INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław Jerzy Saski  

 
 
1884-04-20 - 1963-08-08
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Saski Stanisław Jerzy (1884–1963), lekarz bakteriolog. Ur. 20 IV w Rydze, był synem Edwarda Karola i Marii z domu Pohl, młodszym bratem Edwarda Józefa (zob.), starszym Kazimierza (zob.) i Stefana (zob.).

S. uczęszczał do gimnazjów filologicznych najpierw w Radomiu, potem w Rydze, gdzie w r. 1902 uzyskał świadectwo dojrzałości ze srebrnym medalem. Następnie w l. 1902–5 studiował medycynę na uniw. w Warszawie W związku z bojkotem uniwersytetu w r. 1905 S., wówczas student III roku, zaczął pracować w pracowni bakteriologicznej Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, gdzie pod kierunkiem Leona Karwackiego m.in. uczestniczył w zbiorowych badaniach nad diagnostyką różniczkową przecinkowców cholerycznych i rzekomocholerycznych (wyniki tych badań zostały ogłoszone w „Pamiętniku Tow. Lekarskiego Warszawskiego” 1906 z. 1 i odb. W. 1906). S. kontynuował studia medyczne na UJ w l. 1905–9, jednocześnie w Zakładzie Patologii Ogólnej i Doświadczalnej wykonał pracę konkursową O beztlenowcach w tkankach ustroju prawidłowego (Rozpr. AU Wydz. Mat. Przyr., S. B, T. 7: 1907 i odb. Kr. 1907, po francusku w: „Bulletin International de l’Académie des Sciences de Cracovie” 1907 nr 4). Stopień doktora wszech nauk lekarskich uzyskał na UJ 11 III 1909, a następnie złożył egzamin państwowy przy uniwersytecie w Kazaniu i dn. 21 V 1909 (starego stylu) otrzymał rosyjski dyplom lekarza cum eximia laude.

Od jesieni 1909 do 1 VIII 1914 pracował S. w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie na oddziale chorób wewnętrznych u Władysława Janowskiego jako asystent wolontariusz (od 1 VI 1910 asystent ekstern) i jednocześnie od 1 II 1912 jako lekarz miejscowy. Podczas pracy na oddziale zajmował się badaniami z zakresu bakteriologii duru brzusznego i twardzieli oraz prowadził poszukiwania prątków gruźlicy we krwi chorych na gruźlicę płuc. Od października do grudnia 1910 uczestniczył w kursie bakteriologii i serologii oraz chorób zakaźnych w Instytucie im. Roberta Kocha w Berlinie. Od lutego 1911 do września 1912 pracował w zakładzie bakteriologiczno-serologicznym Władysława Palmirskiego w Warszawie w dziale pasteurowskim oraz w oddziale wyrobu surowic, gdzie zajmował się otrzymywaniem surowicy przeciwpneumokokowej. Pracę tę kontynuował w dziale chemiczno-serologicznym Warszawskiego Tow. Naukowego pod kierunkiem Teofila Gryglewicza. Powołany do wojska rosyjskiego w r. 1913, służył od 1 VIII 1914 do 29 IV 1918 jako młodszy lekarz, a następnie przez dwa miesiące jako kierownik baraku dla chorych na cholerę w Noworosyjsku.

Po powrocie do Warszawy S. był od 1 XII 1918 asystentem oddziału wewnętrznego w Szpitalu Dzieciątka Jezus. W lutym 1919 został kierownikiem oddziału obserwacyjnego, lecz pracę tę przerwała służba wojskowa w okresie od 3 III 1919 do 12 VII 1921. W WP miał S. stopień kapitana, później majora. Pełnił początkowo funkcję referenta higieny, od 1 III 1920 szefa Sekcji Higieny Szefostwa Sanitarnego Naczelnego Dowództwa, a następnie skierowany został do pracy w Szpitalu Ujazdowskim. Po demobilizacji wrócił do pracy w Szpitalu Dzieciątka Jezus, gdzie do 31 V 1924 pozostawał na stanowisku kierownika. Jednocześnie od 15 IX 1921 do 1 VIII 1944 pracował w Państwowym Zakładzie Higieny (PZH). W PZH był kolejno: bakteriologiem kontraktowym w Dziale Surowic i Szczepionek, adiunktem (od 25 XI 1925), kierownikiem Oddziału Szczepionek (od 24 I 1934) i p.o. kierownika Działu Surowic i Szczepionek (1 III 1939 – 1 VIII 1944). Należał do nielicznych specjalistów w tej dziedzinie. Pracował też jako lekarz internista w ambulatorium Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie (1 VIII 1924 – 31 VIII 1937). Kilkakrotnie wyjeżdżał za granicę w celach naukowych, m.in. do Pragi (1932, 1935, 1938) i Zagrzebia (1933, 1936). Po powstaniu warszawskim 1944 r. S. przeszedł przez obóz w Pruszkowie, zamieszkał w Milanówku.

