Słowikowski (Rygor Słowikowski) Mieczysław Zygfryd, pseud.: Kiliński Mieczysław, Eugeniusz Zarębski, dr Skowroński, Rygor, Ptak (1896–1989), generał brygady WP. Ur. 25 II w Jazgarzewie (pow. grójecki), był synem Czesława i Marii z Domańskich.
W l. 1906–13 S. uczęszczał do szkoły handlowej Artura Jeżewskiego w Warszawie, w której zdał maturę. Jako uczeń należał do drużyn skautowskich i do tajnych kółek samokształceniowych. Po ukończeniu szkoły ciężko chorował i przebywał w Jazgarzewie. Organizował wśród młodzieży wiejskiej ochotniczą straż ogniową, a w czasie pierwszej wojny światowej, po zajęciu Król. Pol. przez Niemców, milicję obywatelską. W r. 1915 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie, gdzie zaliczył trzy semestry. W t.r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Wchodził w skład 1. kompanii w stopniu podchorążego-sekcyjnego. W r. 1917 ukończył w POW kurs instruktorów politycznych. W listopadzie t.r. wstąpił do szkoły podchorążych Polskiej Siły Zbrojnej w Ostrowi Mazowieckiej. W październiku 1918 został wysłany wraz z kompanią do Dąbrowy Górniczej. W styczniu 1919 w szeregach WP wyjechał na front ukraiński. Wziął udział w walkach pod Bełzem i Lwowem jako dowódca oddziału szturmowego VI Batalionu Strzelców Warszawskich. W r. 1919 został mianowany podporucznikiem. Od lipca t.r. jako dowódca kompanii II batalionu 36. pp walczył na froncie sowieckim i był dwukrotnie ranny: we wrześniu 1919 pod Połockiem i w czerwcu 1920 pod Duniłowiczami. W lipcu i sierpniu 1920 zorganizował dwa bataliony ochotniczego 236. pp i na czele jednego z nich walczył pod Ossowem (14 VIII), gdzie zginął ks. Ignacy Skorupka. Wydarzenia te przedstawił w broszurze pt. Bój w obronie Warszawy i śmierć ks. I. Skorupki (Londyn 1964).
Od grudnia 1920 do marca 1921 S. był słuchaczem w Szkole Oficerów Piechoty, a następnie do maja t. r. w Szkole Aplikacyjnej Oficerów Piechoty na kursie dowódców kompanii. W ramach weryfikacji został mianowany porucznikiem. Od maja t. r. do 1 XI 1923 pracował jako asystent, potem jako wykładowca, w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. Od listopada 1923 do września 1925 studiował w Wyższej Szkole Wojennej. Od października 1925 do marca 1926 był referentem w Oddziale IV Sztabu Generalnego, a następnie do września 1928 – referentem mobilizacyjnym w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu I Warszawa. W styczniu 1928 został mianowany kapitanem dyplomowanym. Od września 1928 do marca 1930 pracował jako kierownik Referatu Organizacyjno-Mobilizacyjnego Biura Ogólno-Administracyjnego Min. Spraw Wojskowych. Od marca 1930 do lutego 1933 był II oficerem do zleceń w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Stąd został przeniesiony na staż do 20. pp jako dowódca kompanii. W lipcu 1934 S. został szefem sztabu Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) «Wilno». W dn. 1 I 1936 awansował na majora. Od kwietnia do grudnia 1937 był szefem sztabu Brygady KOP «Grodno». W grudniu 1937 przeszedł do pracy w Oddziale II Sztabu Głównego (SG) w Referacie «Wschód» i został kierownikiem placówki wywiadowczej w Kijowie, formalnie zajmując tam stanowisko sekretarza w Konsulacie Generalnym RP.
W październiku 1939 S. wraz z personelem Ambasady RP w Moskwie wyjechał do Paryża. Od grudnia 1939 do lutego 1940 był szefem sztabu i zastępcą dowódcy 6. pp 2. Dyw. Piechoty. Następnie do czerwca t.r. pracował w Sekcji Studiów Sowieckich Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza. Po upadku Francji S. był jednym ze współorganizatorów nielegalnej ewakuacji Polaków z jej terytorium, koncentrując swą działalność m. in. w Tuluzie i Marsylii. Przez cały czas akcji ewakuacyjnej we Francji był znany pod pseud. dr Skowroński. Od maja 1941 był szefem Ekspozytury Wywiadowczej Oddziału II w Afryce Północnej z siedzibą w Algierze. S. używał pseud. Rygor, gdy przybył do Algierii w lipcu t.r. Dla kamuflażu został dyrektorem handlowym i współwłaścicielem firmy produkującej płatki owsiane «Floc-Av». S. zorganizował 9 placówek zajmujących się wywiadem w Afryce Północnej i zwerbował do współpracy 89 stałych agentów. Do 8 XI 1942 przekazał do centrali 1244 szyfrowane sprawozdania i meldunki. Wg S-ego, jego działalność wywiadowcza, którą opisał w książce pt. W tajnej służbie (Londyn 1977), opublikowanej pod nazwiskiem M. Z. Rygor Słowikowski, przygotowała opracowanie planu desantu aliantów w Afryce Północnej w r. 1942. Pracę na terenie Afryki Północnej zakończył we wrześniu 1944. Za działalność swą otrzymał Order Imperium Brytyjskiego i amerykański Order Legii Zasługi. Od września do grudnia t.r. był szefem Oddziału II Inspektoratu Zarządu Wojskowego w Londynie. Od grudnia 1944 do października 1946 pracował w Centrum Wyszkolenia Piechoty (CWP) w Szkocji, do maja 1945 w Sekcji Studiów, a następnie jako szef sztabu CWP. Od 4 X 1946 do 3 X 1948 służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Na podpułkownika dyplomowanego awansował po r. 1946.
