Rożen Piotr z Rożnowa h. Gryf. (zm. 1389/90), starosta łęczycki. Pochodził z rodziny, której gniazdem był Rożnów w ziemi sądeckiej. Był synem Michała Rożna (zm. przed 1370), który w r. 1356 najpewniej wraz z ojcem Klemensem podejmował Kazimierza Wielkiego w Radajowicach (na terenie tej wsi leżał zamek Rożnów). Matką R-a była nie znana bliżej Helena, wzmiankowana do r. 1394 jako «antiqua domina» lub «antiqua relicta Roschnonis». R. miał brata Klemensa Rożna (zm. przed 1387) i siostrę Dobrochnę (zm. 1418), żonę sędziego ziemskiego krakowskiego Jana Oleśnickiego (zob.). W literaturze (K. Mosingiewicz) przyjmuje się raczej błędnie, że R. był synem Michała Giedczyca (syna podkoniego krakowskiego Giedki z Giedczyc), gdyż ten miał za żonę Małgorzatę (ich dziećmi byli: zmarły bezpotomnie Klemens Grodek z Gródka nad Dunajcem i Świętochna, żona Andrzeja ze Słupska h. Świnka).
R. jest wzmiankowany od r. 1370. Był pasowanym rycerzem. Związał się on nie tyle ze stronnictwem andegaweńskim w Polsce, co przede wszystkim bezpośrednio z dworem węgierskim. Dobra ziemskie na Węgrzech posiadał być może już jego ojciec, względnie uzyskał je R. wspólnie z bratem po r. 1370. W otoczeniu królowej Elżbiety Węgierskiej przebywał R. w czasie jej pobytu w Polsce w r. 1379, a później na dworze Jadwigi (świadkował na jej dokumentach). Po objęciu tronu polskiego przez Władysława Jagiełłę R. przeszedł na jego służbę i już 9 III 1386 znalazł się w najbliższym otoczeniu tego króla. Pełnił wówczas urząd starosty łęczyckiego. Starostą był do sierpnia 1387, utrzymując bardzo częste kontakty z królem; w grodzie łęczyckim ciągle odkładano do rozsądzenia ważniejsze sprawy do czasu powrotu starosty od króla. Później nadal przebywał w otoczeniu Jagiełły. Towarzyszył monarsze w objazdach po kraju. Świadkował na jego licznych dokumentach, w tym na nadaniach dla Spytka z Melsztyna. W r. 1387 za liczne i owocne zasługi dla Królestwa, Jagiełły i jego poprzedników dostał 3 bogate wsie w ziemi sądeckiej. Darowiznę tę król potwierdził w r. 1389 pod większą pieczęcią.
W r. 1370 w Krakowie R. wraz z bratem Klemensem podzielili przed sądem ziemskim majątek; przypadła mu wówczas połowa zamku Rożnów oraz wsie: Bruśnik, Siekierczyna, Jamna i Bukowiec w ziemi sądeckiej. Po śmierci matki Heleny miał uzyskać dodatkowo część Przydonicy i całą Wolę zwaną Opoką. Wydaje się, że podział ten był tylko formalny, gdyż obaj bracia wspólnie zaciągali długi, głównie u Żydów krakowskich, pozostawali więc nadal w niedziale. Po śmierci Klemensa R. przejął opiekę nad jego córką Małgorzatą i zarządzał jej majątkiem, obciążonym połową wspólnego długu obydwu braci w wysokości 2 tys. grzywien. R. zdecydował się przejąć majątek bratanicy w zamian za spłacenie połowy owego długu jej ojca i wypłacenie jej 400 grzywien posagu. W r. 1387 Małgorzata przed królem zeznała zrzeczenie się nie tylko części klucza rożnowskiego, ale i nie znanych bliżej dóbr na Węgrzech. R. był inicjatorem małżeństwa bratanicy z Janem Rolą z Łąkoszyna, kaszt. łęczyckim, nie zdążył jednak przed śmiercią uregulować sprawy długów i posagu. Dn. 14 XII R. wspomniany był jeszcze jako żyjący, a dn. 10 V 1390 Jan z Glewa wystąpił przeciw wdowie po nim i ich dzieciom o 800 grzywien szkody i 32 grzywny długu. R. zmarł zapewne na przełomie 1389 i 1390 r.
R. był żonaty z Małgorzatą, córką stolnika sandomierskiego Jana Borka, zaliczanego do najbogatszych patrycjuszy krakowskich, której, wg dokumentu Jagiełły (znanego tylko ze wzmianki), oprawił 1 tys. grzywien posagu i wiana na połowie dóbr rożnowskich. Po śmierci R-a Małgorzata wyszła ponownie za mąż za Wiernka z Gabania h. Janina (zmarła krótko po r. 1409).
R. pozostawił córkę Fennę, żonę Piotra Niedźwiedzkiego z Niedźwiedzia, oraz synów: Andrzeja (zob.) i Rafała. Jako trzeciego syna R-a wymienia się Marka, studenta Uniw. Krak. w r. 1402, lecz raczej niesłusznie («Marcus Petri de Rozan», a nie «de Rozen», jak podał Mosingiewicz).
Żychliński, V 282–3; Urzędnicy, I z. 1; – Balzer O., Skarbiec i archiwum koronne w dobie przedjagiellońskiej, L. 1917 s. 90–173, 481–538; Koczerska M., Piętnastowieczne biografie Zbigniewa Oleśnickiego, „Studia Źródłozn.” T. 24: 1979 s. 57–8; Mosingiewicz K., Ród Gryfów w ziemi sądeckiej do połowy XV w., „Studia Hist.” T. 23: 1980 s. 343–64; – Akta grodz. i ziem., V nr 16 i 18; Kod. katedry krak., II nr 329, 344 (błędnie Kosthen); Kod. m. Kr., I; Kod. Mpol., 1, 3–4; Kod mogilski; Starod. Prawa Pol. Pomn., VIII nr 5031, 5409; Teki Pawińskiego, III–IV; Zbiór dok. mpol., cz. 1 nr 154 (błędnie Prokosz), 155, 186, cz. 6 nr 1512, 1550, 1558, cz. 8 nr 2540, 2542b; – Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 2 z. 1 s. 85–8, z. 3 (w druku).
Franciszek Sikora