Wróciwszy do Warszawy, objął S. od 1 III 1945 kierownictwo Działu Surowic i Szczepionek warszawskiej filii PZH; centrala znajdowała się wówczas w Łodzi. Dn. 1 IX 1951 został zastępcą dyrektora ds. inżynieryjno-technicznych Wytwórni Surowic i Szczepionek, powstałej z usamodzielnionego Działu Surowic i Szczepionek PZH. Dn. 1 III 1952 przeniesiono go do Zjednoczenia Wytwórni Surowic i Szczepionek «Biomed», gdzie był do śmierci naczelnikiem zorganizowanego przez siebie Wydz. Kontroli Technicznej. Dodatkowo pełnił obowiązki kierownika Laboratorium Technologicznego Zjednoczenia Wytwórni Surowic i Szczepionek (5 III 1953 – 15 X 1956). Przez wiele lat był członkiem Rady Naukowej PZH.

S. ogłosił ok. 20 prac w specjalistycznych czasopismach polskich i zagranicznych. Poza artykułem o zmianach miejscowych w krążeniu przy ruchach czynnych kończyny („Gaz. Lek.” 1910 nr 22, 23, 25, 26, i „Zeitschr. für klinische Medizin” T. 71: 1910), dotyczyły one przede wszystkim tematyki bakteriologicznej. Omawiał w nich S. zawartość ciał swoistych w surowicach przeciwpneumokokowych Mercka oraz Drezdeńskiej („Gaz. Lek.” 1912 nr 49, 50 i odb. W. 1912), wyniki badania bakteriologicznego krwi w durze brzusznym („Gaz. Lek.” 1913 nr 38, 39 i odb. W. 1913, „Zeitschr. für klinische Medizin” T. 78: 1913), leczenie twardzieli szczepionką swoistą („Gaz. Lek.” 1915 nr 22 i odb. W. 1915, z E. Tryjarskim), cholerę azjatycką w wojsku („Przegl. Epidemiolog.” T. 2: 1922 z. 3 i odb. W. 1922), obecność laseczników Kocha we krwi chorych na gruźlicę płuc („Pol. Gaz. Lek.” 1922 nr 42), określanie miana surowic antytoksycznych sposobem Ramona (w: „Pamiętnik XII Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich” 1925 II, wspólnie z W. Porębskim), odczyn Dicków („Pol. Gaz. Lek.” 1925 nr 22 i odb. W. 1925, wspólnie z J. Celarkiem), uodparnianie anatoksyną tężcową (w: „VII Congreso Internac. de Medicina y Farmacia Militares”, Madrid 1933, wspólnie z S. Stetkiewiczem), badania nad szczepem BCG („Warsz. Czas. Lek.” 1928 nr 9 i odb. W. 1928), zakażenia rzekomo durowe (50-stronicowa praca w: „Choroby zakaźne”, pod red. L. Karwackiego i F. Malinowskiego, W. 1937 II, i osobno W. 1937), własności proteo- i fibrolitycznych gronkowców („Med. Doświadczalna i Społ.” 1938 z. 1–2, „Comptes rendus des séances de la Société de Biologie” 1937, wspólnie z B. Fejginówną), szczepionki BCG i szczepienia przeciwgruźlicze w Danii („Zdrowie Publ.” 1948 z. 3–4 i odb. W. 1948 oraz broszura na ten temat – wspólnie z Z. Buczowskim, W. 1948).

S. zmarł na skutek choroby serca 8 VIII 1963 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 84 rząd 2 grób 21, na grobowcu medalion dłuta Macieja Szańkowskiego). Był odznaczony Medalem «Polska Swemu Obrońcy 1918–21», francuskim medalem srebrnym «pour Belles Actions» (1921), dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (1937 i 1952), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954).

W małżeństwie z Marią z Klębowskich (1900–1985), księgową, zawartym 18 VII 1943, S. dzieci nie miał.

 

Fot. w Mater. Red. PSB; – Rocznik Lekarski RP, W. 1933, 1936, 1938, 1949; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1961; – Demel M., Mogiły lekarskie na cmentarzach warszawskich, „Arch. Hist. Med.” T. 29: 1966 nr 4 s. 452; – Nekrologi i wzmianki pośmiertne z r. 1963: „Pol. Tyg. Lek.” nr 44 s. 1667, „Służba Zdrowia” nr 35 s. 2 (fot.), „Stolica” nr 35, „Tyg. Powsz.” nr 34, „Życie Warszawy” nr 187, 188, 205; – Arch. UJ: sygn. S II/520; Gł. B. Lek., Zbiory specjalne: Akta Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej (fot.); Wytwórnia Surowic i Szczepionek w W.: Akta personalne S-ego nr 142, 145 (fot.); – Dokumenty w posiadaniu stryjecznego wnuka, Tadeusza Saskiego z W. i jego informacje.

Teresa Ostrowska

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Kazimierz Adam Saski

1886-12-12 - 1979-06-22 architekt
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kornel Makuszyński

1884-01-08 - 1953-07-31
poeta
 

Józef Mehoffer

1869-03-19 - 1946-07-08
malarz
 

Gustaw Holoubek

1923-04-21 - 2008-03-06
aktor filmowy
 

Edmund Dalbor

1869-10-30 - 1926-02-13
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Alfred Potocki

1895-04-08 - 1968-09-12
dyplomata II RP
 
 

Roman Damian Sanguszko

1832-10-17 - 1917-11-01
kolekcjoner
 

Edward Rittner

1845-12-26 - 1899-09-27
minister austriacki
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.