Po demobilizacji osiedlił się S. w Londynie. Do 70 roku życia pracował jako szlifierz w fabryce. W r. 1948 został wybrany na pierwszego prezesa Stow. Polskich Kombatantów w Szkocji. Po rozłamie politycznym opowiedział się po stronie tzw. Zamku, tj. prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego. W sierpniu 1964 został mianowany przez niego pułkownikiem dyplomowanym. W rządzie Zygmunta Muchniewskiego (1971–2) zajmował stanowisko ministra informacji i dokumentacji. W r. 1972 został mianowany przez prezydenta Stanisława Ostrowskiego generałem brygady. W l. 1973–7 wchodził do Rady Narodowej RP, delegowany przez Ruch Niezależnej Polityki Polskiej. Był wieloletnim wiceprezesem Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji (Chadecji) i zasiadał w powołanej przez to stronnictwo Radzie Zagranicznej, później był honorowym jego prezesem. Redagował pismo Chadecji „Polonia”. Przez wiele lat sprawował funkcję redaktora organu rządowego „Rzeczpospolita Polska”. Był także honorowym prezesem Tow. Gimnastycznego «Sokół Polski» (członkiem «Sokoła» był od r. 1906). W r. 1988 wydał w Londynie skróconą wersję książki W tajnej służbie w języku angielskim, w opracowaniu J. Hermana i w tłumaczeniu Jerzego Słowikowskiego, pt. In the Secret Service. The Lighting of the Torch, która miała na celu pokazać polski wkład do działalności wywiadowczej w Afryce Północnej przed inwazją Amerykanów na ten kontynent w r. 1942. S. zmarł 20 VII 1989 w Londynie, pochowany został na cmentarzu Streatham Park. Był odznaczony, oprócz wspomnianych, m. in.: Krzyżem Walecznych 5-krotnie, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Zasługi Srebrnym i Złotym z Mieczami, Medalem za wojnę 1918–1920, Orderem Gwiazdy Śląskiej, łotewskim Orderem Trzech Gwiazd.
S. był żonaty od 17 XI 1923 z Zofią Marią ze Święckich, z którą miał syna (ur. 1924).
Kryska-Karski–Żurakowski, Generałowie, [Wyd. 2] W. 1991 (fot.); Dzien. Personalny MSWojsk., W. 1925 nr 101 s. 547, 1926 nr 13 s. 86, 1933 nr 13 s. 282; Grodziska K., Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kr. 1995; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; – Gondek L., Na tropach tajemnic III Rzeszy, W. 1987 s. 117–34; Hładkiewicz W., Polska elita polityczna w Londynie 1945–1972, Zielona Góra 1995; Kierownictwo obozu niepodległościowego na obczyźnie 1945–1990, Pod red. A. Szkuta, Londyn 1996; Kozaczuk W., Geheimoperation Wicher. Polnische Mathematiker knacken den deutschen Funkschlüssel «Enigma», Stuttgart 1989 (fot.); tenże, W kręgu Enigmy, W. 1986; Pepłoński A., Wywiad Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939–1945, W. 1995; tenże, Wywiad polski na ZSRR 1921–1939, W. 1996; W 50-lecie Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Oprac. W. Chocianowicz, Londyn 1969; Zamojski J. E., Polacy w ruchu oporu we Francji 1940–1945, Wr. 1975 (S. występuje bez imienia); tenże, Profesjonaliści i amatorzy. Szkic o dziejach polskiej służby wywiadowczej we Francji w latach 1940–1945 – „F-2”, „Dzieje Najnowsze” 1980 nr 4 s. 83, 88, 89, 98, 99, 101; – Wybór dokumentów do dziejów polskiego uchodźstwa niepodległościowego 1939–1991, Oprac. i red. A. Suchcitz, L. Maik, W. Rojek, Londyn 1997; Zabiełło S., Na posterunku we Francji, W. 1967 (błędne imię: Edward); – „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” 1989 nr 176 s. 8, nr 177 s. 8, nr 178 s. 8; „Więź” 1989 nr 11–12 s. 206; CAW: Teczka osobowa sygn. 1769/89/4694; – Informacje Andrzeja Suchcitza z Londynu na podstawie materiałów Arch. Inst. Pol. i Muz. im. gen. Sikorskiego w Londynie sygn. A.XII.86/35/8.
Henryk Korczyk