INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Piotr (w zakonie Ambroży) Stalicki  

 
 
brak danych - 1671
Biogram został opublikowany w 2002 r. w XLI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stalicki Piotr, w zakonie Ambroży (zm. 1671), prowincjał i kronikarz małopolskich reformatów. Pochodził z Biecza, był synem Andrzeja.

Początkową edukację otrzymał S. zapewne w rodzinnym mieście. W r. 1627, w semestrze letnim zapisał się do Akad. Krak., wpłacając 6 gr. Wg źródeł zakonnych ukończył ją w r. 1630 ze stopniem magistra, nie potwierdzają tego jednak „Statuta nec non liber promotionum”. Dn. 5 V t.r. wstąpił do małopolskiej kustodii reformatów p. wezw. Matki Bożej Anielskiej z domem głównym w Krakowie. Odbył roczny nowicjat i po złożeniu profesji zakonnej słuchał wykładów z filozofii i teologii w studium domowym. Najpóźniej w r. 1636 przyjął święcenia kapłańskie. W sierpniu t.r. udał się na studia do Kolegium Misyjnego św. Piotra na Monte Aureo (Montorio) w Rzymie. Zamieszkał w klasztorze św. Franciszka na Zatybrzu, gdzie miał słuchać wykładów z filozofii. Wkrótce ze względów zdrowotnych przeniósł się do innego domu. Do Polski powrócił już w maju 1637. Po raz drugi był w Rzymie w r. 1639 jako socjusz o. Bonawentury Dzierżanowskiego, kustosza małopolskiego, uczestnika kapituły generalnej zakonu. Podczas obrad tej kapituły 12 V t.r. papież Urban VIII podniósł wszystkie kustodie reformackie, a więc także małopolską i wielkopolską, do godności prowincji zakonnych.

Po powrocie do kraju S. pełnił w swej prowincji zakonnej różne obowiązki, m.in. wikariusza klasztoru w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. Na kapitule prowincjalnej odprawionej 3 III 1644 w Krakowie wybrano go na prowincjała na trzyletnią kadencję. Z powodu działań wojennych między wojskami francuskimi i cesarskimi (w tzw. francuskim okresie wojny trzydziestoletniej) musiał przerwać już rozpoczętą podróż na kapitułę generalną do Toledo w Hiszpanii w r. 1645. W maju t.r. uczestniczył w uroczystości położenia kamienia węgielnego pod nowy kościół i klasztor Reformatów w Bieczu, na miejscu dawnego zamku starościńskiego. Zapewne wówczas polecił o. Wawrzyńcowi Jakubowskiemu spisanie kroniki tutejszego klasztoru „Archivum seu Acta Provinciae Reformatae Minoris Poloniae […] Conventui Becensi applicata” (Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.). W grudniu r.n. S. zlecił o. Cyprianowi Gozdeckiemu opracowanie kroniki małopolskiej kustodii reformatów. Zachowała się w dwóch egzemplarzach: „Liber Custodiae Minoris Poloniae” (Arch. Klasztoru św. Franciszka na Zatybrzu w Rzymie) oraz „Liber initiorum Reformationis Fratrum Minorum de observantia strictissima in Regnum Poloniae introductae” (B. Sem. Duchownego w Sandomierzu, sygn. G. 1248). Wydał „Statuta Generalia Ordinis Minorum Reformatorum in Capitulo Generali celebrato condita anno Domini 1643” (Lw. [b.r.w.]). Podczas kadencji S-ego bernardyni, cieszący się poparciem króla Władysława IV, nie chcąc pogodzić się ze stabilizującą się odrębną organizacją terytorialną reformatów, podjęli kolejną próbę jej likwidacji. S-emu udało się zneutralizować te zabiegi. Dn. 4 V 1647 złożył urząd prowincjała, w l.n. jeszcze trzykrotnie wchodził do zarządu prowincji jako definitor (1649–52, 1655–8, 1661–4). W l. 1647–50 przebywał w Wieliczce, początkowo jako wikariusz klasztoru i magister nowicjatu, a później na urzędzie gwardiana. W sierpniu 1650 uczestniczył S. w uroczystości wprowadzenia zakonników do nowego klasztoru w Bieczu, niebawem został przełożonym tego domu. W r. 1653 powrócił do Wieliczki, gdzie ponownie pełnił funkcję gwardiana. W l. 1659–60 był gwardianem domu zakonnego we Lwowie. Po rocznym pobycie w Wieliczce (1660–1) przeniósł się na stałe do Krakowa; w l. 1664–7 sprawował tu urząd gwardiana.

