INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sędek Sobiekurski h. Pobóg  

 
 
ok. 1450 - ok. 1521
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobiekurski Sędek h. Pobóg (ok. 1450 – ok. 1521) chorąży czerski, kasztelan warszawski. Był synem Jana z Sobiekurska (zm. przed 18 XI 1475).

Do służby u boku ks. czerskiego Konrada III S. dostał się zapewne dzięki protekcji starszego krewnego, marszałka dworu tegoż księcia, Jana Sobiekurskiego (zob.). Dn. 18 XI 1475 wraz z braćmi Stanisławem i Andrzejem otrzymał od Konrada III przywilej prawa chełmińskiego wraz ze znacznym obniżeniem stawki czynszu książęcego w ich dobrach w Sobiekursku, Woli i Łukowie w ziemi czerskiej do 2 gr. z włóki osiadłej (o braciach S-ego później brak danych). Zapewne już wtedy był dworzaninem książęcym, bowiem w otoczeniu Konrada występuje od 30 VI 1476 jako stolnik czerski. Stopniowo awansował do roli jednego z bliższych współpracowników i doradców ks. czerskiego. W r. 1477 ożenił się z Anną, córką Pawła z Kruszczyna w ziemi czerskiej, która odziedziczyła po ojcu dobra Kruszczyn; umocniło to pozycję majątkową S-ego. W styczniu 1479 został chorążym czerskim; z tym tytułem odnotowany jest na dokumencie Konrada, zwalniającym poddanych od prac przy budowie nowych zamków i fortalicji, wystawionym dla szlachty i miast ziemi liwskiej oraz pow. czerskiego, antedatowanym na 22 IV 1476, spisanym ok. 1479 r. (dokument nie objął szlachty z innych powiatów ziemi czerskiej).

Dn. 5 XI 1482 w Warszawie S. uczestniczył obok innych dygnitarzy czerskich i warszawskich w zawarciu ugody przez ks. warszawsko-zakroczymskiego Bolesława V z bratem ks. Konradem III. Wspierał następnie Konrada III w jego działaniach politycznych na Mazowszu i wobec Korony. W sierpniu 1492 towarzyszył Konradowi w wyjeździe do Piotrkowa na sejm elekcyjny po zgonie króla Kazimierza Jagiellończyka; 25 VIII został tamże odnotowany w zapisie metryki książęcej wśród świadków nadania Konrada III dla chorążego warszawskiego Pawła Duckiego. W kwietniu 1496 przebywał w otoczeniu Konrada III na sejmie kor. w Piotrkowie i wystąpił tamże 20 IV t.r. wśród dwunastu świadków na zobowiązaniu, że złoży Janowi Olbrachtowi hołd lenny w Lublinie na początku 1497 r.

Po powrocie na Mazowsze S. nie pojawiał się już na listach świadków z otoczenia książęcego, pomijany też był przez Konrada przy obsadzaniu wakujących ważniejszych urzędów księstwa. Został jednak odnotowany w składzie sejmu w Czersku (20 IX 1496), był także obecny na sejmie w Warszawie w listopadzie 1502. Po śmierci Konrada III w r. 1503 nie wyróżnił się w gronie dygnitarzy i urzędników Mazowsza czersko-warszawskiego, broniących autonomii dzielnicy pod rządami księżnej-wdowy Anny, działającej w imieniu małoletnich synów Stanisława i Janusza. Uczestniczył w sejmach mazowieckich zwoływanych przez regentkę Annę w Warszawie (styczeń 1505, maj 1507, maj 1508, listopad 1511), nie zanotowano jednak jego udziału w innych zjazdach dygnitarzy książęcego Mazowsza. Jako chorąży czerski występował w otoczeniu książęcym jeszcze w r. 1512. Wkrótce awansował na urząd cześnika warszawskiego (1514), w poł. 1515 postąpił na urząd kaszt. warszawskiego, tj. jeden z czołowych urzędów księstwa.

S. dystansował się od działań opozycji szlacheckiej przeciwko regencji księżnej Anny, udzielając poparcia władzy książęcej, współpracując z innymi dygnitarzami w imię utrzymania stabilności księstwa. W grudniu 1517 odnotowany został w Liwie w otoczeniu księżnej i młodych książąt. W styczniu 1518 brał udział w sejmie warszawskim, a w czerwcu i lipcu 1518 w sejmie w Zakroczymiu, który zakończył rządy księżnej Anny i rozpoczął rządy jej synów, Stanisława i Janusza. W listopadzie t.r. wystąpił w składzie rady książęcej. Także w r. 1519 brał udział w kolejnych sejmach mazowieckich.

S. był współwłaścicielem Sobiekurska, Woli Sobiekurskiej i Łukowa (Łukowca) w paraf. Radwanków. Żona wniosła mu Kruszczyn w paraf. Mniszewo koło Warki. W r. 1503 S. fundował altarię w kościele paraf. w Radwankowie, w r. 1515 prawo patronatu i altarii przekazał książętom Mazowsza, posiadającym w owej parafii prawa patronackie. Żył jeszcze 13 IX 1520, zmarł przed 13 X 1522, kiedy to wdowa Anna fundowała altarię w kościele paraf. w Mniszewie. Anna żyła jeszcze w r. 1527, była wówczas ochmistrzynią dworu księżniczki Anny, siostry zmarłych książąt mazowieckich i z tej racji otrzymała od króla dożywotnie zwolnienie od podatków.

Małżeństwo S-ego z Anną z Kruszczyna było bezdzietne. Kruszczyn przypadł Lesiewskim, potomkom siostry żony S-ego.

 

Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1968, s. 173, 177, 181; Wolff A., Starszeństwo urzędów, Tow. Nauk. Warsz. Rozprawy z polskiego prawa politycznego, T. 1: 1928 z. 2 s. 20 nr 86; tenże, Studia nad urzędnikami maz.; – Iura Masoviae terrestria, II nr 147, 155; Kod. maz. (Lubomirskiego) nr 236 (s. 270, 277), 248, 255, 263; Księga radziecka miasta Starej Warszawy, t. 1 (1447–1527), Wyd. A. Wolff, Wr. 1963, nr 1345; Księga ziemi czerskiej, Wyd. J. T. Lubomirski, W. 1879, wstęp s. CI, CII; Matricularum summ., IV nr 15122 (dot. żony); – AGAD: Metryka Kor. t. 5 k. 181–207 passim, t. 8 k. 24–24v., t. 9 k. 188v., 224v., t. 18 k. 21–84 passim, t. 32 k. 7–7v., 14v., 18v., 27, 144v. (dot. żony), t. 340 k. 75, 82, 84; IH PAN, Pracownia Atlasu: Kartoteka słownika hist.-geogr. Mazowsza do r. 1526 (ziemia czerska).

Kazimierz Pacuski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Hans Suess (Süss) von Kulmbach, z Kulmbachu, Kulmbach

nie później niż 1485 - koniec 1522
malarz
 

Mikołaj Brudzewski h. Pomian

brak danych - 1494, przed 27 V
wojewoda sieradzki
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.