrotechniki Akademii Górniczej w Krakowie przy wykonaniu szczegółowych pomiarów oscylograficznych przebiegów napięć i prądów w układach rezonansowych, prądu tętniącego i ich współdziałania z zaworami elektrycznymi. W listopadzie 1937 P. został przeniesiony do Warszawy na stanowisko zastępcy naczelnika Biura Elektryfikacji Węzła Kolejowego Warszawskiego, gdzie od kwietnia 1938 do wybuchu wojny we wrześniu 1939 był komisarzem odbioru technicznego urządzeń elektrotrakcyjnych dostarczanych z Anglii.

P. należał do Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), w którym był członkiem (1927) i przewodniczącym (1934–5) komisji rewizyjnej, prezesem (1932–3) i wiceprezesem (1933–4). Ogłosił obszerny artykuł o stanie elektryfikacji w Niemczech i Polsce („Przegl. Elektrotechn.” 1925 nr 18). Wygłosił wiele odczytów zorganizowanych m. in. wspólnie z Krakowskim Tow. Technicznym i Krakowskim Kołem Związku Polskich Inżynierów Kolejowych (ZPIK). Był członkiem Komisji Energetyczno-Elektryfikacyjnej powołanej w r. 1935 przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Krakowie w celu opracowania szerokiego programu elektryfikacji ziemi krakowskiej i projektu elektryfikacji kolei Kraków–Zakopane. Współdziałał także z Tow. Górskich Kolei Elektrycznych. Brał udział w obradach i dyskusjach na wspólnym zjeździe reprezentantów SEP i Elektrotechnického Svazu Československého (ESČ) w Warszawie (1933) oraz w I Polskim Kongresie Inżynierów we Lwowie (1937). Ponadto P. był członkiem plenum Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej SEP, Komisji Linii Napowietrznych SEP i delegatem ZPIK do Naczelnej Organizacji Inżynierów RP.

Podczas okupacji niemieckiej (1939–45) P. mieszkał w Krakowie i prowadził wykłady elektrotechniki, maszynoznawstwa i organizacji przedsiębiorstw w Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki oraz w Państwowej Szkole dla Chemotechników, utworzonych w miejsce dawnej Państwowej Szkoły Przemysłowej. W r. 1941 P. był aresztowany przez gestapo i więziony na Montelupich. Po wyzwoleniu kraju był w r. 1945 organizatorem katedry elektrotechniki ogólnej na Politechnice Krakowskiej i pierwszym jej kierownikiem (do r. 1947) jako zastępca profesora. Jednocześnie był profesorem kontraktowym i kierownikiem katedry kolei elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach (wykłady z prostowników, kolei elektrycznych, trakcji elektrycznej w górnictwie i materiałoznawstwa elektrotechnicznego) oraz zastępcą profesora i kierownikiem katedry elektrotechniki ogólnej na wydziałach politechnicznych (architektura, inżynieria i komunikacja) Akademii Górniczej w Krakowie. Zmarł 12 V 1947 w Krakowie; został pochowany na cmentarzu Rakowickim w grobowcu rodzinnym (kwatera O – Zachód). Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta.

W małżeństwie (od r. 1913) z pianistką nauczycielką Kazimierą z Filipkiewiczów, siostrą Stefana Filipkiewicza, malarza (zob.), P. miał synów: Kazimierza (ur. 1914), ekonomistę, i Stanisława (ur. 1922), inżyniera elektryka, nauczyciela szkół średnich, oraz córki: Bronisławę Cybulską (ur. 1916), inżyniera rolnika, Wandę Szotową (ur. 1917), geografa, adiunkta Stacji Karpackiej Instytutu Geologicznego w Krakowie, i Jadwigę Dropiowską (ur. 1928), magistra farmacji, wykładowcę w Szkole Laborantek Medycznych w Krakowie.

 

Lista członków Związku Polskich Inżynierów Kolejowych, W. 1935, 1939; Lista uczestników V Walnego Zgromadzenia Stowarzyszenia Elektryków Polskich, W. 1933; Spis inżynierów elektryków polskich, W. 1936; – Elektryfikacja Ziemi Krakowskiej, Kr. 1937 s. 2, 179; Gospodarka elektryczna w Polsce, W. 1923 s. 352, 1926 s. 170, 530, 1930 s. 1112; Historia elektryki polskiej, W. 1971–6 I, V; Informator o władzach i organizacjach Stowarzyszenia Elektryków Polskich, W. 1935 s. 31, 41, 1936/7 s. 8, 27, 1937/8 s. 12, 71, 1939 s. 25, 86; Księga pamiątkowa pierwszego wspólnego zjazdu Stowarzyszenia Elektryków Polskich i Elektrotechników Svazu Československého w Warszawie, W. 1933 s. 15, 365, 370, 372; Pamiętnik VI Zjazdu Techników Polskich, Kr. 1912; Pierwszy Polski Kongres Inżynierów we Lwowie, W. 1928 I; Politechnika Krakowska 1946–1976, Kr. 1976 s. 283, 313; Politechnika Śląska 1945–1955, Gliwice 1957 s. 41; 60 lat Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Kr. 1979 s. 11, 45; Wroński T., Kronika okupowanego Krakowa, Kr. 1974 (tabl. 98) s. 331; Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919–1967, Kr. 1967 s. 528; – Materiały do dziejów oświaty w okresie okupacji hitlerowskiej (1939–1945) na terenie dystryktu krakowskiego, Cz. 3, „Roczn. Kom. Nauk. Pedagog.” R. 4: 1964 s. 87, 94; Wydziały Architektury, Inżynierii i Komunikacji Akademii Górniczej w Krakowie. Program, Kr. 1948 s. 168; – „Biul. Naczelnej Organizacji Inżynierów” 1936 nr 5 s. 3, 1937 nr 8–9 s. 2; „Inżynier Kolejowy” 1931 nr 4 s. 138; „Monitor Pol.” 1937 nr 260 poz. 410; „Nauka Pol.” 1939 s. 116; „Przegl. Elektrotechn.” 1925 s. 306, 363, 1927 s. 247, 1932 s. 280, 1933 s. 18, 182, 1934 s. 604, 605, 1935 s. 182, 294, 578, 1936 s. 833, 1937 s. 621, 705, 1939 s. 639, 1946 nr 3 s. III, 1976 s. 82 (życiorys, fot.); „Roczn. Kolejowy” 1931/2 s. 107, 497, 758; – Materiały i informacje syna Stanisława Porębskiego.

Jerzy Kubiatowski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

August Porębski

1853-03-10 - 1930-10-01 kupiec
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stanisław Jakub Skarżyński

1899-05-01 - 1942-06-26
lotnik
 

Barbara Ludwiżanka

1908-01-24 - 1990-10-26
aktorka teatralna
 

Ryszard Matuszewski

1914-08-18 - 2010-04-29
literat
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.