INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Marian Wincenty Sydow     

Marian Wincenty Sydow  

 
 
1890-07-02 - 1948-09-20
Biogram został opublikowany w XLVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2009-2010.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sydow Marian Wincenty, krypt. M.S., pseud. Civis Thorunensis (1890–1948), dziennikarz, publicysta, bibliofil, działacz regionalny.

Ur. 2 VII w Szamotułach, był synem Józefa, adwokata, i Bronisławy Kospoth-Pawłowskiej (zm. 1940), młodszym bratem Bronisława Edwarda (zob.).

S. uczył się w gimnazjach klasycznych w Gdańsku i Starogardzie. Już w r. 1904 opublikował w „Gazecie Gdańskiej” artykuł. W r. 1908 zdał w Starogardzie maturę i wyjechał do Lipska; uczył się tam bibliotekarstwa i drukarstwa oraz prawdopodobnie publikował w „Dzienniku Berlińskim”. Ok. r. 1911 wyjechał z bratem do USA, a następnie do Chile i osiadł w Santiago. Był tam współzałożycielem, sekretarzem i bibliotekarzem Polskiego Koła Kulturalnego im. Ignacego Domeyki oraz korespondentem czasopism polonijnych w obu Amerykach. W l. 1915–20 uczył w Santiago w Liceum Werbistów, a w l. 1918–19 jako wolny słuchacz studiował na uniwersytecie iberystykę.

W r. 1920 wrócił S. do kraju i 1 V t.r. podjął pracę jako nauczyciel geografii w progimnazjum w Mogilnie. W lipcu w czasie ofensywy Armii Czerwonej wstąpił jako ochotnik do WP i w stopniu szeregowca służył do listopada w piechocie. Potem wrócił do pracy w Mogilnie, ale w kwietniu 1921 osiadł w Toruniu i zatrudnił się w redakcji tamtejszego dziennika „Słowo Pomorskie”, w którym objął dział historyczno-kulturalny. Był współzałożycielem powołanego t.r. toruńskiego oddz. Polskiego Tow. Krajoznawczego i został jego prezesem. Wszedł wtedy także do toruńskiej Konfraterni Artystów. Współredagował dodatki „Słowa Pomorskiego”: ukazujący się od r. 1925 dwutygodnik naukowo-literacki „Mestwin” oraz w l. 1925–6 wychodzące nieregularnie „Echo Wybrzeża” i „Sportowiec Pomorski”. W r. 1926 współpracował z redagowaną przez zespół „Słowa Pomorskiego”, ukazującą się trzy razy w tygodniu toruńską „Gazetą Narodową”. Wraz z m.in. Zygmuntem Mocarskim i Tadeuszem Pietrykowskim założył 17 II t.r. w Toruniu Tow. Bibliofilów im. Joachima Lelewela i został jego wiceprezesem.

Pod koniec r. 1926, ze względów finansowych, odszedł S. z redakcji „Słowa Pomorskiego” i przeniósł się do Brześcia nad Bugiem, gdzie (1 I – 31 VIII 1927) pracował jako referent w Kuratorium Poleskiego Okręgu Szkolnego. Jednak wkrótce wrócił do Torunia i od listopada t.r. był rzecznikiem prasowym Pomorskiej Elektrowni Krajowej «Gródek». Od lipca 1928 utrzymywał się głównie z lekcji języków obcych oraz publikowania w „Słowie Pomorskim” i „Mestwinie” artykułów o historii i kulturze Pomorza, zwłaszcza o zabytkach Torunia. Wydał Krótki przewodnik po Toruniu (Tor. 1928), książkę Toruń, jego dzieje i kultura (Tor. 1929) oraz zredagowaną przez siebie „Księgę pamiątkową dziesięciolecia Pomorza” (Tor. 1930), w której zamieścił artykuły Dr Józef Wybicki i Epizody z 10-ciu lat dziejów Pomorza. Ogłosił także, wraz z Józefem Landowskim, książkę Najciekawsze osobliwości m. Torunia z dawnych i nowszych czasów (Tor. 1933, wyd. 2, Tor. 1967). W r. 1931 odszedł z redakcji „Mestwina”, natomiast związał się z tygodnikami: poznańską „Ilustracją Polską” (1930–1) i warszawską „Ziemią” (1933–4). Dn. 1 I 1935 otrzymał stałą posadę sekretarza i bibliotekarza Inst. Bałtyckiego w Toruniu. W tamtejszej Pomorskiej Rozgłośni Polskiego Radia prowadził audycje o historii i kulturze Torunia. Nawiązał też współpracę z miejscowym czasopismem „Dzień Pomorski”. Po zakończeniu działalności w „Słowie Pomorskim” współredagował ukazujący się od r. 1936, a wydawany przez Konfraternię Artystów, dwumiesięcznik „Teka Pomorska”. W zbiorze „Pomorze w przeszłości i teraźniejszości” (W. 1937) opublikował artykuł Piękno Pomorza. Po przeniesieniu w r. 1937 siedziby Inst. Bałtyckiego do Gdyni zamieszkał tam i został członkiem redakcji wydawanego przez Instytut kwartalnika „Jantar”. W r. 1938 zakończył współpracę z czasopismami toruńskimi, kontynuował natomiast w Gdyni działalność krajoznawczą.

