Szaster Piotr (1723–1791), aptekarz, ławnik i rajca krakowski.
Ur. w Krakowie, ochrzczony 26 VI 1723 jako Piotr Paweł Jan Nepomucen; występował też jako Piotr Jan, czasami Jan Piotr. Był drugim z synów Michała (zob.) i jego pierwszej żony Barbary z Chudzińskich, bratem Macieja, Mikołaja, Kaspra i Wojciecha.
Nauki pobierał S. zapewne w szkole przy paraf. Mariackiej. W r. szk. 1735/6 rozpoczął studia w Akad. Krak., prawdopodobnie w Kolegium Nowodworskiego, lecz ich nie kontynuował, decydując się na zdobycie zawodu aptekarza i prowadzenie rodzinnej apteki. Dn. 16 I 1744 poślubił jedną z bogatszych panien w mieście, Juliannę, wnuczkę Stanisława Laskiewicza (zob.), córkę Wawrzyńca, kupca korzennego, w l. 1722–43 rajcy krakowskiego, siostrę Jana Laurentego Laskiewicza (zob.). Dn. 22 X 1744 wszedł do ławy miejskiej za stryja żony, Józefa Laskiewicza, który poprzedniego dnia został rajcą. Do grona rajców miejskich S. awansował 17 VI 1747. W ośmioosobowej Radzie Miejskiej urzędującej zasiadał na pewno w l. 1748, 1751, 1753, 1762–5 i 1767–73. Sprawował funkcję prezydenta Rady w czasie, gdy zwolennicy konfederacji barskiej zażądali 21 VI 1768 przystąpienia do niej i złożenia przez rajców przysięgi. Domagał się odłożenia decyzji do następnego dnia, ale nakłoniony złożył przysięgę wraz z rajcami. Nazajutrz jednak na znak protestu ustąpił z urzędu i wniósł do ksiąg miejskich krakowskich relację z wydarzeń, oskarżając konfederatów o stosowanie gróźb wobec siebie i pozostałych członków magistratu. Na stanowisku prezydenta zastąpił go sprzyjający konfederatom Chrystian Józef Jungling. S. był obecny w Krakowie, gdy nocą z 16 na 17 VIII t.r. wojska rosyjskie zajęły miasto; 22 VIII nakazano magistratowi uczynić reces od konfederacji. We wrześniu wrócił S. do rajców urzędujących; zgodnie z rotacją sprawował funkcję prezydenta między 4 IV a 13 V 1769, koncentrując się na usuwaniu zniszczeń, jakich doznało miasto podczas oblężenia przez Rosjan.
Przez wiele lat wspólnie z ojcem prowadził S. aptekę «Pod Złotą Głową» przy Rynku (obecnie część posesji Rynek Główny 13); zapewne pod koniec życia ojca przejął obowiązki właściciela. Podczas rewizji aptek krakowskich, dokonywanej z ramienia KEN, został w październiku 1778 na polecenie Hugona Kołłątaja pomocnikiem przeprowadzającego kontrolę Andrzeja Badurskiego (zob.), swojego zięcia. Aptekę S-a kontrolował Józef Toryani; stwierdzono, że istnieje ona od ponad 100 lat i działa na podstawie pozwolenia Wydz. Medycznego Uniw. Krak. S. pełnił od sierpnia 1759 funkcję prowizora paraf. Mariackiej; zrezygnował z niej pod koniec r. 1772 lub na początku r. 1773. Zasiadając nadal w Radzie Miejskiej, znalazł się w r. 1774 w gronie rajców urzędujących w 1. poł. t.r. Rajcą urzędującym był ponownie w l. 1775–83 i 1785–8; łącznie urzędował przez 27 spośród 44 lat radzieckiego stażu. W czasie pobytu króla Stanisława Augusta w Krakowie wygłosił 19 VI 1787 w imieniu magistratu mowę („Diariusz Przyjazdu [...] Stanisława Augusta króla polskiego [...] do [...] Krakowa”, Kr. 1787), a następnie, jako jeden z czterech wyróżnionych rajców, został zaproszony do królewskiego stołu podczas uroczystego obiadu. Ojciec «nadgradzając [...] prace i fatygi [...] w aptyce przez niego codzienne czynione» ustanowił go głównym spadkobiercą, a także wykonawcą testamentu. S. zmarł 22 XI 1791, został pochowany obok ojca w grobie przy kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej w kościele Mariackim w Krakowie. Wg inwentarza dołączonego do oblatowanej 4 III 1794 w księgach ławniczych krakowskich ugody z 19 II t.r. między jego spadkobiercami, wartość pozostawionego przez niego majątku wynosiła 116 444 złp., przy czym kamienicę wyceniono na 7 950 złp.; zaległe wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji radzieckiej wyniosło 2 588 zł i 25 gr.
