Chylewski Michał, h. Jastrzębiec (1787–1848), malarz-żołnierz. Ur. 29 IX we wsi Szczurowa pow. bocheńskiego, syn Leona kapitana W. P. i Marianny z Dobrzyńskich. Od 18-go roku życia aż do śmierci służył w wojsku. O wykształceniu jego nie ma żadnych danych poza wzmianką w papierach wojskowych, że umiał czytać i pisać po rosyjsku, polsku, łacinie, niemiecku i francusku i malować »olejno i wodno«. Malarstwo traktował zresztą ubocznie; »chwile wolne od zatrudnień służbowych poświęcałem talentowi malarstwa, którego mnie Bóg udzielił«, pisze w swoim testamencie. W r. 1804 wstąpił do wojska austriackiego jako kadet »ex proprius« – i w pułku księcia wirtemberskiego służył do r. 1808, dosługując się stopnia feldfebla. Z pułkiem tym odbył kampanię przeciw Francji w Austrii i Morawii w bitwie pod Austerlitz ranny, dostał się do niewoli. W r. 1809 znowu jako prosty żołnierz wstąpił do wojsk Księstwa Warszawskiego. Służąc w 8., następnie w 20., 22. i 18. pp. Ks. Warsz. w l. 1809–13, dosłużył się stopnia kapitana. Brał udział w szeregu potyczek (podŁachwą, Leninem, Chotyniczami, Howiczną, Świerznem, Stołpcami, wsią Odessą, Kojdanowem) – pod Modlinem raniony został kulą karabinową w twarz. W r. 1814 umieszczony w korpusie weteranów, w r. 1817 przeniesiony był do korpusu żandarmerii. W r. 1830 otrzymał odznaczenie honorowe za 15 lat służby oficerskiej. W czasie powstania, przy rozwiązaniu korpusu żandarmerii, umieszczony został w wojsku. Następnie był komendantem placu miasta Miechowa, później Pilicy; otrzymał wówczas stopień majora. Później znajdował się w oddzielę Stryjeńskiego, który pierwszy, poddawszy się Rosjanom pod Sławkowem, otrzymał amnestię. Ch. wrócił do wojska rosyjskiego w stopniu kapitana, ale udział w powstaniu źle wpłynął na jego dalszą karierę wojskową. W r. 1835 został odkomenderowany do komend inwalidnych i przeniesiony do Kalisza, gdzie zmarł 19 IV 1848. Ożeniony w r. 1822 z Konstancją z Góreckich, miał z nią 5-ro dzieci; najmłodszy syn Ignacy brał udział w powstaniu r. 1863 jako porucznik jazdy Langiewicza. Ch. namalował: Przegląd pułku 14. kirasjerów na Woli przed Księciem Józefem (1841) i Posyłki na placu Saskim przed Księciem Konstantym (znajdują się w Muzeum Wojska), Epizod z wojny 1831 r. z Rosją i Rewię na placu Saskim (1828, znajdują się w Szenderanach w Bessarabii), Bitwę pod Chocimem (u Jerzego Ch. w Warszawie), Portret żony Konstancji z Góreckich, córki Julii, autoportret, portret szlachcica w kontuszu i miniatura żony z synami (w Stellutyszkach u prawnuka Adama). Rastawiecki wspomina jeszcze o namalowanym w r. 1835 obrazie Parada wielka wojskowa na polach kaliskich, znajdującym się w r. 1850 w galerii księcia namiestnika Królestwa Polskiego.

Rastawiecki, Słownik mal. pol., 1850, I 333; Thieme-Becker; Gembarzewski B., Wojsko Polskie 1807–1814, Kr. 1912; tenże, Wojsko Polskie 1815–1830, Kr. 1903. – Arch. Akt Dawnych: Stany służby oficerów wszystkiego stopnia 2671/54, nr poz. 25; Stany służby ofic. wyższych i niższych 2007/1, nr poz. 14; Stan służby oficerów z komend inwalidnych 10. Okręgu Straży Wewn. 2001/1, 3.230. W zbiorach rodzinnych (Stellutyszki) znajdują się: Stan służby, nominacje na stopnie wojskowe, parę rozkazów, testament, listy i dyplom szlachecki.

Witold Chylewski