Po wybuchu drugiej wojny światowej i zajęciu Gdyni przez Niemców S. wraz z pracownikami Inst. Bałtyckiego został w październiku 1939 aresztowany. Zwolniony po kilku dniach, wrócił do Torunia; od 4 XII 1940 pracował tam w księgarni B. Westphala (pozostały w Gdyni jego księgozbiór, liczący 2,5 tys. woluminów dzieł z różnych dziedzin, m.in. w języku hiszpańskim, uległ w większości zniszczeniu). Po wyzwoleniu 1 II 1945 Torunia przez Armię Czerwoną został S. referentem w Wydz. Kultury Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Gdy we wrześniu t.r. powołano Uniw. Tor., prowadził tam od 30 XI lektorat języka hiszpańskiego. T.r. został ponownie prezesem Polskiego Tow. Krajoznawczego w Toruniu; wszedł też do tamtejszych: Tow. Naukowego oraz Związku Zawodowego Literatów Polskich, w którym objął funkcję skarbnika. Również t.r. nawiązał współpracę z toruńskim dziennikiem „Robotnik Pomorski”, a w r. 1946 z bydgoskim miesięcznikiem „Arkona”; kontynuował działalność publicystyczną w Polskim Radiu. W marcu t.r. przeszedł na rok na stanowisko referenta w toruńskim Star. Powiatowym. Był współzałożycielem powołanego w styczniu 1947 oddz. Polskiego Tow. Ludoznawczego w Toruniu. Podjął wtedy współpracę w poznańskim dziennikiem „Gazeta Zachodnia” i ukazującym się nieregularnie w Grudziądzu „Głosem Pomorza”. W październiku t.r. został zastępcą kierownika Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych przy Bibliotece Głównej Uniw. Tor.; podarował jej ocalałe książki hiszpańskojęzyczne ze swej kolekcji. Został wtedy członkiem Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Należał ponadto do Tow. Miłośników Torunia, Tow. Czytelni Ludowych i Tow. Popierania Przemysłu Ludowego. Zmarł 20 IX 1948 w Toruniu, został pochowany na cmentarzu św. Jerzego.

S. rodziny nie założył.

Nazwiskiem S-a nazwano jedną z ulic w Toruniu oraz tamtejszy Oddz. Miejski PTTK, a w Domu Wycieczkowym PTTK przy ul. Legionów wmurowano upamiętniającą S-a tablicę.