W l. 1651–8, w oparciu o wytyczne kapituły generalnej zakonu odbytej w Rzymie w r. 1651, opracował S. bardzo obszerną kronikę Małopolskiej Prowincji Reformatów Monimentum Reformatae Provinciae Minoris Poloniae Sanctae Mariae Angelorum (Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.), w której szczegółowo opisał początkowe dzieje ściślejszej obserwancji na ziemiach polskich, a zwłaszcza historię reformatów w Małopolsce w l. 1623–58. Kronika ta jest podstawowym źródłem do dziejów rodziny zakonnej tego okresu i obszaru. S. zredagował też skróconą wersję swej kroniki pt. Monimenta Reformationis nostrae Polonae (Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.), doprowadzając ją do r. 1637. Zrekonstruował zniszczoną w r. 1655 kronikę pierwszego klasztoru OO. Reformatów w Krakowie na Garbarach i w tym samym kodeksie spisał dzieje nowej fundacji w murach starego miasta przy obecnej ul. Reformackiej, zamykając je na r. 1670 Monimentum seu archivum conventus Civitatis Metropolitanae Cracoviensis ad S. Casimirum (Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.). Ponadto w l. 1662–5 opracował księgę zmarłych zakonników swej prowincji Monumenta patrum et fratrum Provinciae Reformatae S. Mariae Angelorum Minoris Poloniae (B. Sem. Duchownego w Sandomierzu, sygn. 1339), która stanowi główne źródło do biografistyki reformatów małopolskich. S. zmarł 29 IX 1671 w Krakowie i został pochowany w podziemiach kościoła Reformatów p. wezw. św. Kazimierza.

 

Koralewicz A., Additament do Kronik Braci Mniejszych, W. 1722 s. 36–7, 41, 73, 142–3; Pasiecznik J., Działalność Klasztoru Franciszkanów-Reformatów w Krakowie 1625–1978, Kr. 1980 s. 174; tenże, Kościół i Klasztor Franciszkanów-Reformatów w Bieczu (1624–1982), Kr. 1984; tenże, Kościół i Klasztor Reformatów w Krakowie, Kr. 1978 s. 9, 178–83; Wilczyński M., Klasztor Świętego Kazimierza OO. Reformatów w Krakowie, Kr. 1893 s. 124, 183 (zawiera nieścisłości); – Kleczewski S., Kalendarz seraficzny, Lw. 1760 s. 283–4; – Album stud. Univ. Crac. IV 110; Szteinke A. J., Źródła do dziejów Zakonu Braci Mniejszych Reformatów w Polsce i na Śląsku (1621–1900), w: Franciszkanie w Polsce XVI–XVIII wieku, II cz. 2 (w druku); – Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.: Annales Provinciae Sanctissimae Virginis Mariae Angelorum Minoris Poloniae (1595–1657), s. 294, 297–9, 317, 322, 326, 373–433, 435, 451, 478, 488, 528, 535, 580, toż za l. 1658–1676, s. 39, 87, 135, 137, 154, 170, 278, Monumenta Provinciae Reformatae Minoris Poloniae sub titulo Sanctissimae Virginis Mariae Angelorum erectae. Eruderata a P. Floriano Jaroszewicz A.D. 1741, oraz rkp. kronik S-ego wymienionych w tekście; B. Sem. Duchownego w Sandomierzu: Acta Provinciae Reformatorum Sanctissimae Mariae Angelorum Poloniae (1621–1671), sygn. 1082.

Anzelm Janusz Szteinke

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.