W małżeństwie z Julianną z Laskiewiczów miał S. trzech synów: Michała Piotra (ochrzczony 8 VII 1745, zm. zapewne w dzieciństwie), Jana Andrzeja (zob.) i Franciszka Marcina Dionizego (ochrzczony i zm. 5 X 1748) oraz pięć córek: Agnieszkę Wiktorię Marię (ochrzczona 21 I 1750, zm. przed 4 II 1794), zamężną od 20 I 1770 z Augustem (Augustynem) Feliksem Otwinowskim (zob.), Józefę Marię Franciszkę (11 III 1752 – 9 VI 1789), od 16 V 1772 żonę Andrzeja Badurskiego, Brygidę Teklę (ochrzczona 9 XI 1754, zm. po r. 1801), która 14 II 1786 poślubiła Jana Kantego Nadgłowskiego (zm. po r. 1801), pisarza prowentowego wielkorządów krakowskich w l. 1783–93, konsyliarza królewskiego, Zuzannę Klarę Juliannę (ochrzczona 11 VIII 1756) i Barbarę Marię (ochrzczona 6 XII 1770).
Noga Z., Urzędnicy miejscy Krakowa, Kr. 2008 cz. 2; – Bieniarzówna J., Rada miejska w czasach saskich, „Roczn. Krak.” T. 47: 1976 s. 123–35; Bieniarzówna J., Małecki J. M., Dzieje Krakowa, Kr. 1984 II; Bieńkowski W., Andrzej Badurski, wybitny krakowianin wieku XVIII, „Roczn. Krak.” T. 39: 1968 s. 79–89; Kraków za Stanisława Augusta, Oprac. I. Kleszczowa, Kr. 1979; Krasicka J., Kraków i ziemia krakowska wobec konfederacji barskiej, „Bibl. Krak.” 1929 nr 68; Leśniak F., Wielkorządy krakowskie XVI–XVIII wieku. Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego, Kr. 1996; Stabrawa A., Dawne apteki miasta Krakowa od XIV do XVIII wieku, (mszp. pracy doktorskiej z r. 1993 w Collegium Medicum UJ); taż, Z dziejów dwóch aptek w kamienicy nr 13 przy Rynku Głównym w Krakowie, „Krak. Roczn. Arch.” T. 7: 2001 s. 42–54; Szumowski W., Krakowska Szkoła Lekarska po reformach Kołłątaja, „Bibl. Krak.” 1929 nr 67; – Album stud. Univ. Crac., V 49; Soner J., Sacra Seniorum corona, [b.m.w.] 1752 s. 7; – AP w Kr.: sygn. 58 s. 459–85, sygn. 2965 s. 23–4, Teki Ambrożego Grabowskiego, E 74 s. 41–2, sygn. 479 s. 645, 2042, sygn. 480 s. 93, 353, 491, 699, sygn. 481 s. 11–12, sygn. 483 s. 29, 248, sygn. 484 s. 128–9, 299, 566, sygn. 485 s. 313, 625, sygn. 486 s. 228, sygn. 487 s. 49, 746, sygn. 488 s. 376, 816, sygn. 489 s. 386, sygn. 490 s. 65, sygn. 491 s. 682, sygn. 493 s. 6, sygn. 494 s. 247–8, sygn. 495 s. 424, sygn. 599 s. 213, sygn. 775 s. 46, 75, sygn. 776 s. 286–7, sygn. 777 s. 73–4, 254–6, 281–4, sygn. 1246 s. 356, sygn. 1247 s. 397–411, sygn. 1248 s. 1, 88–104, sygn. 1477 s. 83, sygn. 1478 s. 152, sygn. 3356 s. 2, 363; AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Castr. Crac., sygn. 412 s. 400–2, Terr. Crac. Nova, sygn. 77 s. 833–4, 904–11; B. Jag.: rkp. 5350 k. 426v, 429v, s. 431, rkp. 6300 k. 20v; B. Muz. Farmac. Collegium Medicum UJ: sygn. 6918 (Stabrawa A., Ród Szasterów w Krakowie, w: XV Naukowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, Warszawa 23–24 października 1992) s. 119; B. Nauk PAU i PAN w Kr.: rkp. 427 k. 87–8 (intercyza z r. 1743); Paraf. rzymskokatol. p. wezw. NMP w Kr.: sygn. 503 (Metrica copulatorum za l. 1722–56) s. 255, sygn. 373 (Metrica baptizatorum za l. 1714–37) s. 236, sygn. 374 (toż za l. 1738–58) s. 167, 231, 257, 311, 371, 412, sygn. 375 (toż za l. 1759–72) s. 341, 376, sygn. 376 (toż za l. 1773–83) s. 52, 217, sygn. 599 (Liber mortuorum za l. 1773–96) s. 213; – Mater. Red. PSB: Wydruk internetowy M. J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego, www.sejmwielki.pl/b/ln.2134.
Anna Stabrawa i Maciej Ziemierski