 

Bibliografia czasopism pomorskich, Województwo bydgoskie, Tor. 1960; Chwalewik, Zbiory pol., II 256; Długosz J., Słownik dziennikarzy regionu pomorsko-kujawskiego, Bydgoszcz 1988; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 1945–2004. Materiały do biografii, Tor. 2006 (bibliogr.); Słown. Pracowników Książki Pol., Supl.; Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gd. 1997 IV (bibliogr.); Toruński słownik biograficzny, Tor. 2002 III (fot., bibliogr.); Znaki pamięci… ludziom regionu Pomorza i Kujaw trwale związanym z dziennikarstwem na tej ziemi spoczywającym, Bydgoszcz 2006; – Acecka D., Podlaszewska K., „Mestwin”. Dodatek naukowo-literacki do „Słowa Pomorskiego” 1925–1934. „Zesz. Nauk. Uniw. Mikołaja Kopernika w Tor. Nauki Human.-Społ.” 1966 nr 18 s. 34–5, 50–1, 58; Bractwo Pomorskie w pięciolecie swego istnienia, Tor. 1926 s. 32; Ciesielska K., Towarzystwo Miłośników Torunia. 75 lat pracy dla miasta, Tor. 1998 s. 7, 10–11; Dzieje Torunia. Red. K. Tymieniecki, Tor. 1933; Dzieje Towarzystwa Naukowego w Toruniu 1875–1975, Red. M. Biskup, Tor. 1978 II 191; Historia Torunia, Tor. 2006 III cz. 2; Matysik S., M. Sydow – miłośnik Torunia, „Głos Pomorza” R. 4: 1948 nr 273; Pepliński W., Oblicze społeczno-polityczne „Słowa Pomorskiego” w latach 1920–1939, Gd. 1978 s. 20–1; tenże, Prasa pomorska w Drugiej Rzeczypospolitej 1920–1939, Gd. 1987; tenże, Problematyka kwartalnika Instytutu Bałtyckiego „Jantar” (1937–1939 i 1946–1949), „Zap. Hist.” T. 47: 1982 z. 3 s. 64; Przybyłowa J., Marian Sydow – toruński cicerone, „Roczn. Tor.” T. 6: 1971; Przybyszewski K., Ludzie Torunia Odrodzonej Rzeczypospolitej (1920–1939), Tor. 2001 (fot.); tenże, Marian Sydow (1890–1948), regionalista, bibliofil, działacz społeczny, w: Studia o bibliotekach i zbiorach polskich, Tor. 1997 VII 89–108; tenże, Marian Sydow (1890–1948), regionalista, bibliofil, działacz społeczny, w: Wybitni ludzie dawnego Torunia, Red. M. Biskup, W.–P.–Tor. 1982 s. 315–20 (bibliogr., fot.); tenże, Z pocztu członków założycieli, w: Jubileuszowe spotkanie bibliofilskie, Tor. 1997; – Mianecki A., Marian Sydow, w: Z trzeciego brzegu Wisły. Szkice z antropologii Torunia, Red. H. Czachowski i in., Tor. 2007 s. 7–9; Sprawozdanie Dyrekcji Instytutu Bałtyckiego za okres od 1 stycznia 1932 do 1 lipca 1933 roku, Tor. 1933 s. 25; Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Red. A. Gąsiorowski, W.–P. 1982 s. 234 (dot. ojca S-a); – „Nowości” 1983 nr 99; „Robotnik Pomor.” 1945 nr 114; „Słowo Pomor.” 1926 nr 260; – AP w Tor.: sygn. 4416 k. 210–17 (paraf. św. Janów w Tor., księga zgonów 1948 poz. 78); B. Uniw. w Tor.: rkp. 1490 k. 1–4 (I. Zegarska, Wspomnienie o S-ie); USC w Tor.: Księga zgonów 1948 poz. 755/48.

Kazimierz Przybyszewski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Bronisław Edward Sydow

1886-05-04 - 1952-05-29 chopinolog
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Leopold Okulicki

1898-11-13 - 1946-12-24
generał brygady WP
 

Wojciech Kilar

1932-07-17 - 2013-12-29
kompozytor
 
 

Janusz Gniewomir Meissner

1901-01-21 - 1978-02-28
dziennikarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Raul Koczalski

1885-01-03 - 1948-11-24
pianista
 

Tadeusz Sygietyński

1896-09-24 - 1955-05-19
dyrygent
 

Alfred Daun

1854-01-14 - 1922
rzeźbiarz
 

Damazy Kotowski

1861-12-08 - 1943-08-16
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.