INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Piotr Mycielski h. Dołęga  

 
 
XVI w. - między 1599 a 1601
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mycielski Piotr h. Dołęga (zm. między r. 1599 a r. 1601), pisarz polityczny. Pochodził z rodziny wiodącej się z Mycielina w ziemi kaliskiej. Był synem Tomasza i Agnieszki Radomickiej. O jego życiu wiemy mało, poza transakcjami majątkowymi. Pisał się Tomaszowicem dla odróżnienia od żyjącego współcześnie Piotra Mycielskiego, dziedzica Będziechowa, należącego w r. 1573 do orszaku poselskiego udającego się do Francji. W nowszej historiografii zarówno Będziechów, jak tę podróż przypisywano mylnie Piotrowi, o którym tu mowa.

Miał wykształcenie może nawet wyższe, znał bowiem z oryginałów autorów starożytnych. W Poznaniu w listopadzie 1573 podpisał uchwałę synodu braci czeskich. Zrozumiałe są więc w jego pismach wzmianki o «przejrzeniu», tj. predestynacji, i o «próżnych zabobonach», czyli katolicyzmie. O sobie samym pisze: «eques districtus Calissiensis», był tam bowiem dziedzicem zrazu Dzierzbina, potem Szadka, wreszcie połowy Poroża Pustego. Publicystyka M-ego związana była ściśle z pierwszym bezkrólewiem. Napisał w końcu 1572 r. broszurę, wydaną bezimiennie pt. Sententia cuiusdam de electione regis Polonorum cum commonstratione commodi et incommodi inde emergentis. Jego zdaniem obiór Francuza lub «Miemca» przekreśliłby na stałe perspektywy pokoju na wschodniej granicy, władca z zachodu ceniłby sobie więcej własną korzyść niż dobro kraju, a «przyrodzenie polskie» psułby zmuszając do ulegania obcym, oduczając praw i obyczajów własnych. Najlepszy kandydat to «Moskiewski», czyli Iwan Groźny. Wróciłby ziemie oderwane od Litwy, a hojnymi nadaniami na nich wsparłby ubożejący stan rycerski. Przywiódłby do uległości Prusy, Pomorze i Inflanty, a kto wie, czy nie odzyskałby i Śląska. Swą potęgą wstrzymałby wszelkie ataki obcych, pustynie zaś podolskie zasiedliłby i osłaniał przed Tatarami. To prawda, że u siebie umie być tyranem, lecz nie mógłby nim być wobec wolnych i uprzywilejowanych. Świeżo zmarłemu królowi poświęca słowa szydercze, nie spotykane w innych pismach tego czasu. Bona truła swych przeciwników, «jako też była synaczka wyćwiczyła, o tym wszyscy wiemy jako nam i Koronie wszystkiej był pożyteczny».

J. Czubek udowodnił tożsamość autora Sentencji z autorem drugiego pisemka pt. Przestroga z pokazaniem niepożytków z wzięcia pana z pośrzodku siebie. Powstało to pismo w styczniu 1573 i wydane zostało już nie bezimiennie. Umieszczone we wstępie wiersze, nader nieudolne, tworzyły dwa akrostychy, z których wiemy, że autorem był Piotr Mycielski Tomasowic, utwór zaś dedykowany Stanisławowi Rydzyńskiemu Stanisławowicowi. Walczy tu M. przede wszystkim z tymi, którzy są za «wzięciem pana z pośrzodku siebie», więc za Piastem. Taki nie obroniłby kraju przed Turkami, Tatarami, Wołoszą, Moskwą, Niemcami, «odpłoszyłby» zaś książąt pruskiego i pomorskich. Wzmogliby swe ataki Duńczycy i Szwedzi, odstąpiłyby Inflanty, wśród panów litewskich wzmogłyby się tendencje do zerwania unii. Idą potem argumenty za kandydaturą cara, znane już z poprzedniego pisma, z tym, iż tu tyrańskie skłonności Iwana stają się niemal zaletą, sprawiłyby bowiem to, iż skłóceni panowie i rycerstwo musieliby się pogodzić, aby nie wystawiać się na działanie tyranii. Utyskiwań na zdemoralizowany stan senatorski dybiący na swobody rycerstwa pełno zresztą w obu pismach. Broszury M-ego, zwłaszcza Sententia, wobec przekreślających szanse cara współczesnych wydarzeń w Inflantach, mogły w praktyce podsycać jedynie niechęć do wszystkich obcych kandydatur i tym samym działać na korzyść Piasta. M. zmarł między r. 1599 a r. 1601.

Z małżeństwa z Zofią Skaławską pozostawił M. syna Krzysztofa i córkę Annę, zamężną za Andrzejem Brodzkim. Krzysztof (zm. między r. 1620 a r. 1622), również brat czeski, pan miasta Chodcza i 16 wsi w woj. kaliskim, wystawił w początkach XVII w. murowany kościół tego wyznania w Borzęciczkach, ale wieś tę niedługo potem sprzedał katolikowi Sulmowskiemu. Jego potomstwo przeszło na katolicyzm.

 

Estreicher; Nowy Korbut, II (bibliogr.); Uruski; Żychliński; – Bidlo J., Jednota bratrská v prvnim vyhnanství, Praha 1909 III; Bodniak S., Morze w głosach opinii w dawnej Rzeczypospolitej, „Roczn. Gdań.” T. 4–5: 1930–1 s. 77; Gruszecki S., Walka o władzę w Rzeczypospolitej Polskiej po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów (1572–1573), W. 1969; Łukaszewicz J., O kościołach braci czeskich w dawnej Wielkopolsce, P. 1835 s. 271; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II; – Arch. Państw. w P.: Kalisz Grodz. 3 k. 359v., 4 k. 8v., 15, 145, 149v., 47 k. 33, Kalisz Ziem. 21 k. 522, Konin Ziem. 6 k. 208v., Kościan Grodz. 53 k. 52v., Poznań Grodz. 19 k. 401v., 20 k. 102.

Włodzimierz Dworzaczek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt I Stary

1467-01-01 - 1548-04-01
król Polski
 

Michał Sędziwój h. Ostoja

1566-02-02 - między 20 V a 12 VIII 1636
alchemik
 

Wacław z Szamotuł

około 1526 - około 1560
kompozytor
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.