Mikołaj (zm. 1270), opat cysterskiego klasztoru w Lubiążu. W początkach urzędowania M. nie miał najlepszych stosunków z książętami śląskimi. Konflikt z Konradem, ks. głogowskim, w który popadł przed r. 1264, zakończył się uwięzieniem M-a, spustoszeniem dóbr klasztornych i rozpędzeniem zakonników. Nie znane są bliżej przyczyny tego konfliktu. M. wniósł skargę do papieża. Urban IV polecił w r. 1264 arcybiskupowi praskiemu oraz biskupom: miśnieńskiemu i lubuskiemu, przeprowadzić w tej sprawie dochodzenie i zobowiązać Konrada pod groźbą interdyktu do zwrotu majątku klasztornego i naprawienia szkód. Po zażegnaniu tego sporu udało się M-owi pozyskać życzliwość ks. Bolesława Rogatki, od którego uzyskał dla klasztoru wiele przywilejów. Jeden z nich książę ten wydał jako rekompensatę za szkody wyrządzone klasztorowi przez niego i jego braci.
M. był zapobiegliwym gospodarzem dóbr klasztornych. Wystarał się o przywilej górniczy, który miał duże znaczenie dla klasztoru. W r. 1267 zwrócił się do mieszczan igławskich o pouczenie w sprawach górniczych; uzyskany stamtąd spis zwyczajów czeskiego prawa górniczego przedstawił w r. 1268 ks. Bolesławowi, który go zatwierdził. M. brał czynny udział w życiu publicznym dzielnicy śląskiej; przyjmuje się, że za jego czasów opat lubiąski był trzecim z najwyższych dostojników po księciu i biskupie wrocławskim. W r. 1267 M. uczestniczył w translacji ciała św. Jadwigi śląskiej. Być może należał do grona informatorów mnicha lubiąskiego Engelberta, autora pierwszego zaginionego żywotu św. Jadwigi. M. zmarł 7 V 1270 (jak podały nekrologi klasztorów: Św. Wincentego, kamienieckiego i henrykowskiego).
Heyne J., Dokumentirte Geschichte des Bisthums und Hochstiftes Breslau, Breslau 1860 I 897–8; Weis P., Kloster Leubus in Schlesien, Wr. 1908 s. 18, 39; – Chronik der Aebte von Leubus, Hrsg. v. W. Wattenbach, „Zeitschr. d. Vereins f. d. Gesch. u. Alterthum Schlesiens” Bd 1: 1856 s. 273; Cod. Sil., VII (Regesten zur schlesischen Geschichte, Hrsg. v. C. Grünhagen, II 181 nr 1246, 1307, 1308); Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae, Olomucii 1845 IV nr 14; Mon. Pol. Hist., III 707, IV 630; Mon. Pol. Hist., S. nova, IX cz. 1 s. 44; Monumenta Lubensia, Hrsg. v. W. Wattenbach, Breslau 1861.
Franciszek Sikora